Аналитика
Швајцарската компанија за трговија со стоки Гунвор Груп формално го повлече својот предлог за купување на меѓународните средства на рускиот нафтен гигант Лукоил по одлучната интервенција од американските власти. Одлуката сигнализира значителна ескалација на западната контрола врз трансакциите што вклучуваат руски енергетски фирми и, барем засега, ги уништи амбициите на Гунвор да ги зголеми своите операции за преработка и производство.
На 30 октомври 2025 година, Лукоил објави дека прифатил понуда од Гунвор да ја купи неговата подружница во странство, Лукоил Интернешнл ГмбХ, која поседува широко портфолио на средства во повеќе од 30 земји – вклучувајќи рафинерии во Бугарија и Романија, нафтени полиња во Казахстан, Узбекистан, Ирак и Мексико и малопродажна мрежа за гориво што се протега од Северна Америка до Европа.
Договорот беше поттикнат од новонаметнатите санкции на САД врз Лукоил, што создаде поттик за Лукоил да се ослободи од своите средства во странство.
САД ЗАПАЛИЈА ЦРВЕНО СВЕТЛО ЗА ЗДЕЛКАТА
Но, договорот удри во ѕид кога Министерството за финансии на САД објави на социјалната платформа X дека аквизицијата нема да добие одобрение за лиценцирање додека рускиот претседател Владимир Путин ја продолжува војната во Украина, нарекувајќи го Гунвор „марионета на Кремљ“.
Во изјавата на Министерството за финансии се наведува намерата на администрацијата да го прекине финансирањето на војната на Русија преку нејзиниот енергетски сектор.
„Претседателот [Доналд] Трамп јасно стави до знаење дека војната мора веднаш да заврши“, напиша на официјалниот профил на Министерството за финансии на САД на X. „Додека [рускиот претседател Владимир] Путин продолжува со бесмислените убиства, марионета на Кремљ, Гунвор, никогаш нема да добие лиценца за работа и профит.“
Гунвор е ко-основана од шведскиот милијардер Торбјорн Торнквист и Генадиј Тимченко, еден од најблиските сојузници на Путин, во 2000 година – и некогаш беше најголем извозник на московска нафта во светот.
Во 2014 година, неколку дена пред САД да воведат санкции врз поранешниот ко-сопственик на Гунвор по руската анексија на Крим, Тимченко го продаде својот удел од 43,6 проценти во трговската куќа. Оттогаш, трговската куќа се дистанцира од Русија.
За Гунвор, аквизицијата би претставувала трансформативна експанзија – преминувајќи надвор од својата историска улога како трговец во целосни операции на нафтен погон и рафинирање. Главниот извршен директор на Гунвор, Торбјорн Торнквист, предупреди за потенцијални загуби на работни места и прекини во снабдувањето со гориво во Европа доколку договорот биде блокиран.
Компанијата одговори со отфрлање на карактеризацијата како „фундаментално дезинформирана и лажна“, нагласувајќи дека се дистанцирал од руските средства повеќе од една деценија, ги продал своите руски поседи во 2014 година и јавно ја осудил инвазијата на Украина. „Изјавата на Министерството за финансии е фундаментално дезинформирана и лажна“, изјави за POLITICO портпаролот на компанијата Гунвор, Сет Пјетрас. „Во меѓувреме, Гунвор го повлекува својот предлог за меѓународните средства на Лукоил.“
Соочен со она што го опиша како регулаторна невозможност, Гунвор објави дека ја повлекува понудата „на неодредено време“.
Со повлекувањето, Гунвор го избегнува регулаторниот ризик од влегување во високо политизирана трансакција на која ѝ недостасуваше јасно одобрение од американските власти. Сепак, повлекувањето, исто така, ја поткопува амбицијата на компанијата да се пресели во бизнис со големи нафтени полиња и инфраструктура за преработка – цел што драматично би го зголемила нејзиниот обем и стратешки отпечаток.
ЛУКОИЛ МОРА ДА БАРА ДРУГ КУПУВАЧ
За Лукоил, пропаѓањето на договорот ги остава неговите меѓународни средства во лимбо. Тие средства беа отуѓени како одговор на санкциите, а неуспехот да се заврши продажбата покренува прашања за нивното идно сопствеништво.
Овој потег, исто така, го нагласува растечкиот дострел на западната политика на санкции: со одбивањето да ја лиценцира трансакцијата, САД воведоа санкции не само за директно ограничување на руските фирми, туку и за блокирање на трансферите на средства што би можеле да им овозможат да го заобиколат системот. Аналитичарите забележуваат дека големите фирми за трговија со стоки почнаа да стекнуваат такви средства – нешто што сега се соочува со зголемен регулаторен ризик.
Иако Гунвор официјално го повлече својот предлог, изјавата остави отворена можност за повторно разгледување на прашањето доколку се појави регулаторна јасност. „Ја поздравуваме можноста да се осигураме дека ова јасно недоразбирање ќе биде исправено“, истакнаа од компанијата.
Сепак, засега, процесот на продажба на средства се чини дека е заглавен. Лукоил ќе треба или да идентификува купувач прифатлив за западните регулатори или да се соочи со можноста неговите странски средства да бидат замрзнати, реструктуирани или национализирани во јурисдикциите – домаќини.
