ИТАЛИЈА ГО ВАДИ ЗЛАТОТО ОД ФИОКИ: Eднократен данок за легализација на богатството, што ќе донесе милијарди

Италија повторно ја отвора старата врата кон своето „тивко богатство“, златото во приватни раце, но овојпат со необично привлечна понуда за граѓаните. Наместо страв од казнени даноци и бирократски лавиринти, Италија им нуди шанса да го извадат семејното злато од фиоките, да го потврдат неговото потекло и да платат значително пониска даночна стапка отколку што важи денес. Идејата е едноставна, но потенцијално многу профитабилна за државата, но и за домаќинствата.

Амандманот на буџетот за 2026 година предлага воведување еднократен данок од 12,5% за оние кои до јуни 2026 година ќе решат да го пријават инвестициското злато без валидна документација за купување. Ова се однесува на прачки, златни монети, па дури и накит, доколку се процени како инвестициско злато. Стапката е идентична со онаа за државните обврзници и е речиси преполовена во однос на актуелните 26% кои автоматски се пресметуваат на целата продажна вредност кога недостига доказ за првичната набавка. Тоа правило со години ги одвраќаше граѓаните од официјални канали и ги туркаше кон неформални трансакции, што ја намалуваше ликвидноста и ја ограничуваше даночната добивка на државата.

Новата мерка има за цел токму обратното: да го извлече физичкото злато од сенка, да ја зголеми транспарентноста и да создаде дополнителни буџетски приходи. Пресметките се амбициозни. Италија традиционално важи за една од европските земји со најмногу приватно злато, проценето на 4.500–5.000 тони, вредни околу 500 милијарди евра по денешни цени. Се претпоставува дека 25–30% од ова богатство спаѓа во категоријата инвестициско злато. Ако само 10% од него биде сертифицирано, државата би можела да инкасира помеѓу 1,67 и 2,08 милијарди евра, еднократни, но значајни приходи за Министерството за финансии.

Во позадина на ова, активноста на пазарот веќе расте. Мрежата Compro Oro бележи рекорден број трансакции, со над 1,2 милиони месечно, а продажбата на употребувано злато расте за 25% како резултат на високите цени и растечкиот интерес на домаќинствата да ослободат капитал од стар накит и монети. Владата сака да го канализира овој природен прилив во легални текови, под надзор на овластени посредници и со строги контроли против перење пари.

Предложената регулатива е претставена како „вонредна и привремена“, замислена да го исправи долгогодишниот „казнен“ режим за граѓаните кои реално не можат да обезбедат документи за парчиња злато што во многу случаи се пренесувале низ генерации. Преку фиксирана и поповолна стапка, државата очекува да создаде стимул наместо страв – пат кон легализација кој ќе обезбеди и мир за сопствениците и приход за буџетот.

Амандманот допрва ќе влезе во парламентарна процедура и ќе помине низ владина проверка, но дебатата околу него веќе ги загрева економските страници. Италија, земја што отсекогаш знаела да го чува својот златен капитал, сега ја тестира подготвеноста на граѓаните да го споделат неговиот вистински обем со државата – барем еднаш и за последен пат, по преференцијална цена.