Аналитика
Србија потпиша договор за инвестициски рамковен грант за Западен Балкан во износ од 16 милиони евра за проектот за враќање на 21 брод од германската флота потонати во Дунав за време на Втората светска војна. Бродовите се во вода 80 години, а првиот е планирано да биде изваден до крајот на годината.
„Пред 80 години, кога сојузниците влегоа во Европа и кога завршуваше Втората светска војна, флотата на Црвената армија влезе во нашиот дел од Дунав, кој го делиме со Романија, туркајќи ги нацистите кон Берлин. Таму ги чекаше германската флота, која броеше повеќе од 200 бродови. Тогаш германскиот командант решил да ги потопи сите бродови, за да го запре напредувањето на советската речна флота, и на тој начин се случило можеби најголемото речно тонење на бродови во Втората светска војна. Оттогаш поминаа 80 години, беа извадени само неколку бродови, без кои Дунав воопшто не беше пловен“, објасни српскиот министер за градежништво и сообраќај, Горан Весиќ по потпишувањето на договорот со ЕИБ.
Кога станува збор за претстојното отстранување на 21 брод, тоа се бродови кои се наоѓаат на самиот речен пат. Весиќ рече дека отстранувањето на првите четири брода ќе започне веднаш и дека работата ќе биде завршена до крајот на оваа година. „Тогаш ќе зборуваме како да ги отстраниме останатите речиси 200 бродови, бидејќи нема точни податоци колку ги има. Она што беше проблемот, поради што сето тоа траеше толку долго, е тоа што бродовите беа потонати заедно со муниција, гранати и сите други експлозивни направи, така што секој брод мораше да се испита, а дел да се деминира“, нагласи Весиќ.
Тој посочи дека само ЕУ и дава грантови на Србија и му се заблагодари за тоа. „Ова го сфаќаме како нивен знак дека сакаат Србија да биде членка на ЕУ и дека Србија е дел од единствен европски простор и секако дека ќе продолжиме да работиме на тоа“, рече тој.
Тој потсети дека има и други проекти со ЕУ и ЕИБ. „Како што е пругата Белград – Ниш, мостот на Дунав, односно кај Ѓердап, кој ќе биде готов оваа недела, што го забрзува транспортот на реката. Има и грант што Србија го доби за обиколницата што се гради околу Ниш, а потоа и за реконструкција на пругата Ниш – Димитровград, истакна Весиќ.
Тој додаде дека има многу проекти кои се прават и ќе се прават на Дунав.
„Сега работиме на две пристаништа Богојево и Сремска Митровица, токму со ЕУ и со Европската инвестициска банка. Од нашиот буџет ќе работиме на пристаништето Прахово, реконструкција на пристаништето. Пристаништето Прахово ќе го поврземе со железницата, со бугарското пристаниште Видин, кое исто така е на Дунав. Имаме проекти во Белград за зелени пристаништа. Така што ќе има многу заеднички проекти на кои сметаме“, рече Весиќ.
Шефот на делегацијата на ЕУ во Србија, Емануеле Жиофре истакна дека грантот од 16 милиони евра ќе биде донација за извлекување на бродовите од потопената германска флота од Втората светска војна од Дунав кај Прахово. „ЕУ е изградена врз темелите на соработката меѓу земјите и народите во Европа по Втората светска војна. Затоа е важно да останеме верни на овие претпоставки со поддршка на проекти насочени кон соочување со минатото и заеднички градење на просперитетна иднина за луѓето во Европа“, рече Жиофре, додавајќи дека ЕУ ја поддржува пловидбата на она што се нарекува Рајна – Дунавскиот коридор, кој е клучен воден пат кој ги поврзува Србија и нејзините соседи, Србија и Европската унија. „ Овој проект значително ќе ја подобри пловидбата на Дунав. Отстранувањето на бродовите ќе ја направи пловидбата по Дунав побезбедна, позелена и поефикасна. Со тоа ќе се намалат еколошките опасности и ќе се зголеми безбедноста покрај реката“, додаде тој.
Потпретседателот на Европската инвестициска банка Роберт Де Грут истакна дека ги поддржува плановите на српската влада за зголемување на речниот транспорт и додаде дека ја препознале важноста на овој проект, со цел да се олесни транспортот на Дунав. „Во изминатите години веќе и доделивме 130 милиони долгорочни заеми на Владата на Србија за зголемување на капацитетот и подобрување на ефикасноста на внатрешниот воден сообраќај на Дунав и Сава во Србија“, додаде тој.
Како што наведе, заедно со железницата, транспортот по внатрешни водни патишта е всушност енергетски најефикасен начин на транспорт.
