Аналитика
Десетици домородни демонстранти се судрија со обезбедувањето во вторник, 11 ноември, на самитот за климата COP30 во Бразил, предизвикувајќи полесни повреди на припадници на обезбедувањето на собирот, во редок инцидент на насилство на разговорите за климата на Обединетите нации што се одржува во бразилскиот град Белем. Синоќа, домородните демонстранти и нивните поддржувачи ги пробија безбедносните бариери на главниот влез во конференциската сала во Белем и се судрија со обезбедувањето таму.
Инцидентот предизвикал „лесни повреди на двајца вработени во обезбедувањето и мала штета на местото на одржување“, изјави портпарол на Обединетите нации за климатски промени за агенцијата Франс-Прес (AFP). „Бразилскиот и безбедносниот персонал на ОН презедоа заштитни мерки за да го обезбедат местото на одржување, почитувајќи ги сите утврдени безбедносни протоколи“, рече портпаролот.
Мирот брзо бил воспоставен, а безбедносниот персонал користел маси и столови за да го барикадира влезот во „сината зона“ на високо ниво во срцето на местото на одржување на конференцијата. Новинар на AFP видел полицаец како бил евакуиран во инвалидска количка.
„НЕ МОЖЕМЕ ДА ЈАДЕМЕ ПАРИ“
Во вечерните часови на глобалната конференција за клима COP30 што се одржува во градот Belém, Бразил, група демонстранти — предводени од припадници на домородни заедници — упаднаа во просториите на самитот и се судрија со обезбедувањето. Тие успеале да поминат бариери кај главниот влез, влегле во таканаречената „сина зона“ (Blue Zone) каде се одржуваат преговори на највисоко ниво, извикувајќи слогани, носејќи транспаренти како „Our land is not for sale“ („Нашата земја не е на продажба“) и „We can’t eat money“ („Не можеме да јадеме пари“).
Протестот го предводеа домородни луѓе од различни заедници во бразилскиот Амазонски регион. На пример, еден од лидерите е познат само како „Gilmar“ од заедницата Tupinambá, живеејќи покрај реката Тапажос. Тој истакна: „Не можеме да јадеме пари… сакаме нашите земји да се слободни од агробизнис, експлоатација на нафта, нелегална рударска и нелегална сеча“.
Активисти од младински и проклиматски групи исто така беа присутни, во коалиција или поддршка на домородните заедници.
Обезбедувањето и ангажираниот персонал на UN Climate Change и бразилските безбедносни служби, мораа да интервенираат за да ги сопрат демонстрантите и да ја воспостават контролата. Безбедноста во местото на одржување на COP30 е под одговорност на ОН, додека локалните власти ја преземаат одговорноста за околната област. Полициските службеници на ОН ги замолија оние што сè уште беа во местото на одржување на COP30 да се евакуираат од огромното место со гигантски климатизирани шатори.
Организаторите по инцидентот потврдија дека веднаш биле преземени заштитни мерки, просторот е повторно обезбеден и преговорите продолжуваат.
„ГЛАСОВИТЕ БЕА ИГНОРИРАНИ“
„Домородното движење сакаше да ги презентира своите барања во сината зона, но не им беше дозволено да влезат“, вели Жоао Сантијаго, професор на Федералниот универзитет во Пара.
Марија Клара, демонстрантка од здружението Rede Sustentabilidade Bahia, изјави за АФП дека сака да го привлече вниманието кон тешката положба на домородните народи. „Овие гласови се игнорирани“, рече таа. „Тие влегоа во местото на одржување на COP30 за да протестираат против фактот дека COP ќе заврши, но уништувањето продолжува“.
Маршот за здравје и клима, организаторите зад протестот, се обидоа да се дистанцираат од инцидентот. „Маршот, кој заврши пред местото на одржување на COP30, беше легитимен, мирен и организиран израз на народна мобилизација, изградена преку дијалог, одговорност и колективна посветеност“, се вели во соопштението на групата.
Портпаролот на ОН рече дека „местото е целосно обезбедено и преговорите за COP продолжуваат“. Бразилските власти и властите на ОН го истражуваат инцидентот, додаде портпаролот. Минатата недела, бразилската министерка за домородни народи, Соња Гуаџахара, изјави дека самитот на ОН ќе биде „најдобрата COP во однос на учеството на домородните народи“.
Овој инцидент се случува токму во година кога самитот COP30 се одржува во Амазонскиот регион, што само по себе ја става на проба нивната заложба за инклузивност. Бразилскиот претседател Luiz Inácio Lula da Silva го слави учеството на домородните заедници во конференцијата, но демонстрантите велат дека реалното влијание е занемарливо.
Инцидентот сигнализира растечки гнев и нетрпеливост — кога традиционалните форми на дијалог се сметаат за неадекватни, демонстрациите може да ескалираат.
Протестот во Белем покажа дека од самитот КОП 30 се очекуваше да поттикне промена во начините на водство на климатските преговори — од „горе-надолу“ кон подиректна инклузија на најзагрозените заедници, се вели во коментарите.
Организаторите најавија истрага за инцидентот и потенцијални промени на протоколите за учество и пристап до „сината зона“.
(Фото: CNN)
