Аналитика
Лидерите на Европската унија во понеделникот се согласија да стават ембарго на најголемиот дел од увозот на руска нафта во блокот до крајот на годината, како дел од новите санкции кон Москва што беа разработени на самитот фокусиран на помагање на Украина со долго одложуваниот пакет нова финансиска поддршка. Ембаргото ја покрива руската нафта донесена по море, дозволувајќи привремено ослободување за увозот испорачан со гасовод, потег што беше клучен за да ја донесе Унгарија без излез на море да донесе одлука која бара консензус.
Претседателот на Советот на ЕУ, Шарл Мишел рече дека договорот опфаќа повеќе од две третини од увозот на нафта од Русија. Урсула Фон дер Лејен, шефот на извршната власт на ЕУ, рече дека казнениот потег „ефикасно ќе го намали увозот на нафта од Русија во ЕУ до крајот на годината за околу 90 отсто“.
И СБЕРБАНК ИСФРЛЕН ОД SWIFT
Мишел рече дека лидерите, исто така, се согласиле да и дадат на Украина транша од 9 милијарди евра за поддршка на економијата на земјата разурната од војна. Не е јасно дали парите ќе дојдат во грантови или заеми.
Новиот пакет санкции ќе вклучува и замрзнување на имотот и забрана за патување на поединци, додека најголемата руска банка Сбербанк ќе биде исклучена од SWIFT, главниот глобален систем за финансиски трансфери од кој ЕУ претходно забрани неколку помали руски банки. Три големи руски државни радиодифузери ќе бидат спречени да ја дистрибуираат својата содржина во ЕУ. „Сакаме да ја запреме руската воена машина“, рече Мишел, пофалувајќи го, како што рече, „извонредно достигнување“.
Мишел рече дека новите санкции, на кои им е потребна поддршка од сите 27 земји-членки, ќе бидат законски одобрени до среда. ЕУ веќе воведе пет претходни рунди санкции кон Русија поради нејзината војна. Целта беше повеќе од 1.000 луѓе поединечно, вклучително и рускиот претседател Владимир Путин и највисоките владини претставници, како и про-Кремљ олигарсите, банките, секторот за јаглен и многу повеќе.
Но, шестиот пакет мерки објавен на 4 мај беше задржан поради загриженоста за снабдувањето со нафта. Ќорсокакот го засрами блокот, кој беше принуден да ги намали своите амбиции да го скрши отпорот на Унгарија.
Кога претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен го предложи пакетот, првичната цел беше постепено укинување на увозот на сурова нафта во рок од шест месеци и рафинирани производи до крајот на годината. И Мишел и фон дер Лајен рекоа дека лидерите наскоро ќе се вратат на ова прашање, барајќи да гарантираат дека извозот на нафта од руски нафтоводи во ЕУ ќе биде забранет подоцна.
УНГАРИЈА БАРА ГАРАНЦИИ ЗА СНАБДУВАЊЕТО СО НАФТА
Унгарскиот премиер Виктор Орбан јасно кажа дека може да ги поддржи новите санкции само доколку се гарантира безбедноста на снабдувањето со нафта на неговата земја. Унгарија добива повеќе од 60% од својата нафта од Русија и зависи од суровата нафта што доаѓа преку нафтоводот Дружба од советската ера.
Фон дер Лајен ги намали шансите за пробив на самитот. Но, лидерите постигнаа компромис откако украинскиот претседател Володимир Зеленскиј ги повика да ги прекинат „внатрешните аргументи кои само ја поттикнуваат Русија да врши сè поголем притисок врз цела Европа“.
ЕУ добива околу 40 отсто од својот природен гас и 25 отсто од својата нафта од Русија, а поделбите околу ова прашање ги изложија границите на амбициите на трговскиот блок од 27 нации.
Тој рече дека пакетот санкции мора „да се договори, тој треба да биде ефективен, вклучително и (на) нафтата“, за Москва „да ја почувствува цената за она што го прави против Украина“ и остатокот од Европа. Само тогаш, рече Зеленски, Русија ќе биде принудена „да почне да бара мир“.
Не беше првпат тој да бара ЕУ да го таргетира профитабилниот енергетски сектор на Русија и да ја лиши Москва од милијарди долари секој ден за исплата на снабдување.
Но, Унгарија предводеше група земји од ЕУ, загрижени поради влијанието на забраната за нафта врз нивната економија, вклучувајќи ги Словачка, Чешка и Бугарија. Унгарија во голема мера се потпира на Русија за енергија и не може да си дозволи да ги исклучи пумпите.
Покрај потребата од руска нафта, Унгарија добива 85% од природниот гас од Русија. Орбан беше категоричен при пристигнувањето на самитот во Брисел дека договор не е на повидок, нагласувајќи дека на Унгарија ѝ треба обезбедено снабдување со енергија.
Прашањето за безбедноста на храната ќе биде на маса во вторник, при што лидерите ќе ги охрабрат нивните влади да ја забрзаат работата на „солидарните патеки“ за да ѝ помогнат на Украина да извезува жито и други производи.
