Аналитика
Русија е се‘ поблиску до затворање на гасот во Европа бидејќи Германија ги отфрла тврдењата дека не може да ги исполни договорите. Рускиот енергетски гигант Гаспром се заканува дека ќе испрати помалку гас во Европа – но Германија, еден од нејзините главни увозници, го отфрли образложението.
Мнозински државниот Гаспром во понеделникот рече дека поради „непредвидливи околности“ не е во позиција да ги почитува договорите за гас со Европа. Германската енергетска компанија Унипер потврди за Си Ен Би Си дека Гаспром тврдел дека има „виша сила“ за своите испораки. Виша сила, правен термин, се јавува кога непредвидливи околности ја спречуваат едната страна да ги исполни своите договорни должности, теоретски ослободувајќи ја од казните.
„Точно е дека добивме писмо од Гаспром Експорт во кое компанијата ретроактивно тврди за виша сила за минати и сегашни недостатоци во испораките на гас. Сметаме дека ова е неоправдано и формално го отфрливме тврдењето за виша сила“, изјави Лукас Винтгенс, портпарол на Унипер, за Анет Вајсбах.
RWE, друга германска енергетска компанија, потврди дека добила известување за виша сила од Гаспром. Гаспром не беше веднаш достапен за коментар во вторникот.
Официјални лица во Германија и на други места во Европа се сè позагрижени поради можноста за целосно прекинување на испораките на гас од Русија. Овие стравови се интензивираа откако „Северен тек 1“ – клучниот гасовод од Русија до Германија – беше затворен на почетокот на овој месец поради работи за одржување, при што некои се сомневаат дека протокот ќе биде целосно обновен по завршувањето на работите на 21 јули.
Канада испрати турбина за гасоводот Северен тек во Германија со авион на 17 јули по завршувањето на поправките, објави во понеделникот весникот Комерсант, цитирајќи луѓе запознаени со ситуацијата. Враќањето на турбината од Канада во руската компресорска станица Портоваја, клучен елемент на Северен тек, беше во фокусот изминатиот месец откако рускиот енергетски производител Газпром ги намали испораките на гас за Германија.
Европските земји добиваа околу 40% од нивниот увоз на гас од Русија пред таа да ја нападне Украина. Европските власти се обидуваат да стават крај на оваа зависност, но тоа е скап процес и тешко може да се постигне преку ноќ. Европската комисија, извршната рака на ЕУ, објави нови договори за гас со САД и Азербејџан, на пример, бидејќи бара нови добавувачи на фосилни горива. „Ова е јасно непозната територија и без преседан во оваа форма“, изјави Андреас Шредер, шеф за енергетска аналитика во истражувачката компанија ICIS, за Squawk Box Europe на СИ Ен Би Си во вторникот. „Иако Европската унија успеа да го намали обемот на увоз на јаглеводороди во Русија, тие не успеаја да ја намалат цената што ја плаќаат“.
Цените на европскиот гас пораснаа како резултат на пониските текови од Русија. Но, овие повисоки цени значат дека Русија може да испрати помалку гас во Европа и да заработи исти – или дури и повеќе – пари од порано. Шредер го нарече ова „ефект на неутрализирање“.
Цената на гасот во првиот месец во холандскиот центар TTF, европски репер за тргување со природен гас, беше околу 1% повисока, постигнувајќи цена од 159 евра за мегават-час во вторник наутро. Цените се зголемени за повеќе од 600% во однос на минатата година.
