Аналитика
Европската централна банка се наоѓа во фаза на внимателно следење на економските сигнали и засега нема намера да ја менува својата политика. Според повеќе извори запознаени со состојбата, на претстојниот состанок во септември каматната стапка најверојатно ќе остане на сегашното ниво од 2 проценти, со што ќе продолжи паузата во циклусот на олабавување што траеше една година. Одлуката доаѓа во момент кога инфлацијата се движи околу целта на ЕЦБ, а економијата на еврозоната се покажа поотпорна од очекуваното, што ѝ овозможува на институцијата да го задржи сегашниот курс без притисок за итни промени.
Податоците од летните месеци откриваат дека деловната активност во еврозоната се зајакнува, при што PMI индексот за август достигна 51,1 – највисоко ниво од мај 2024 година – што ја намали веројатноста за ново намалување на каматата во блиска иднина. Инвеститорите и пазарите веќе ги ревидираа своите очекувања: иако во прв момент се обложуваа на брзо продолжување на олеснувањето, сега сценаријата се поместени, со можност за ново намалување најрано во пролет 2026 година. Големите финансиски институции како Goldman Sachs и BNP Paribas сметаат дека стапките веројатно го достигнале своето дно, па дури и предупредуваат дека кон крајот на 2026 година може да се разгледува и зголемување.
Сепак, иако моментално нема индикации за итна промена, неколку фактори би можеле да ја преобликуваат сликата. Американските царини од 15 проценти на европскиот увоз засега се во рамките на она што го очекуваше ЕЦБ, но доколку трговските тензии се продлабочат или се зголеми ударот врз европскиот извоз, тоа би можело повторно да отвори прашања за понатамошно олабавување. Дополнително, геополитичката неизвесност, особено околу војната во Украина, останува сериозен ризик кој може да ја натера централната банка да ја преиспита својата стратегија на состаноците кон крајот на годината, на 30 октомври и 18 декември.
За сега, сигналите од Франкфурт укажуваат на претпазливост и на стратегија „повисоко подолго“, со одржување на каматата на сегашното ниво и внимателно следење на сите економски индикатори. Се чини дека просторот за маневрирање е ограничен, а одлуките на ЕЦБ ќе продолжат да зависат од тоа дали сегашното зајакнување на економијата е одржливо или претставува само привремен ефект предизвикан од забрзаните нарачки на американските увозници кои сакаат да ги избегнат новите царини. Во секој случај, есента ветува нови дискусии, но вистинска промена во монетарната политика се смета малку веројатна пред следната година.
