Аналитика
Европските хемиски производители се соочуваат со нови превирања откако американските царини на увоз ја нарушија глобалната трговија, предизвикувајќи клиентите да ги одложуваат нарачките и дополнително удирајќи врз побарувачката во сектор што сè уште се обидува да се опорави од енергетската криза во Европа во 2022 година.
Како четврти најголем извозен сектор на Европската Унија по машинската индустрија, автомобилската и фармацевтската, хемиската индустрија со години се бори со високите трошоци за производство откако цените на гасот и струјата нагло се зголемија по руската инвазија врз Украина.
Тој притисок, заедно со падот на побарувачката во клучни индустрии, ги натера дел од компаниите во секторот вреден 655 милијарди евра (767 милијарди долари) да затворат капацитети и да отпуштаат работници за да заштедат трошоци.
Во 2023 година Европската Унија учествувала со 12,6% или 655 милијарди евра во вкупната светска продажба на хемикалии – пад од речиси 4% во последната деценија.
Американските увозни царини од најмалку 15% за производи од ЕУ ги погодија многу од главните клиенти на индустријата, вклучувајќи ги автомобилската, машинската и секторот за потрошувачки добра. Глобалните автомобилски производители веќе броеле милијарди долари загуби поради трговската војна што ја започна поранешниот претседател Доналд Трамп.
Профитите во третиот квартал на европските хемиски компании се очекува да паднат за 5%, по 22% пад во вториот квартал, според податоци на LSEG.
„Од енергетската криза се надевавме на одржливо закрепнување на обемот и маржите во европскиот хемиски сектор,“ изјави аналитичарот на Metzler Research, Томас Шулте-Ворвик. Според него, царините, падот на цените и притисокот врз маржите поради силната азиска конкуренција дома и на странските пазари создаваат „многу токсична комбинација во моментов“.
Големите играчи во индустријата – пред сè BASF, Brenntag и Lanxess – се донекаде заштитени од директните царини благодарение на силното присуство на американскиот пазар, но сепак трпат од претпазливото однесување на клиентите. Нарачките се одложуваат, а компаниите што произведуваат хемикалии кои се користат во сè – од душеци и автомобилски делови до мастики за џвакање – беа принудени да ги коригираат своите годишни прогнози.
BASF, најголемиот хемиски производител во светот, во јули ја намали својата годишна прогноза. Германскиот гигант предупреди дека дел од клиентите прават нарачки само неколку недели однапред – наместо вообичаените три до четири месеци – поради краткорочните глобални економски неизвесности.
Други компании, како Brenntag, предупредуваат дека поевтините хемикалии од Кина би можеле да го преплават европскиот пазар доколку кинеските конкуренти ги пренасочат извозите од САД – каде се соочуваат со можен нов бран царини доколку Пекинг и Вашингтон не постигнат договор пред истекот на нивното тарифно примирје на 10 ноември.
Компаниите исто така трпат загуби од намалување на залихите кај клиентите во услови на економска неизвесност, како и од слабеењето на доларот, што претставува главоболка за оние што профитот го пресметуваат во евра.
Холандскиот производител на бојата „Дулукс“, Akzo Nobel, на крајот на јули ја намали својата прогноза за основниот профит за 2025 година, повикувајќи се на пазарната неизвесност и валутните корекции. Германската Wacker Chemie исто така ја коригираше својата прогноза, наведувајќи слаб долар и намалена побарувачка за нејзините производи, меѓу кои и полисиликон за соларни панели.
„Суштински гледано, има последователно забавување во европската хемиска индустрија,“ изјави Кристијан Фаитц, ко-шеф на истражувањето за хемискиот сектор во Kepler Cheuvreux, додавајќи дека постои надеж побарувачката да се стабилизира до 2026 година.
ЕУ минатата година извезла хемикалии во вредност од околу 40 милијарди евра во САД, малку повеќе од 38 милијарди во 2023 година, според податоците на асоцијацијата Cefic. Тоа е повеќе од 30-те милијарди евра што ги увезла од таму.
Локалната индустрија создава околу една третина од вкупната продажба во странство, или околу 224 милијарди евра, при што повеќето европски компании имаат големи операции на главните пазари, меѓу кои и Кина – најголемиот светски купувач на хемикалии.
„Дојдовме од свет во кој Европа произведуваше и извезуваше многу,“ вели Арне Рутенберг од Union Investment. „Во иднина, тоа повеќе нема да биде случај.“
Извршниот директор на германската Lanxess, Матијас Закерт, изрази претпазлив оптимизам дека побарувачката ќе се стабилизира кон крајот на годината, откако претходно предупреди на тежок трет квартал поради „ужасната неизвесност“.
Но, помалите компании како семејната Hobum Oleochemicals веќе ја чувствуваат цената. Еден потенцијален клиент – американски добавувач на производи за подлоги од Детроит – се повлекол од договор што можел да ја зголеми продажбата повеќекратно и да ги ублажи слабостите во европскиот автомобилски сектор.
„Повеќе нема никаква сигурност. А тоа е целосен отров за проектите и инвестициите,“ вели извршниот директор Арнолд Мергел.
