Аналитика
Шпанија испрати јасна порака до глобалните платформи за краткорочно изнајмување: правилата повеќе не се препорака, туку обврска. Во обид да ја сопре спиралата на растечки кирии и сè помалку достапни станови за локалното население, шпанската влада го казни Airbnb со рекордни 65 милиони евра поради рекламирање илјадници нелегални туристички апартмани низ земјата.
Казната, која властите ја опишуваат како конечна, е пресметана како шесткратно повисока од профитот што компанијата го остварила во периодот кога огласите останале активни и покрај претходните предупредувања. Министерството за права на потрошувачите наложи веднаш да се отстранат сите спорни реклами, нагласувајќи дека станува збор за системско кршење на правилата, а не за изолирани случаи.
Според официјалните податоци, повеќе од 65.000 огласи на Airbnb во Шпанија не ги исполнувале законските услови. Дел од становите биле рекламирани без потребна лиценца, други имале регистарски броеви што не се совпаѓале со официјалните евиденции, а кај некои дури и податоците за домаќините биле неточни. Властите посочуваат дека во региони каде што краткорочните изнајмувања се строго ограничени или дозволени само со специјално одобрение, ваквите огласи директно ја поткопуваат политиката за заштита на станарите.
Од Министерството потенцираат дека платформите како Airbnb имаат обврска да проверуваат дали недвижностите што ги рекламираат се усогласени со локалните и регионалните прописи. Кога тоа не се случува, велат, становите неоправдано остануваат на пазарот за туристи, со што дополнително се намалува бројот на домови достапни за долгорочно изнајмување и се зголемува притисокот врз цените.
Овој потег доаѓа во чувствителен момент за Шпанија, каде што кризата со домувањето сè почесто е во фокусот на јавноста. Во големите градови, особено оние со масовен туризам, илјадници семејства се борат да си дозволат кирија, додека туристичките апартмани ја преземаат улогата на некогашните семејни станови. Министерот за права на потрошувачите, Пабло Бустиндуј, јавно предупреди дека „илјадници луѓе живеат на работ“, додека одредени компании профитираат од модели на работа што, како што рече, ги истиснуваат жителите од сопствените населби.
Airbnb, од друга страна, најави дека ќе ја оспори казната пред суд. Компанијата тврди дека соработува со шпанските власти и дека се прилагодува на новиот национален систем за регистрација на краткорочни изнајмувања. Според нив, од јануари наваму повеќе од 70.000 огласи на платформата веќе додале регистрациски број. Сепак, шпанските институции остануваат цврсти во ставот дека одговорноста за контролата не може да се префрли исклучиво на сопствениците на станови.
Притисокот врз платформите за краткорочно изнајмување не застанува само кај Airbnb. Во јуни, властите му наложија и на Booking.com да отстрани над 4.000 нелегални огласи, а претходно, шпанскиот антимонополски надзорник ја казни компанијата со 413 милиони евра поради злоупотреба на доминантната позиција на пазарот.
Барселона, како еден од најпогодените градови, стана симбол на отпорот против неконтролираниот туризам. Градските власти најавија дека до 2028 година ќе ги укинат сите околу 10.000 лиценцирани туристички апартмани, со цел да ја вратат понудата на домување на располагање на локалните жители. Во меѓувреме, незадоволството на граѓаните сè почесто се претвора во протести, кои варираат од организирани маршеви до спонтани акции против туристите.
Со овој потег, Шпанија јасно покажува дека е подготвена да влезе во директен судир со големите технолошки платформи во одбрана на правото на домување. Прашањето што останува отворено е дали ваквите строги мерки ќе успеат да го променат пазарот или ќе ја продлабочат битката меѓу локалните заедници и глобалните бизнис модели.
(Фото: Unsplash)
