Аналитика
Додека Европа се соочува со зголемување на трошоците за енергија и широко распространета енергетска сиромаштија, нов извештај предупредува дека енергетската транзиција на континентот мора да даде приоритет на социјалната еднаквост и да ги оспособи локалните региони за да обезбеди праведен и ефикасен премин кон климатска неутралност.
Додека 47 милиони луѓе во Европската Унија (ЕУ) сè уште не можат соодветно да ги загреат своите домови, зголемувањето на трошоците за енергија и нееднаквите влијанија на климатските политики ја зголемуваат социјалната ранливост низ целиот континент, според извештајот „Состојбата на регионите и градовите 2025“, пренесува Анадолу.
Европскиот комитет на регионите го објави својот извештај за состојбата на регионите и градовите 2025 во Брисел за време на Европската недела на регионите и градовите, што се одржа од 13 до 15 октомври.
Извештајот презентираше впечатливи наоди за капацитетот за економска и социјална отпорност на регионите во срцето на енергетската транзиција.
Според извештајот, 47 милиони Европејци сè уште не се во можност да ги затоплат своите домови, а енергетската сиромаштија драматично се зголеми од 2020 година. Во него се забележува дека, особено во руралните и заедниците со ниски приходи, високите трошоци за енергија ја продлабочуваат нееднаквоста и ја загрозуваат социјалната кохезија.
Во извештајот се наведува дека 70% од активностите за ублажување на климатските промени и 90% од политиките за прилагодување кон климата во ЕУ се спроведуваат директно од регионите и градовите. Сепак, планот за централизирање на средствата на ЕУ на национално ниво во буџетскиот период 2028-2034 година ризикува ослабување на авторитетот на локалните самоуправи, развој што би можел „да го поткопа спроведувањето на политиките за енергија и климата на терен“, предупредува извештајот.
Извештајот вклучуваше проекции од Меѓународната агенција за енергија (ИЕА), проценувајќи дека глобалниот капацитет за обновлива енергија ќе се зголеми за над 5.500 гигавати до 2030 година.
Се забележува дека поголемиот дел од оваа транзиција во рамките на ЕУ ќе биде воден од градските и регионалните администрации. Сепак, поради нееднаквите инвестиции и бирократските бариери, многу региони во Источна и Јужна Европа продолжуваат да се соочуваат со предизвици како што се застарени електрични мрежи, недоволно складирање на енергија и недостаток на квалификувана работна сила.
Во извештајот се нагласува дека енергетската транзиција не треба да се гледа само како технолошка промена, туку како социјално праведна трансформација што се справува со локалните реалности и нееднаквости.
Се повикува на одржување на силна рамка за „праведна транзиција“ за поддршка на регионите што се соочуваат со економски предизвици и предизвици за вработување за време на преминот кон климатска неутралност.
Извештајот, исто така, нагласува дека замената на концептот на „праведна транзиција“ со пристап на чисто „чиста транзиција“ ризикува игнорирање на социјалните и регионалните димензии на зелената промена.
Во извештајот се наведува регионот Окситанија во Франција, каде што е во тек инвестиција од 1 милијарда евра во водороден коридор, и регионот Андалузија во Шпанија, каде што половина од потребите за наводнување во земјоделството се задоволуваат со употреба на рециклирана отпадна вода, како примери за потенцијалот за локална трансформација низ цела Европа.
Сепак, исто така, се предупредува дека финансиската основа на зелената транзиција е под притисок и се повикува на посилни инвестиции од ЕУ во проекти базирани на природата и енергетска отпорност.
На крајот, извештајот ги идентификуваше локалните капацитети како најкревка алка во енергетската транзиција на Европа, нагласувајќи дека постигнувањето на климатски неутралните цели на ЕУ ќе биде можно само преку овластување на општините и регионалните агенции, а не преку централизирање на одлуките во Брисел.
(Фото: илустрација ЕПА)
