Аналитика
Сонцето станува сè поактивно во последните 16 години, во пресврт што ги изненади научниците и може да влијае на вселенското време и технологијата на Земјата, објави НАСА оваа недела.
Ново истражување, спроведено од двајца научници од НАСА и објавено претходно во септември во рецензираниот Astrophysical Journal Letters, покажува дека сончевата активност се зголемила по 2008 година – неочекуван пресврт по деценискиот пад за кој првично се сметаше дека најавува период на историска неактивност на површината на сонцето.
„Сите знаци укажуваа на тоа дека Сонцето влегува во продолжена фаза на ниска активност“, рече Џејми Јасински, физичар за вселенска плазма во Лабораторијата за млазен погон на НАСА и главен автор на студијата, во соопштението. „Затоа беше изненадување да се види дека тој тренд се промени. Сонцето полека се буди“.
Зголемувањето на сончевата активност може да влијае на вселенското време, потенцијално доведувајќи до повеќе сончеви бури, сончеви ерупции и коронални масовни исфрлања, открија истражувачите. Моделите на вселенското време имаат потенцијал директно да влијаат врз работењето на вселенските летала и безбедноста на астронаутите, но тие може да се почувствуваат и на Земјата, бидејќи вселенското време може да влијае на електричните мрежи, GPS системите и радио комуникацијата, според НАСА.
Трендот на опаѓање е документиран од 1980-тите до 2008 година, кога вселенската агенција утврди дека сонцето ја достигнало својата најслаба точка досега. Дејството или неактивноста на сонцето има тенденција да флуктуира во 11-годишни циклуси, според НАСА, иако некои модели траат подолго.
Земјата моментално е во Сончевиот циклус 25, кој започна во 2020 година. Последниот циклус одржуваше просечна должина од 11 години и беше најслабиот сончев циклус што се случил во еден век, според Националната метеоролошка служба. Научниците мислеа дека сонцето ќе остане во она што го нарекоа „длабок сончев минимум“, верувајќи дека делот на тишина од сонцето ќе продолжи, што на крајот ќе доведе до нова фаза на рекордно ниска активност.
„Но, потоа трендот на опаѓање на сончевиот ветер заврши“, рече Јасински во соопштението на НАСА.
Неговата студија, со коавторот Марко Вели, колега истражувач во Лабораторијата за млазен погон, наместо тоа, следела зголемени експлозии на сончева плазма и посилни мерења на магнетното поле низ целиот Сончев систем, кои се под влијание на сонцето.
Се очекува Сончевиот циклус 26 да започне некаде помеѓу јануари 2029 и декември 2032 година, соопшти Националната океанска и атмосферска администрација, но агенцијата сè уште не изработила предвидување за следниот циклус.
За подобро следење на вселенското време, НАСА објави дека ќе ги лансира мисиите за меѓуѕвездено мапирање и забрзување (IMAP) и опсерваторијата Carruthers Geocorona, како и мисијата SWFO-L1 на NOAA, од Falcon 9 уште следната недела. Ова доаѓа само неколку месеци откако SpaceX ѝ помогна на НАСА да ги лансира сателитите-двојници TRACERS, кои проучуваат како електрично наелектризираниот сончев ветер комуницира со магнетното поле на Земјата.
„Предвидувањата за вселенското време се клучни за поддршка на вселенските летала и астронаутите од кампањата „Артемис“ на НАСА, бидејќи разбирањето на вселенската средина е витален дел од ублажувањето на изложеноста на астронаутите на вселенско зрачење“, соопшти НАСА во понеделник.
Во мај 2024 година, претставници на НАСА ја регистрираа најсилната геомагнетна бура за повеќе од 20 години. Неколку сончеви ерупции од класа X – најголемите од класата B, проследени со C и M – ги испратија северните светла на многу пониски географски широчини од нормалното, дури до Мексико на југ.
Геомагнетните бури имаат способност да влијаат на тоа како и дали технологијата функционира на масовно ниво, објасни електроинженерот Дејвид Волас во „The Conversation“ минатата година.
„Давателите на интернет услуги би можеле да се откажат, што пак би ја отстранило можноста на различните системи да комуницираат едни со други. Високофреквентните комуникациски системи како што се радиото земја-воздух, кратки бранови и радиото од брод до брег би биле нарушени“, напиша Волас.
(Фото: CNN)
