Аналитика
Агенција на Европската унија (ЕУ) предупреди во четвртокот дека Европа се соочува со зголемен ризик од вирусни заболувања што ги пренесуваат комарците поради климатските промени. Европскиот центар за контрола и превенција на болести (ECDC) соопшти дека почестите и посилни топлотни бранови и поплави, како и подолгите и потопли лета, создале поповолни услови за инвазивните видови комарци, како што се Aedes albopictus и Aedes aegypti.
Тигрестиот комарец напредува на температури меѓу 20 и 25 степени Целзиусови, што го објаснува неговиот неодамнешен успех низ Европа бидејќи глобалното затоплување доведува до топлотни бранови и повисоки просечни температури на континентот.
Видот Aedes albopictus, кој може да пренесе чикунгуња и денга, се проширил во пет дополнителни европски земји во последните 10 години, според ECDC. Според информациите на агенцијата, опасниот инсект сега „оперира“ во Италија, Грција, Романија, Германија, Унгарија, Хрватска, Австрија, Франција, Шпанија, Швајцарија, Словачка и Бугарија.
ДРАМАТИЧНО РАСТЕ БРОЈОТ НА СЛУЧАИ НА ДЕНГА
Европа забележа речиси исто толку локално регистрирани случаи на денга во 2022 година колку што имаше вкупно за претходните 11 години, покажуваат новите бројки од Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC). Имаше 71 случај на болеста – која генерално предизвикува треска и мускулна болка, но може да биде потешка, па дури и понекогаш фатална – минатата година, главно во Франција. Помеѓу 2010 и 2021 година имало 74 случаи.
Здравствените власти на Ибица во март годинава ги повикаа туристите да внимаваат на симптомите на денга треска. Балеарскиот остров доживеа неколку избувнувања на непријатниот вирус што го пренесуваат комарците помеѓу мај и ноември минатата година. „Постои „умерен“ ризик туристите да го фатат ова лето“, предупредија здравствените власти на Шпанија. Случаи на денга-треската биле регистрирани пролетва и кај Британци кои престојувале како туристи во јужна Франција.
Здравствената агенција предупреди на прес-конференција во четвртокот дека постои зголемен ризик од голем број болести што ги пренесуваат комарците во европскиот регион, вклучително и денга, зика, чикунгуња и вирусот Западен Нил, поврзани со промената на климата и ширењето на комарците кои носат вирусите. „Доколку вака продолжи, можеме да очекуваме да видиме повеќе случаи и евентуално смртни случаи од болести како што се денга, чикунгуња и треска од Западен Нил“, рече Андреа Амон, директор на ECDC. „Напорите треба да се фокусираат на начините за контрола на популацијата на комарци, зајакнување на надзорот и спроведување на мерки за лична заштита“.
Агенцијата соопшти дека видот комарец Aedes albopictus, кој шири чикунгуња и денга, се движи по север и запад во Европа. Aedes aegypti, кој шири болести, вклучително и денга, жолта треска и чикунгуња, е пристигнат на Кипар минатата година и може да направи натамошни упади, се вели во извештајот.
Додека стапките на некои болести што ги пренесуваат комарците во Европа не се зголемија драматично во последниве години, па дури и малку паднаа, како што се маларијата и зиката, други забележаа „впечатлив“ пораст, особено денгата, соопшти ECDC.
Пред една деценија, комарецот Aedes albopictus беше одомаќинет во осум европски земји, со погодени 114 региони. Во 2023 година, комарецот сега е одомаќинет во 13 земји и 337 региони, соопшти ECDC.
Стапките на денга се зголемуваат на глобално ниво. Оваа година, болеста за прв пат беше откриена во суданската престолнина, а Перу неодамна прогласи вонредна состојба во повеќето региони поради порастот на случаите.
Светската здравствена организација во средата предупреди за потенцијален понатамошен пораст на инфекции поради временскиот настан Ел Нино кој влијае на временските шеми ширум светот.
Агенцијата со седиште во Стокхолм во извештајот објави дека видот Aedes albopictus е познат вектор на вирусите чикунгуња и денга и се етаблира подалеку на север и на запад во Европа.
Додека денгата е присутна закана во Европа, некои веруваат дека ако условите се соодветни, би можеле да се соочиме со враќање на други смртоносни болести, како што е маларијата. Во изминатите педесет години маларијата беше искоренета во Европа. Неодамна во 2012 година имаше мали епидемии во Грција, Турција и Грузија, но во 2015 година, за прв пат, сите земји во европскиот регион пријавија нула домородни случаи, се вели во извештајот на Светската здравствена организација.
Другиот комарец, Aedes aegypti, познат по тоа што ги пренесува вирусите на денга, жолта треска, чикунгуња, зика и западен Нил, е основан на Кипар од 2022 година и може да продолжи да се шири во другите европски земји.
БОЛЕСТИТЕ МОЖАТ ДА ИМААТ И ФАТАЛЕН ИСХОД
Агенцијата соопшти дека одржливите начини за контрола на популацијата на комарци вклучуваат елиминирање на изворите на стоечка вода каде што се размножуваат комарците, користење еколошки ларвициди и промовирање на свеста на заедницата за контрола на комарците.
За да се заштитат, луѓето треба да користат мрежи против комарци, да спијат или да се одморат во заштитени или климатизирани простории, да носат облека што покрива поголем дел од телото и да користат средства за заштита од комарци, велат од ECDC. Исто така, се вели дека подигањето на свеста за болестите што ги пренесуваат комарците е од суштинско значење.
Не постои медицински третман за денга. Додека околу 80% од инфекциите се благи, тешките случаи на болеста раширена од комарци може да доведат до внатрешно крварење, оштетување на органите и смрт.
Треската Чикунгуња, изнемоштен вирус кој го пренесуваат комарците, за кој се сомневаат дека заболува десетици илјади, првпат беше идентификувана во Африка во 1953 година. Таа предизвикува силна болка во зглобовите, но ретко е фатална. Вакцина нема, а главно се лекува со лекови против болки.
Симптомите на западнонилската треска може да вклучуваат главоболка, треска, болки во мускулите и зглобовите, гадење и замор. Луѓето со западнонилска треска обично се опоравуваат сами, иако симптомите може да траат со недели до месеци.
