Аналитика
Компанијата за импланти на мозокот на Маск, Neuralink, минатата недела доби регулаторно одобрение да го спроведе првото клиничко испитување на својот експериментален уред кај луѓе. Но, бомбастичната промоција на технологијата на извршниот директор на милијардерот, неговиот лидерски рекорд во други компании и загриженоста за благосостојбата на животните кои се појавија во врска со експериментите на Neuralink предизвикаа тревога, пишува Гардијан.
„Бев изненадена“, рече Лаура Кабрера, невроетичарка во Институтот за етика во рок од Пен Стејт за одлуката на американската Администрација за храна и лекови да ѝ дозволи на компанијата да продолжи со клиничките испитувања.
Непредвидливото лидерство на Маск на Твитер и неговиот „брзо движење“ на технолошкиот етос покренуваат прашања за способноста на Неуралинк одговорно да го надгледува развојот на инвазивен медицински уред способен да чита мозочни сигнали, тврди Кабрера. „Дали тој ќе гледа на уред за мозочен имплант како нешто што бара не само дополнителна регулација, туку и етичко внимание?“ прашува таа. „Или ќе го третира ова како било кој друг гаџет?“
Neuralink е далеку од првата или единствената компанија која работи на уреди за мозочен интерфејс. Со децении, истражувачки тимови ширум светот ја истражуваат употребата на импланти и уреди за лекување на состојби како парализа и депресија. Веќе илјадници користат невропротетика како кохлеарни импланти за слух. Но, широкиот опсег на можности што Маск ги ветува од уредот Neuralink предизвика скептицизам од експертите.
Neuralink влезе во индустријата во 2016 година и дизајнираше интерфејс мозок-компјутер (BCI) наречен Link – компјутерски чип натоварен со електроди што може да се зашие во површината на мозокот и да го поврзе со надворешна електроника – како и роботски уред што го вградува чипот.
Изгледа дека дизајнот користи нов вид на електрода, рече Џон Доногју, невронаучник од Универзитетот Браун, кој го предводеше тимот што го разви интерфејсот на мозочниот-компјутер „BrainGate“ за да го врати движењето на луѓето со парализа.
БЕК-АП НА ВАШАТА ДИГИТАЛНА ДУША
Маск тврди дека уредот на Neuralink може да се користи за низа терапевтски намени, за лекување на состојби како слепило, парализа, депресија. Но, тој исто така рече дека крајната цел е да се создаде „уред за општата популација“ што би можел да го поврзе умот на корисникот директно со суперкомпјутери и да им помогне на луѓето да бидат во чекор со вештачката интелигенција. Тој, исто така, сугерираше дека уредот на крајот би можел да извлече и складира мисли, како „бек-ап за вашето нефизичко битие, вашата дигитална душа“.
Компанијата сè уште не стасала таму. Досега, Neuralink ги тестираше своите чипови на животни. Видеото објавено во 2021 година покажува мајмун кој го користи уредот за да ја игра видео играта Понг со својот ум, а друго од 2022 година се чини дека покажува мајмун како телепатски пишува на компјутер.
Одобрувањето од FDA ја отстрани првата пречка кон клиничко испитување на луѓе, но опсегот, фокусот и дизајнот на која било таква студија останува нејасна. Апликациите и процесите на одобрување на FDA не се достапни за јавноста. Како приватна компанија, од Neuralink исто така не се бара да ги открива таквите регулаторни интеракции на инвеститорите.
Веб-страницата на Neuralink покажува дека бара учесници со состојби како парализа, слепило, глувост или неможност да зборуваат. Но, компанијата не одговори на барањето на Гардијан за дополнителни детали. Во изјавата, портпаролот на FDA само ќе потврди дека Neuralink е одобрен за исклучок за испитувачки уреди (IDE) – процес на FDA што дозволува уредот да се користи за клинички студии.
Подеднакво нејасно е кога ќе се одржи такво судење. Компанијата ќе треба да состави институционален одбор за ревизија за да го одобри и надгледува истражувањето.
Одобрувањето на FDA минатата недела доаѓа откако регулаторот првично ја отфрли претходната понуда на Neuralink за клинички испитувања во 2022 година, наведувајќи „десетици недостатоци“ што компанијата мораше да ги реши пред тестирањето на луѓе, според извештајот на Ројтерс. Според новинската агенција, безбедносните грижи поврзани со литиумската батерија на имплантот и потенцијалното прегревање, прашањата дали малите жици на машината би можеле да мигрираат во други делови од мозокот и дека уредот не може да се отстрани без да се оштети мозочното ткиво.
Нејасно е како се решени овие грижи. ФДА одби да коментира конкретно за процесот на аплицирање на Неуралинк, но портпаролот генерално коментира дека агенцијата има „научно ригорозен процес за проценка на безбедноста и ефективноста на медицинските уреди“. Таа додаде дека ФДА има „длабока посветеност да обезбеди одговорна и хумана грижа за животните“ вклучени во тестирањето.
Neuralink одби да ги коментира своите планови за клинички испитувања.
НЕУСПЕШНИ ОПЕРАЦИИ
Одобрувањето од FDA, исто така, доаѓа во услови на тековно испитување на практиките за тестирање на Neuralink и наводите за суровост кон животните. Компанијата убила повеќе од 1.500 животни откако почнала да експериментира на нив во 2018 година, според друг извештај на Ројтерс. Иако смртта на испитаниците на животни не е невообичаена во лабораториите, вработените рекоа за новинската служба дека стапката на смртност е повисока од потребната поради исцрпувачката временска рамка за развој на Маск, за која тие тврдат дека довело до повеќе грешки и неисправни операции.
Поранешните вработени интервјуирани од Ројтерс окарактеризираа некои експерименти како „хакерски работи“. Во еден неуспешен експеримент, погрешна големина на уреди беше инсталирана во 25 од 60 свињи користени за тестирање. Во друга, уредот на Неуралинк беше случајно вграден во погрешен пршлен на две различни свињи за време на две одделни операции, што доведе до нивна евтаназија поради болка и страдање. Neuralink не одговори на барањето на Reuters за коментар во тоа време. И ФДА одби да коментира, повикувајќи се на закони кои ги чуваат комерцијалните информации приватни.
Повеќето од основачите на компанијата, во кои беа вклучени врвни научници во областа, досега дале откази. Од јули 2022 година, само двајца од осумте основачки членови останаа во Neuralink.
„Би сакал да знам што размислува ФДА“, рече Л Сид М Џонсон, невроетичар во Центарот за биоетика и хуманистички науки на Медицинскиот универзитет SUNY Upstate. „Една од грижите за Neuralink е тоа што не функционира на начинот на кој функционираат многу други истражувачки лаборатории или организации“, додаде Џонсон. „Постои загриженост за потенцијалот дека тие вршат еден вид невешт работа и дека нивните податоци можеби не се сигурни“.
