Аналитика
Европската Унија го заострува својот трговски штит: Брисел најави дека ќе ги зголеми царините на увозот на челик на 50 проценти, со што ќе се изедначи со нивото што го применуваат Соединетите Американски Држави. Одлуката доаѓа како сигнал до Вашингтон, порака дека Европа е подготвена и на притисок и на партнерство, но само врз рамноправна основа.
Новите мерки, кои Европската комисија ги претстави во вторник, предвидуваат и намалување на бесцаринските квоти за челик за речиси половина, на 18,3 милиони тони годишно. Целта е двојна: да се одговори на глобалното препроизводство и да се оживее европската челична индустрија, која веќе со години работи со третина од своите капацитети.
„Слушнавме прашања од САД: ‘Што ќе направите вие, Европејците?’ – и решивме да реагираме на наш начин,“ изјави комесарот за трговија Марош Шефчовиќ во Стразбур. „Ги задржуваме пазарите отворени, но поставуваме јасни правила и квоти.“
Покрај заштитата од евтин увоз, мерките имаат и политичка симболика, потврда дека Европската Унија се подготвува на поактивна индустриска политика.
„ЕУ ја менува својата доктрина и ја штити сопствената индустрија, но тоа го прави во согласност со меѓународното право,“ рече комесарот за индустрија Стефан Сежурне, додавајќи дека станува збор за рамнотежа меѓу фер конкуренција и економска реалност.
Доколку земјите членки и Европскиот парламент ја одобрат иницијативата, новите царини ќе ги заменат постојните заштитни механизми кои треба да истечат во јуни следната година. Норвешка и Исланд, како членки на Европската економска област, нема да бидат опфатени, додека Швајцарија и Обединетото Кралство привремено ќе се соочат со новите правила. Украина, како кандидат за членство и земја во војна, ќе биде исклучена од мерките.
Здружението на европските производители на челик, Еурофер, ја поздрави одлуката, оценувајќи ја како неопходен чекор за опстанок на секторот. „Ова е голем напредок во одбраната на европскиот челик,“ изјави директорот Аксел Егерт, додавајќи дека се надева на обновен дијалог со администрацијата на Трамп за укинување на американските 50-процентни давачки.
Шефчовиќ најави дека овој викенд ќе присуствува на министерскиот состанок на Г20 во Јужна Африка, каде ќе ги презентира европските мерки во рамки на Глобалниот форум за вишок капацитети во челичната индустрија. „Посветени сме на трговски систем заснован на правила и на партнерства со земјите со кои делиме вредности, но мораме да ги браниме нашите интереси,“ рече тој.
Висок претставник на Комисијата, кој зборуваше анонимно, објасни дека вистинската цел на мерките е долгорочно решение за глобалното препроизводство на челик.
„Светот произведува повеќе челик отколку што троши, пет пати повеќе од европската побарувачка. Ова е проблем што бара глобален одговор,“ изјави тој.
Новата стратегија на Брисел ќе ги изедначи заштитните мерки со оние на Канада, но нема целосно да го следи американскиот пристап, каде царината се применува на сите количини и на сите производи што содржат челик, вклучително и на потрошувачка стока како мотоцикли.
Европската комисија го гледа овој потег како премин кон нов договор со САД, за што двете страни веќе постигнаа рамка во јули. Шефчовиќ оцени дека трговијата со челик меѓу ЕУ и САД е релативно мала, што ги прави природни сојузници во борбата против глобалниот вишок.
Комисијата очекува новите мерки да создадат услови за повторно отворање на преговорите со Вашингтон, со цел постепено намалување на американските царини. Истовремено, Брисел ќе ја извести Светската трговска организација за новите мерки и ќе почне билатерални разговори со главните добавувачи на челик во светот.
