Врховниот суд на Германија неодамна пресуди против прераспределбата на неискористениот долг за пандемијата на Ковид-19, во вкупна вредност од околу 60 милијарди евра за проекти за климата и трансформација, што предизвика хаос во буџетот на земјата, а владата нареди замрзнување на трошоците за нови расходи, особено зелени иницијативи додека се обидуваат да одлучат дали да се укине должничката кочница или да се ограничи трошењето од друго место.
Претходно, оваа сума беше задржана настрана за да се користи за субвенции за обновливи извори на енергија, енергетски ефикасни станови, производство на чипови и мерки за поддршка на високоенергетските компании.
Пресудата ги помати плановите за објавување на буџетот за 2024 година на коалициската влада на германскиот канцелар Олаф Шолц во петокот. Влијанието може да се прошири и на финансиските планови до 2027 година, бидејќи владата сега треба да се задоволи со 60 милијарди евра помалку.
Ова доведе до широки критики кон германската должничка сопирачка, воведена во 2009 година, која го ограничува германскиот структурен буџетски дефицит да биде околу 0,35% од нејзиниот бруто домашен производ. Ова сериозно ја ограничува способноста на земјата да позајмува средства, на што се обиде да се спротивстави со воведување вонбуџетски средства.
Сепак, должничката сопирачка може да се укине во време на исклучителна потреба. Ова се виде во 2020 година, бидејќи владата требаше да ги зајакне компаниите и целокупната економија по пандемијата Ковид-19.
Таа беше укината и во 2022 година, по растот на каматните стапки, инфлацијата и цените на енергијата. Сепак, должничката сопирачка беше вратена во 2023 година со алтернативни средства за воени и субвенционирање на цените на енергијата.
Во моментов, вонбуџетските средства го надминуваат реалниот буџет на владата, достигнувајќи околу 869 милијарди евра и се распоредени преку климатски фондови, енергетски субвенции, воени надградби и многу повеќе. По одлуката на судот, трошењето од вонбуџетски средства исто така е стопирано, освен во посебни околности.
Иако должничката сопирачка ја истакна Германија како еден од најсилните европски поддржувачи на фискалната дисциплина, таа исто така се соочи со значителни реакции. Се обвинува дека Германија не може да позајми доволно за да инвестира во вистинските индустрии во вистинско време.
Инвеститорите се повеќе се загрижени дека оваа ригидност може да ја чини Германија нејзината предност и конкурентност на глобалниот пазар, особено кога таа веќе се бори со бавен раст и слаба побарувачка. Кочницата на долгот, исто така, го отежнува планирањето на повеќе долгорочни инвестиции, одржувајќи ја фискалната политика на Германија повеќе фокусирана на краткорочни, наместо на долгорочни планови.
Со сегашната судска одлука со која се повлекуваат средства од проектите за зелена транзиција, Германија би можела да остане уште подалеку зад своите емисии во 2030 година и целите на нето нула до 2045 година, во време кога повеќето други земји од Г7 исто така заостануваат. Итноста на климатските промени, исто така, поттикна дискусии за тоа дали должничката сопирачка треба да се укине за 2023 и 2024 година, за да и се овозможи на Германија шанса да се врати на вистинскиот пат.
Пресудата, исто така, може дополнително да ја загрози сегашната тристрана коалициска влада на Германија, која веќе е на несигурна почва поради зголемувањето на јавните несогласувања и економските шокови.