Аналитика
Руската рубља практично целосно се опорави од потонувањето откако Москва одлучи да ја нападне соседна Украина на 24 февруари. Наизглед чудесното закрепнување е резултат на драстичната контрола на капиталот и покажува дека Русија е подготвена да го брани својот финансиски систем дури и по цена на дополнителен економски пад.
Според Фајненшл тајмс, на почетокот на март требаше да се дадат дури 150 рубљи за еден американски долар по официјалниот курс, откако американските и европските санкции ја исклучија Русија од глобалниот платен систем и замрзнаа половина од девизните резерви во вредност од над 600 милијарди долари.
За само неколку дена руската валута вредеше половина колку пред бруталната агресија врз Украина. Сепак, во последниот месец се забележува тивок, но постојан пораст на вредноста на рубљата, па така на крајот на минатата недела курсот беше 81,7 рубљи за долар, пишува Poslovni.hr.
Тоа е приближно иста вредност како на 23 февруари. Економистите припишуваат дел од закрепнувањето на фактот дека и покрај избувнувањето на воените операции, протокот на гас и нафта во Европа не беше прекинат.
Банките останаа недопрени
Но, контролата на капиталот беше клучна, според Олег Вјугин, претседател на надзорниот одбор на Московската берза и поранешен заменик-гувернер на централната банка. Како што објаснува за ФТ, брзо станало невозможно да се користат долари во Русија или да се изнесуваат девизи.
На руските граѓани им е забрането да подигнат повеќе од 10.000 долари во странска валута или да изнесуваат повеќе од таа сума надвор од земјата во следните шест месеци. Банката на Русија веднаш ја подигна основната каматна стапка на дури 20 отсто, со што им даде поттик на граѓаните да штедат во домашна валута наместо да менуваат рубљи за девизи.
Ова ги спречи штедачите да ги ограбуваат банките, а банкарскиот систем таму остана практично недопрен. На странските инвеститори им е забрането да продаваат руски хартии од вредност.
Треба да се нагласи дека западните санкции се силно во полза на Русија од еден аспект. Тоа е трговски суфицит, традиционално силна страна на руската економија.
Имено, скокот на цените на енергенсите во комбинација со голем пад на увозот создава многу голем трговски суфицит и изобилство на девизи во платниот биланс, вели Олег Вјугин.
Извозот на нафта претставува една третина од приходите во буџетот на Русија, а сегашните глобални цени и даваат на Русија најповолна позиција од „врвот на нафтата“ во 2008 година, велат Елина Рибакова и Робин Брукс, економисти од Институтот за меѓународни финансии.
– Дури и ако Русија испорачува помалку нафта поради западните санкции, Путин сепак има голем прилив на цврсти валути – истакнува дуото.
Рибакова проценува дека рускиот трговски суфицит би можел да достигне меѓу 200 и 250 милијарди долари оваа година, од 120 милијарди долари минатата година.
Менување на работни места
Тоа би значело дека Русија може да ги обнови своите девизни резерви, кои во моментов се замрзнати за само една година. Да потсетиме, руските компании кои дел од приходите остваруваат во странство мораа да претворат 80 отсто од заработката од девизи во рубљи.
Така, Кремљ практично ја префрли работата за стабилизирање на валутата на корпоративниот сектор, посочуваат аналитичарите. Според Банката на Русија, Централната банка потрошила умерени 1,2 милијарди долари за стабилизација на девизниот курс во првите два работни дена од почетокот на инвазијата.
Оттогаш не интервенирала на пазарот. Во полза на зајакнување на курсот е и последното барање на Путин, западните земји да го платат испорачаниот гас во рубљи.
Сепак, закрепнувањето на девизниот курс го маскира фактот дека санкциите силно ќе ја уназадат руската економија. Елина Рибакова проценува дека БДП годинава ќе падне за 15 отсто, со што ќе се избришат последните 15 години раст.
– Курсот е дел од политичките напори да се покаже дека санкциите не функционираат. Но, тоа не е вистински показател. Колку и да вреди рубљата денес, утре или следната година, Путин ја претвори Русија во меѓународен отпадник, вели Тимоти Еш, економист во BlueBay Asset Management.
