Аналитика
Превирањата во француската политика, која кулминираше со оставката на францускиот премиер Себастијан Лекорну, испратија шок-бранови низ европските финансиски пазари, тестирајќи ја довербата на инвеститорите во година која веќе беше полна со макроекономска неизвесност.
Предизвикувачот за реакцијата на пазарот беше ненадејната оставка на францускиот премиер Лекорну, кој се повлече помалку од еден месец по неговото назначување – што го прави премиер со најкраток мандат во историјата на Петтата Република.
На почетокот на неделава европските акции доживеаја раст. Индексот STOXX 600 достигна рекордни максимуми на 2 октомври, поттикнат од силните перформанси на акциите за полупроводници и технологија и обновените надежи за намалување на каматната стапка од страна на Федералните резерви на САД.
Германскиот DAX предводеше во добивките, додека холандските производители на опрема за чипови, како што е ASML, исто така, забележаа солиден напредок.
Но, расположението нагло се промени кога превирањата го погодија Париз. Француските акции се поместија: CAC 40 падна за околу 1,4–1,5% на 6 октомври, што го означува неговиот најголем еднодневен пад за повеќе од еден месец.
Акциите на банкарството беа особено погодени – BNP Paribas, Société Générale и Crédit Agricole се лизнаа за 3–5% поради страв од изложеност на суверен ризик.
Истовремено, пазарите на државни обврзници одразуваа зголемена вознемиреност – француските 10-годишни приноси скокнаа, туркајќи ја премијата за ризик над германските обврзници на највисоко ниво во последните месеци.
Еврото ослабе, паѓајќи за околу 0,7% во однос на доларот, бидејќи инвеститорите го рекалибрираа валутниот ризик во светлината на нестабилноста на Франција.
На други места низ Европа, пазарите се однесуваа попроменливо. STOXX 600, по почетните падови, успеа да затвори релативно непроменет, бидејќи силата на имињата на полупроводници понуди одреден компензатор за притисокот во финансиите.
Некои институционални стратези, како што е JPMorgan, остануваат релативно оптимисти за Европа во целина – гледајќи ја неодамнешната слабост како потенцијална можност за купување во услови на атрактивни проценки.
Лекорну поднесе оставка само неколку часа по претставувањето на својот кабинет, наведувајќи ја неможноста на ривалските партии да направат компромис и зголемените тешкотии при усвојувањето на буџетот во фрагментираното Национално собрание на Франција.
Ова е трет пад на владата за 10 месеци, по претходните падови под Мишел Барние и Франсоа Бајру. Основната причина лежи во последиците од парламентарните избори во јуни 2024 година, кои доведоа до нестабилен парламент без јасно мнозинство. Центристичкиот блок Ренесанса на Макрон, Новиот народен фронт (левичарски сојуз) и крајно десничарскиот Национален собир, сите имаат значителни места, што го прави градењето коалиции исклучително кревко.
Политичката парализа доаѓа во опасен момент. Франција веќе е под притисок да го ограничи својот буџетски дефицит, кој е речиси двојно поголем од ограничувањето на ЕУ, и да оствари економски раст.
Неизвесноста ги намали деловните инвестиции и ги поттикна стравувањата од понатамошни намалувања или зголемени трошоци за задолжување.
Претседателот Емануел Макрон му даде на Лекорну рок од 48 часа за да се обиде со преговори за враќање на стабилноста, а истовремено алудираше на можноста за нови парламентарни избори ако не може да се формира работно мнозинство.
Уставните маневри – како што е повикувањето на Член 49.3 за донесување закони без гласање – се сметаат за политички токсични и може да се избегнат доколку е можно.
Пазарите сега се соочуваат со деликатен баланс. Од една страна, изложеноста на акции низ Европа може да ужива во пораст ако се подобрат глобалните услови (на пр. поблаги движења на централната банка или ублажување на тензиите меѓу САД и Кина).
Од друга страна, континуираната политичка нестабилност во Франција ризикува да стане системски товар за расположението на инвеститорите – особено ако заразата се прошири на други фискално оптоварени земји од еврозоната.
(Фото: Париска берза, архива Reuters)
