Аналитика
Глобалните цени на бакарот достигнаа историски рекорд во раното тргување во вторник, продолжувајќи го својот најсилен годишен раст од 2009 година наваму. Недостигот на понуда, експлозивната побарувачка од технолошкиот сектор и неизвесноста околу новите царински политики создаваат силен притисок врз индустриските метали на светските пазари. За многумина аналитичари, бакарот сè повеќе почнува да наликува на новото „индустриско злато“.
Од почетокот на јули, цената на бакарот порасна за околу 22,5 отсто, откако претседателот на САД, Доналд Трамп, ја отвори можноста за воведување царина од 50 отсто за увоз на бакар. Предлогот произлезе од истрага според Член 232, која го разгледува металот како прашање од национална безбедност, потег што дополнително ги вознемири глобалните пазари.
Според Американската администрација за енергетски информации, домашната потрошувачка на бакар во САД се очекува да достигне рекордни нивоа оваа и следната година, додека вкупната побарувачка би можела да се зголеми за дури 50 отсто во наредните 25 години. Во моментов, САД увезуваат околу половина од бакарот што го трошат секоја година, а металот е клучен за сектори како домувањето, транспортот, градежништвото и производството на електрична енергија.
Дополнителен притисок доаѓа од брзиот развој на центрите за податоци и вештачката интелигенција, кои трошат огромни количини бакар за енергетска инфраструктура и ладење. Само овој сегмент апсорбира околу 1,7 милиони тони бакар годишно, што претставува приближно 7 отсто од глобалната побарувачка.
Истовремено, понудата е сериозно нарушена. Прекини во некои од најголемите рудници за бакар во светот, предизвикани од природни катастрофи и човечки фактори, ги разнишаа синџирите на снабдување и дополнително ги турнаа цените нагоре. Според Ева Мантеј, стратег за стоки во ING, притисокот е присутен низ целиот синџир – од рударството до рафинирањето. Таа предупредува дека царинските ризици и невообичаено високите залихи во САД го нарушуваат нормалниот тек на рафинираниот бакар, а додека не се појави јасност околу трговската политика, глобалните цени ќе останат високи.
На Лондонска берза за метали, бакарот порасна за нешто повеќе од 1 отсто и достигна цена од 12.044 долари за тон, што е првпат металот да го пробие прагот од 12.000 долари. Со тоа, неговиот раст од почетокот на годината се стабилизира на нешто под 40 отсто.
Паралелно со тоа, и благородните метали бележат исклучителни добивки. Цените на златото и среброто пораснаа за речиси 70, односно 140 отсто од почетокот на годината, што претставува нивен најдобар годишен учинок уште од 1979 година.
Растот на цените се одразува и на берзите. Акциите на Southern Copper, најголемиот американски рудар на бакар според пазарна вредност, се намалија за 0,5 отсто на последната сесија, иако од почетокот на годината се зголемени за повеќе од 65 отсто. Во исто време, акциите на Freeport-McMoRan пораснаа за околу 1 отсто, со што нивниот годишен раст достигнува приближно 35 отсто. Позитивно се движеше и BHP Group, која управува со најголемиот рудник за бакар во светот во Чиле, забележувајќи умерен раст на вредноста на акциите.
Со оглед на комбинацијата од силна побарувачка, ограничена понуда и геополитичка неизвесност, аналитичарите предупредуваат дека високите цени на бакарот би можеле да се задржат подолго од очекуваното, потврдувајќи ја неговата нова улога како еден од најстратешките метали на глобалната економија.
(Фото: Unsplash)
