ТРАМП ДЕНЕС ЌЕ ГИ ОБЕЛОДЕНИ „ЦАРИНИТЕ ЗА СИТЕ“: Дали светот е пред глобална трговска војна?

Американскиот претседател Доналд Трамп вечерва по средноевропско време на јавноста треба да ѝ ги соопшти деталите на својот план за воведување „царини за сите“, на денот кој тој го нарече „Денот на ослободувањето“. Церемонијата на објавување на планот на Трамп ќе се одвива во градината на розите во Белата куќа во Вашингтон, во 16 часот по локално време.

Новите давачки треба да стапат на сила веднаш откако Трамп ќе ги објави, изјави во вторникот портпаролката на Белата куќа Каролин Левит, додека посебната глобална тарифа од 25 отсто за увоз на автомобили ќе стапи на сила на 3 април.

Трамп со недели ги најавуваше своите реципрочни царински планови со цел изедначување на генерално пониските царински стапки на САД со оние што ги наплаќаат другите земји и како одговор на нецаринските бариери кои му штетат на извозот на САД. Но, форматот на давачките беше нејасен поради извештаите дека Трамп размислува за универзална царина од 20%.

Според сознанија на Ројтерс, Трамп веројатно ќе објави сеопфатни царини за одделни земји на нешто пониско ниво од досегашното и дека со нив би биле опфатени и повеќе од 15-те земји за кои секретарот за финансии Скот Бесент претходно изјави дека администрацијата е фокусирана поради нивните високи трговски суфицити со САД.

ЦАРИНИ- ЗА СИТЕ?

Како што пишува Би Би Си, три непознати се во врска со царинските давачки кои ги најавува американскиот претседател: колкави ќе бидат царините, за кои држави тие ќе важат и какво влијание врз светската трговија, но и светската економија тие ќе го имаат.

САД, како најголема светска економија, ги придвижува финансиите на многу меѓународни компании. Се очекува царините на Трамп да го скратат, барем привремено, растот на приходите на тие фирми.

Сепак, некои медиуми наведуваат дека стравот во светската јавност од царините на Трамп можеби малку е претеран и дека тие, многу веројатно, може да бидат пониски од она што светот го очекува.

Иако Трамп првично го опиша како „реципрочни тарифи“, што имплицираше дека САД ќе одговараат на увозните давачки на другите земји, Белата куќа, наводно, размислува за наплата од 20 отсто за повеќето стоки и услуги. Бројката звучи висока, но е драматично помала од, на пример, индиската царина за увоз на автомобили – која може да достигне до 70%, според Times of India.

Загриженоста на инвеститорите беше малку смирена од овие шпекулации, по што акциите на берзите се зголемија. Сепак, аналитичарите проценуваат дека е се уште рано за опуштање.

Уште веднаш по преземањето на функцијата на почетокот на јануари, Трамп воведе нови давачки од 20% на целиот увоз од Кина поради фентанил и целосно ги врати давачките од 25% за челик и алуминиум, зголемувајќи ги на производи во низводно во вредност од речиси 150 милијарди долари. Освен тоа, едномесечното одложување на царините од 25 отсто за канадски и мексикански производи, во потегот на американскиот претседател, поврзан со одмазда за шверцот на фентанил, исто така, треба да истече во среда.

Досега донесените царини на Трамп беа додадени на веќе постојните, па така автомобил од мексиканско производство на кој претходно му се наплаќаше 2,5% за влез во САД, ќе подлежи и на царините за фентанил и на секторските тарифи за автомобили,  поради што царинската стапка сега достигнува 52,5%.

Растечката несигурност околу давачките ја нагризува довербата на инвеститорите, потрошувачите и бизнисот на начини кои би можеле да ја забават активноста и да ги зголемат цените.

Економистите од Банката на федерални резерви на Атланта рекоа дека неодамнешното истражување покажало дека корпоративните финансиски шефови очекуваат царините да ги покачат нивните цени оваа година, а притоа да го намалат бројот на вработувања и растот.

Потресените инвеститори претходните седмици агресивно ги продаваа акциите повеќе од еден месец, бришејќи речиси 5 трилиони долари од вредноста на американските акции од средината на февруари. Волстрит заврши измешано во вторникот со инвеститорите заглавени во неизвесност чекајќи детали за објавата на Трамп во средата.

НЕКОГАШНИТЕ ПАРТНЕРИ СЕ ОДМАЗДУВААТ

Трговските партнери од Европската унија до Канада и Мексико ветија дека ќе одговорат со одмазднички тарифи и други контрамерки, иако некои се обидоа да преговараат со Белата куќа.

Канадскиот премиер Марк Карни и мексиканската претседателка Клаудија Шејнбаум во вторникот зборуваа за планот на Канада „да се бори против неоправданите трговски акции“ од страна на САД, соопшти канцеларијата на Карни.

Американските компании велат дека движењето „Купи канадски“ веќе им го отежнува пристапот на нивните производи до полиците на таа земја.

Трамп тврди дека американските работници и производители се повредени со децении од договорите за слободна трговија кои ги намалија бариерите за глобалната трговија и го поттикнаа растот на американскиот пазар за увезена стока од 3 трилиони долари.

Трамп ја смета експанзијата на светската трговија која се случува последниве децении како очигледна лоша, таа според него, создава масовно неурамнотежена трговија меѓу САД и светот, со трговски дефицит на стоки што надминува 1,2 трилиони долари.

Економистите предупредуваат дека неговиот лек – високите царини – ќе ги зголеми цените дома и во странство и ќе ја загрози глобалната економија. Тарифата од 20 отсто над оние што веќе се наметнати ќе го чини просечното американско домаќинство најмалку 3.400 долари, според буџетската лабораторија на Универзитетот Јеил.