Аналитика
Ескалацијата на дипломатскиот спор меѓу Кина и Јапонија околу Тајван доби нова димензија во последните денови, откако стотици илјади кинески патници ги откажаа своите летови кон Јапонија. Бран од предупредувања, визни ограничувања и културни суспензии ги потресе односите меѓу двете земји, а бизнис-заедницата во Токио со загриженост го следи развојот на ситуацијата. Причината за најновата тензија е изјавата на јапонската премиерка Санае Такаичи, која порача дека Јапонија би можела да се вклучи воено доколку Кина се обиде да го нападне Тајван – став што Пекинг го оцени како неприфатлива провокација.
Откако изјавата ја разгневи кинеската влада, Пекинг почна да предупредува патници и студенти да избегнуваат патувања во Јапонија. Во наредните денови, најмалку седум кинески авиокомпании – меѓу кои и трите државни превозници – најавија бесплатни откажувања за сите што веќе резервирале билети кон јапонските аеродроми. Според проценките на аналитичарот за авиосообраќај Ханминг Ли, околу 500.000 летови биле откажани само меѓу 15 и 17 ноември, што претставува најмасовно повлекување од почетокот на пандемијата. Доколку се земе предвид дека Кина е втор најголем извор на туристи за Јапонија и дека околу 120.000 кинески студенти студираат во земјата, последиците не изостанаа: акциите на јапонските туристички и малопродажни компании веднаш паднаа.
Пекинг презема и дополнителни мерки. Неколку туристички агенции престанаа да обработуваат индивидуални визни апликации за Јапонија, а дел од планираните културни размени беа тивко откажани. Филмските дистрибутери во Кина, исто така, на неодредено време ги повлекоа најмалку два јапонски филма, додека државните медиуми известуваат за пад на гледаноста на анимираниот хит „Demon Slayer: Infinity Castle“, кој првично беше хит на благајните. CCTV го припиша падот на „силното незадоволство“ на публиката поради изјавите на Такаичи.
Во Јапонија, реакцијата беше брза. Најголемите бизнис-лобистички групи ја предупредија премиерката дека политичката нестабилност може сериозно да ја загрози економската размена со Кина, земја која е клучен партнер и конкурент истовремено. Претседателот на Кејданрен, Јошинобу Цуцуи, порача дека смирувањето на тензиите е неопходно, по што Токио испрати висок дипломат, Масааки Канаи, во Пекинг на итни разговори со кинескиот претставник Лиу Џинсонг. Иако јапонската страна потврди дека политиката кон Тајван не е променета, Такаичи одби да ги повлече своите зборови, тврдејќи дека евентуален напад врз Тајван би можел да претставува егзистенцијална закана за Јапонија.
Меѓутоа, за Пекинг токму таквите изјави се опасен преседан. Сојузништвото меѓу Јапонија и САД, кое предвидува меѓусебна одбрана доколку една од земјите биде нападната на јапонска територија, создава сценарио во кое секој конфликт околу Тајван би имал далекусежни регионални – па и глобални – последици.
Паралелно со политичките пресметки, медиумската кампања во Кина дополнително го подгрева национализмот. Државните медиуми интензивно известуваат за спорот, и на кинески и на странски јазици, а на социјалните мрежи се шири атмосфера на гнев кон Јапонија. Како одговор, јапонската влада ги предупреди своите граѓани во Кина да избегнуваат преполни места, да бидат внимателни во секојдневната комуникација и да не патуваат сами, особено кога се со деца. Во Кина моментално живеат нешто над 100.000 јапонски државјани.
Иако бројот на откажани летови и суспендираните настани имаат симболична тежина, стручњаците предупредуваат дека контроверзијата може да стане долготрајна доколку двете земји не најдат начин да ги намалат меѓусебните тензии. Сѐ додека двете страни остануваат на тврдите позиции, ризикот од подлабока политичка и економска криза останува реален.
