Аналитика
Русија речиси ги удвои нејзините приходи од енергија пред претседателските избори подоцна овој месец. Во февруари, Русија собра 945,6 милијарди рубљи, или 10,4 милијарди долари, приходи од нафта и гас, според податоците на Министерството за финансии на земјата објавени во вторникот. Тоа е во споредба со 521,2 милијарди рубљи во февруари 2023 година.
Ова значи дека заработката на енергетскиот гигант од нафта и гас скокнала за повеќе од 80% во однос на пред една година, како што објави Блумберг. Конкретно, давачките за сурова и нафтени деривати се зголемени повеќе од двојно во истиот период.
Заработките за Русија се особено впечатливи бидејќи земјата сè уште се соочува со опсежни санкции од Западот поради војната во Украина, која сега е во трета година.
ЖЕСТОКИ САНКЦИИ
Санкциите и трговските ограничувања ја нападнаа руската економија откако таа ја нападна Украина пред две години, таргетирајќи клучни области како енергетиката, замрзнувањето на странските средства и прекинувањето на финансиските врски на нацијата со поголемиот дел од Западот.
Но, реалноста е дека руската економија за време на војната заврши добро и покрај сето тоа. По падот на БДП од 1,2 отсто во 2022 година, Москва се пофали со годишен раст од 3,6 отсто во 2023 година, достигнувајќи историски ниска стапка на невработеност од 2,9 отсто.
Експертот за Русија, Овен Метјуз, автор на книгата „Overreach: The Inside Story of Putin and Russian’s War Against Ukraine“, изјави за Business Insider во петокот дека експлозијата на гасоводите „Северен тек“ во септември 2022 година се чини дека е поголем удар за руската економија од онаа на западните санкции досега.
Аналитичарите велат дека пакетот алатки за санкции е „порозен“, ѝ дава на Москва многу начини да се провлече низ мрежата на ограничувања, но има уште многу западни земји кои можат да направат за да го зголемат притисокот.
И покрај тоа што Русија е обвинета за тешки злосторства против човештвото поради својата воена интервенција во Украина, некои земји и ентитети се обидуваат да ги заобиколат санкциите кон Кремљ. Институтот Брукингс неодамна објави: „Заедничката истрага од декември 2022 година на Кралскиот институт за Обединети услуги и Ројтерс детализираше како Русија ги избегна западните извозни контроли и санкции за време на војната во Украина за да набави микроелектроника за своите беспилотни летала (UAVs) – вклучувајќи го и Орлан -10-што земјата го искористи со катастрофална ефикасност. Отсликувајќи ги своите методи од советската ера, Москва се потпира на прекуокеанските мрежи за набавки поддржани од државата за нелегално да се здобијат со технологии контролирани од извозот, често произведени и произведени од легитимни западни фирми. Како што се забележува во извештајот на Орлан, Русија користела ентитети со седиште во Соединетите Американски Држави, Европа, Кина, Јужна Кореја и Хонг Конг за да набави западни технологии за системот за беспилотни летала“.
Се додава, исто така: „Бројот на овие случаи постојано расте и се рефлектира во ознаките на САД. Неодамна, по смртта на Навални и одбележување две години од инвазијата на Путин, американското Министерство за трговија додаде над 90 компании на списокот на негирани ентитети кои ѝ помагаат на Русија да добие ограничена микроелектроника, продолжувајќи да ги истакнува тешкотиите во спроведувањето на контролата на извозот. Министерството за финансии и Стејт департментот, исто така, додадоа над 500 ентитети на своите списоци со санкции’.
ОД КАДЕ Ѝ НА РУСИЈА ЕКСТРА ПРИХОДИ ОД НАФТАТА?
Дополнителните приходи што Русија ги собра во февруари доаѓа од повисоките даноци на домашните производители на нафта.
Русија веќе имаше воспоставено механизам што ќе и овозможи да ги оданочува производителите на нафта со повисока стапка, едноставно не го користеше. Русија го примени ценовното дно за јануарската продажба на нафта и почна да ги прима тие даноци во февруари, објави Блумберг во петокот, цитирајќи писмо од Федералната даночна служба на Русија.
Одлуката на Москва да го активира ценовното дно дојде откако падна цената на водечката руска сурова нафта „Урал“ поради построгите санкции од страна на Западот.
Русија е главен енергетски сектор, а една третина од приходите доаѓаат од нафта и гас. Европската унија, единствениот најголем клиент на Русија пред војната, ги помина последните две години обидувајќи се да се одвикне од руската нафта и гас за да ги притисне воените гради на Кремљ.
УЛОГАТА НА ЕРМЕНИЈА
Треба да се додаде дека Ерменија беше искористена како главна порта за Кремљ да ги усвои и санкциите, пишува специјализираниот магазин Модерн Дипломаси. Во 2022 година, бруто домашниот производ на Ерменија се зголеми за невидени 14,2%. Британски Телеграф во врска со ова забележа: „најнелогичното нешто е економскиот раст на Ерменија, што ја прави кандидат за рангирање на третото место меѓу најбрзорастечките економии во светот“.
На 27 ноември 2023 година, ерменскиот заменик-министер за економија Вахан Сируњан призна дека во период од повеќе од 9 месеци во 2023 година, извозот на стоки од Ерменија во Русија се зголемил за 85%, од кои 80% биле реекспорт. Нагласувајќи го експоненцијалното зголемување на надворешно-трговскиот промет на Ерменија за 69% од почетокот на војната во Украина, американскиот тинк-тенк Фондацијата Џејмстаун, исто така, предупреди на реекспорт на санкционирани производи од Ерменија во Русија. И Џим О’Брајан, директор на канцеларијата за координација на санкции во американскиот Стејт департмент, директно изјави дека Вашингтон ја категоризира Ерменија како земја што и помага на Русија во заобиколувањето на санкциите.
Во последно време, прашањето за реекспортот на Ерменија беше забележано не само од политичарите, тинк-тенковите и врвните економисти, туку и од меѓународните медиуми. Во март 2022 година, еден месец по руската инвазија на Украина, канадскиот сајт за анализа Геополитички монитор објави дека „Ерменија е најдобро позиционирана земја да и помогне на Русија да избегне санкции“. Во март 2023 година, украинската веб-страница „Униан“ објави дека „Ерменија станува економска патерица за Русите, решавајќи ги проблемите за Москва со снабдување со стоки и оружје – под санкции – на рускиот пазар“. Според бугарската новинска мрежа Факти, „авторитарниот режим на Путин ги заобиколува санкциите и ембарга наметнати од ЕУ, САД и Британија преку соседните земји, особено Ерменија“.
Ерменија е толку клучна за Русија како транзитен центар затоа што Путин тешко може да се потпре на некој друг речиси покрај неа (т.е. Ерменија) во областа на реекспорт на стоки под санкции. Само да дадеме основен пример, еден од турските медитерански нафтени терминали со средна големина – терминалот Дортјол – повеќе нема да прифаќа руски увоз откако доби рекорден обем минатата година, во услови на зголемен притисок од санкциите од страна на Соединетите држави, пишува специјализираниот магазин Модерн Дипломаси.
