Аналитика
Само еден ден откако Казахстан се премисли за своето пленство и објави дека нема намера да аплицира за приклучување кон БРИКС во блиска иднина, Русија привремено го забрани увозот на домати, пиперки, свежи дињи, пченица, семе од лен и леќа од Казахстан. Овој потег на Москва беше оценет како директна одмазда за одлуката, која доаѓа впо пресрет на сатитот на земјите на БРИКС сојузот што започнува во Казан следната седмица.
„Казахстан нема да аплицира за членство во БРИКС и оваа позиција најверојатно нема да се промени во догледна иднина, изјави на 16 октомври портпаролот на претседателот Касим-Жомарт Токаев.
Некои набљудувачи би можеле да го сфатат ставот наведен од портпаролот, Берик Уали, во интервју за TengriNews, како удар врз плановите на рускиот претседател Владимир Путин да го користи БРИКС за зајакнување и поврзување на сојузите меѓу земјите од „Глобалниот исток“ и „глобалниот југ“ во неговата се бори против светот во кој доминира Западот, иако Казахстан воопшто не навести во изминатите неколку години дека има планови да се приклучи на меѓувладината организација.
Тензиите доаѓаат во пресрет на самитот на БРИКС, планиран да се одржи од 22 до 24 октомври во рускиот град Казан, каде што Токаев ќе учествува како гостин на проширен состанок следниот четврток.
Составен од Бразил, Русија, Индија, Кина, Јужна Африка, Иран, Египет, Етиопија и ОАЕ, БРИКС – кој го зема своето име од почетните букви на имињата на првите четири од тие земји – функционира како геополитички блок, и покрај неговото потекло како група фокусирана на можностите за инвестирање.
И покрај одлуката на Казахстан, најголемата економија во Централна Азија, да не се залага за членство во организацијата како што стојат работите, Путин ќе го прими Токаев на 16. Самит на БРИКС што треба да се одржи од 22 до 24 октомври во Казан. На самитот, земјите, вклучувајќи ги Турција и Азербејџан, се очекува да ги изнесат своите планови за членство во БРИКС.
Руската агенција за безбедност на земјоделството Росселхознадзор оваа недела објави дека одлуката да се забрани увозот од Казахстан е донесена „поради неуспехот на надлежните органи во Казахстан да преземат мерки и со цел да се обезбеди фитосанитарната безбедност на територијата на Русија“.
ПАРИ ЕКСКЛУЗИВНО: ПРОФИТИ ЗА ПРВО МЕСТО – Во што се најдобри македонските маркети во регионот?
Руската агенција соопшти дека открила 215 случаи на штетници во прехранбените производи кои пристигнале од Казахстан досега во 2024 година, што е четирикратно зголемување од минатата година.
Сепак, ова не е првата блокада на увоз на храна која Русија и ја наметнува на Казахстан – минатиот месец Москва го забрани увозот на казахстанско жито и брашно, откако Астана во август го забрани увозот на пченица за да го заштити својот домашен пазар.
„Русија ја сфати нашата августовска забрана за увоз на пченица како непријателски чекор“, изјави тогаш Евгениј Карабанов, портпарол на Унијата на жито на Казахстан, за локалните медиуми. „Нема да можеме да продадеме повеќе од 1 милион тони жито преку руските пристаништа“.
Портпаролот на претседателот на Казахстан Касим-Жомарт Токаев изјави дека надворешната политика на земјата ќе се фокусира на работата на Обединетите нации, како и дека тој постојано зборувал во корист на Обединетите нации како „универзална и незаменлива меѓународна организација“ и рече дека Советот за безбедност на ОН треба да се реформира за да ги земе предвид интересите на регионалните сили.
Одлуката на Казахстан претставува удар за рускиот претседател Владимир Путин, кој се обидува да го означи БРИКС како сојуз на „глобалното мнозинство“ како дел од напорите на Москва да го оспори доминантниот Запад и да ги оспори санкциите поврзани со руската војна против Украина.
СЕ ЗА ПЛАТИТЕ: ВО ЦЕЛ РЕГИОН РАСТАТ, а само кај нас платите паѓаат!?
Портпаролот на Путин, Дмитриј Песков, рече дека БРИКС не ги заменува ОН, напротив, „тоа ја надополнува, а не противречи на нејзината меѓународна природа“.
„Казахстан е наш пријател, наш стратешки партнер, наш сојузник. Ги цениме нашите односи. Ова е првото нешто. Затоа, се разбира, самиот Казахстан носи одлуки за форматот на учество во одредени организации“, рече Песков.
Според портпаролот на казахстанскиот претседател, Казахстан добил покана да се приклучи на БРИКС, со оглед на репутацијата на земјата како „одговорна и почитувана“ членка на меѓународната заедница. Тој додаде дека овие предлози во моментов се под „внимателно разгледување“ од страна на претседателот и релевантните владини оддели за да се осигура дека се усогласени со националните интереси на Казахстан.
Поранешниот советски Казахстан одржува стратешки односи со Русија, иако Токаев не и понуди на Москва поддршка за нејзината војна во Украина или какво било признавање на украинските територии анектирани од Кремљ во конфликтот. Со оглед на тоа што Русија е расеан од војната, Кина, САД, земјите од ЕУ, вклучувајќи ги Франција и Германија, Обединетото Кралство, Јапонија и Јужна Кореја, сите ги засилија напорите за градење влијание, трговија и инвестиции со Казахстан.
