Аналитика
Централната банка на САД –Федералните резерви се очекува денес да го објават своето најново прилагодување на каматните стапки, потенцијално намалувајќи ги трошоците за позајмување по трет пат оваа година, во обид да го поттикнат бавното вработување.
Високо рангираните претставници на Федералните резерви покажаа редок степен на јавно несогласување околу можното намалување на каматните стапки. Инфлацијата се зголеми во последните месеци заедно со забавувањето на вработувањето, што претставува ризик од двоен економски удар познат како „стагфлација“.
ФЕД е заглавена во тешка ситуација, бидејќи централната банка мора да балансира двоен мандат за да ја држи инфлацијата под контрола и да ја максимизира вработеноста. За да се справи со притисокот врз обете свои цели, ФЕД првенствено има една алатка: каматните стапки.
Ако ФЕД ги држи каматните стапки стабилни како средство за заштита од инфлација предизвикана од царини, ризикува подлабоко забавување на пазарот на трудот. Од друга страна, ако ФЕД ги намали стапките за да ја стимулира економијата во услови на забавување на вработувањето, тоа се заканува да ја зголеми потрошувачката и да ја влоши инфлацијата.
„Имаме една алатка“, рече претседателот на ФЕД, Џером Пауел, на прес-конференција во Вашингтон во октомври. „Не можете да се справите со обете одеднаш“.
Во последно време, расположението се промени во корист на намалување на каматните стапки, бидејќи некои влијателни централни банкари изразија отвореност кон овој потег, покажаа фјучерсни пазари.
Шансите за намалување на каматните стапки од четвртина процентен поен се околу 87%, што е зголемување од нивото од само 30% минатиот месец, според CME FedWatch Tool, мерка за расположението на пазарот.
Перспективите се чинеше дека се менуваат како одговор на нејасниот извештај за работни места и јавните изјави од двајца сојузници на Пауел во комитетот задолжен за одредување стапки.
Минатиот месец, извештајот за работни места за септември испрати мешани сигнали за пазарот на трудот. Работодавците додадоа многу повеќе работници отколку што се очекуваше во септември, иако вработувањето не беше вртоглаво. Во меѓувреме, стапката на невработеност се искачи на 4,4%, ниска бројка според историските стандарди, но највисока забележана од октомври 2021 година.
Претседателот на ФЕД на Њујорк, Џон Вилијамс, кој често е во контакт со Пауел, неколку дена подоцна изрази отвореност кон намалување на каматните стапки, кажувајќи им на новинарите дека сè уште гледа „простор за понатамошно прилагодување во блиска иднина“.
Набргу потоа, претседателката на Федералните резерви на Сан Франциско, Мери Дејли, зазеде сличен став, кажувајќи им на новинарите дека гледа простор „за понатамошно прилагодување во блиска иднина“. Дејли, која не гласа за каматните стапки оваа година, се смета за поддржувач на Пауел.
Намалувањето на каматната стапка од четвртина процентна стапка би ја намалило референтната стапка на Федералните резерви на ниво помеѓу 3,5% и 3,75%.
Оваа бројка би означила значително намалување од врвот во 2023 година. На почетокот на пандемијата, каматните стапки изнесуваа 0%.
Сепак, намалувањето на каматните стапки би можело да понуди одредено олеснување за заемопримачите на хипотеки и кредитни картички. Сепак, штедачите би можеле да изгубат приходи бидејќи каматните стапки се намалуваат за сметките што се чуваат во банките.
(Фото: Tony Webster – The Federal Reserve – Washington DC, CC BY 2.0)
