ШОЛЦ ВО ПЕКИНГ: Кина ѝ е потребна на Германија повеќе од кога било

Германскиот канцелар Олаф Шолц пристигна во Кина во петокот со тим од врвни директори, испраќајќи јасна порака: бизнисот со втората по големина економија во светот мора да продолжи. Шолц се состана со кинескиот лидер Кси Џипинг во Големата народна сала во Пекинг по слетувањето во главниот град во петокот наутро, а попладнето беше примен од премиерот Ли Кечијанг.

Според неофицијален извор, делегација од 12 гиганти од германската индустрија, вклучително и извршните директори на Volkswagen, Deutsche Bank, Siemens  и хемискиот гигант BASF му се придружува на Шолц во еднодневната посета. Се очекуваше тие да се сретнат со кинески компании зад затворени врати.

Групата влезе во Кина без да учествува во вообичаениот седумдневен хотелски карантин. Сликите покажаа медицински работници облечени во хазмат како го поздравуваат авионот на Шолц на меѓународниот аеродром во Пекинг за да ја тестираат официјалната делегација за Ковид-19 по нивното пристигнување.

За време на состанокот во петокот наутро меѓу двајцата лидери, Кси ги повика Германија и Кина да работат заедно во услови на „сложена и нестабилна“ меѓународна ситуација и рече дека посетата „ќе го подобри меѓусебното разбирање и доверба, ќе ја продлабочи прагматичната соработка на различни полиња и ќе планира за следната фаза од кинеско-германските односи“, се вели во објавата на државната телевизија CCTV.

Посетата на Шолц – прва од лидерот на Г7 на Кина во приближно три години – доаѓа додека Германија се лизга кон рецесија. Но, тоа предизвика загриженост дека економските интереси на најголемата европска економија сè уште се премногу тесно поврзани со оние на Пекинг.

Од инвазијата на Украина оваа година, Германија беше принудена да се откаже од својата долга зависност од руската енергија. Сега, некои од коалициската влада на Шолц стануваат нервозни поради продлабочувањето на врските на земјата со Кина. Пекинг изјави дека неговото пријателство со Русија „нема граници“, додека односите на Кина со Соединетите држави се влошуваат.

Тензијата беше нагласена неодамна со жестока дебата околу понудата на кинескиот државен поморски гигант Коско да купи 35% од акциите на операторот на еден од четирите терминали на пристаништето Хамбург. Под притисок на некои членови на владата, големината на инвестицијата беше ограничена на 24,9%.

Потенцијалниот договор ја зголеми загриженоста во Германија дека поблиските врски со Кина ќе ја остават критичната инфраструктура изложена на политички притисок од Пекинг и несразмерно ќе имаат корист од кинеските компании. Но, Германија едвај е во позиција да го заниша бродот со Пекинг бидејќи се бори со предизвикот да ја оживее својата економија која се бори. Нејзините потрошувачи и компании го понесоа товарот од енергетската криза во Европа, а се наѕира длабока рецесија.

„Ако Европската Унија и Германија се одвојат од Кина, тоа би довело до големи загуби на БДП за германската економија“, изјави Лисандра Флах, директорка на Центарот за меѓународна економија ifo, за CNN Business. Килскиот институт за светска економија проценува дека големото намалување на трговијата меѓу Европската унија и Кина ќе го намали 1% од БДП на Германија.

Германија треба да ги зајакне своите извозни пазари бидејќи врските со Русија, некогаш нејзиниот главен снабдувач на природен гас, продолжуваат да се разоткриваат.

Кога станува збор за Кина, Германија нема да сака „да го изгуби и овој пазар, овој економски партнер“, рече Рафал Улатовски, доцент по политички науки и меѓународни студии на Универзитетот во Варшава. „Тие ќе се обидат да ги задржат овие односи онолку долго колку што е можно“.

ПРИТИСОК ВРЗ БЕРЛИН

Додека западните земји воведоа големи економски санкции кон Русија, Кина јавно ја задржа својата „неутралност“ во војната додека ја засили својата трговија со Москва. Тоа предизвика бурни реакции во Европа, каде што некои компании веќе се претпазливи да водат бизнис во Кина поради нејзините строги ограничувања нулта ковид.

Притисокот врз Берлин исто така се зголемува поради кинеското досие за човекови права. Во отвореното писмо во средата, коалиција од 70 групи за граѓански права го повика Шолц да го „преиспита“ своето патување во Пекинг. „Поканата на германската трговска делегација да се придружи на вашата посета ќе се смета како показател дека Германија е подготвена да ги продлабочи трговските и економските врски, по цена на човековите права и меѓународното право“, напишаа тие во меморандумот, објавен од Светскиот Ујгурски конгрес, со седиште во Германија, организацијата ја водат Ујгури кои ја подигнуваат свеста за наводите за геноцид во регионот Ксинџијанг во Кина. Тој сугерираше дека Берлин „ја олабавува економската зависност од една авторитарна сила, само за да ја продлабочи економската зависност од друга“.

Во авторски текст објавен во германски весник во средата, Шолц рече дека ќе ја искористи својата посета за „да се осврне на тешките прашања“, вклучително и „почитувањето на граѓанските и политичките слободи и правата на етничките малцинства во провинцијата Ксинџијанг“.

Портпаролот на германската влада упати пошироки критики минатата недела, велејќи на прес-конференција дека нема намера да се „одвои“ од својот најважен трговски партнер. „Канцеларот во основа повторно и повторно рече дека не е пријател на одвојување или одвраќање од Кина. Но, тој исто така вели: диверзифицирајте и минимизирајте го ризикот“, рече портпаролот.

Минатата година, Кина беше најголемиот трговски партнер на Германија шеста година по ред, а вредноста на трговијата се зголеми за над 15% од 2020 година, според официјалната статистика. Заедно, кинескиот увоз и извозот во Германија изнесуваше 245 милијарди евра (242 милијарди долари) во 2021 година.

ПРИСТАНИШТЕТО ВО ХАМБУРГ

Сепак, бесот околу договорот за пристаништето Хамбург е потсетник на компромисите со кои Германија треба да се соочи ако сака да одржува блиски врски со таков витален извозен пазар и снабдувач. Портпаролот на Hamburger Hafen und Logistik (HHLA), компанијата што управува со пристанишниот терминал, изјави за CNN Business во четвртокот дека сè уште преговара за договорот со Cosco.

Флах, од Центарот за меѓународна економија ifo, рече дека договорот бара лупа бидејќи „нема реципроцитет: Германија не може да инвестира во кинеските пристаништа, на пример“.

Сепак, лесно е да се прецени влијанието на потенцијалниот договор, рече Александар-Николај Сандкамп, доцент по економија на Институтот за светска економија во Кил. „Не зборуваме за удел од 25% во пристаништето во Хамбург, па дури и за операторот на пристаништето, туку за 25% удел во операторот на терминал“, изјави тој за CNN Business.

Јирген Матес, шеф на глобалните и регионалните пазари во Германскиот економски институт, изјави за CNN Business дека критичарите повеќе не ги мерат само деловните придобивки од кинеските инвестиции во земјата. „Политиката и економијата треба да се гледаат заедно и повеќе не можат да се земаат одделно“, рече тој. „Кога ќе влезе во игра геополитиката, погледот на Кина многу се стеснува и стана многу понегативен“.

Неодамнешниот третман на Кина кон Литванија, исто така, ја продлабочи загриженоста дека Пекинг „не се двоуми едноставно да ги прекрши трговските правила“, додаде Метс. Малата, источноевропска земја минатата година тврдеше дека Пекинг подигнал трговски бариери како одмазда за поддршката за Тајван.

Кина го бранеше своето намалување на односите со Литванија, велејќи дека дејствува како одговор на тоа што европската нација го поткопува нејзиниот „суверенитет и територијален интегритет“. Оваа година, откако литвански функционер го посети Тајван, Пекинг, исто така, објави санкции против неа и вети дека ќе ги „прекине сите форми на размена“ со нејзиното министерство.

ШТО Е НА МАСАТА?

Додека германската делегација ќе се спушти во петок, тие ќе се соочат со друго прашање, кое стана најголемата главоболка за компаниите низ Кина. „Најголемиот предизвик за германските бизниси останува кинеската политика за нулта ковид“, рече Максимилијан Бутек од Германската стопанска комора во Кина. „Ограничувањата го задушуваат економскиот раст и силно влијаат на атрактивноста на Кина како дестинација за странски директни инвестиции“, рече тој за CNN Business.

Тој рече дека пошироките ограничувања биле толку задушувачки што некои компании ги преселиле своите регионални централи на други локации, како што е Сингапур. „Речиси е невозможно да се работи со целиот регион без да може слободно да се патува“, додаде тој. Во кусото соопштение, Фолксваген изјави за Си-Ен-Ен Бизнис дека неговиот извршен директор присуствувал на патувањето бидејќи „нема директни состаноци речиси три години“ поради пандемијата на коронавирус. „Со оглед на целосно изменетата геополитичка и глобална економска ситуација, патувањето во Пекинг нуди можност за лична размена на мислења“, соопшти производителот на автомобили.

КРАЈ НА ЗЛАТНАТА ЕРА?

И покрај ограничувањата на Ковид и геополитичките тензии во Пекинг, Германија ги има сите економски поттици да остане блиску до Кина. Нејзината зависност од Кина може да се види низ индустриите. Додека околу 12 отсто од вкупниот увоз дојде од Кина минатата година, земјата беше одговорна за 80 отсто од увезените лаптопи и 70 отсто од мобилните телефони, рече Сандкамп.

Автомобилската, хемиската и електричната индустрија се исто така зависни од кинеската трговија.„Ако престанеме да тргуваме со Кина, ќе наидеме на проблеми“, додаде Сандкамп.

Кина сочинуваше 40% од испораките на Фолксваген ширум светот во првите три квартали од оваа година, а исто така е врвен пазар за други производители на автомобили, како што е Мерцедес.

Внимателноста кај некои германски официјални лица околу блискоста на земјата со Кина може да се филтрира во порестриктивна трговска политика, иако економската соработка сè уште е во интерес на двете страни.

Минатата недела германскиот министер за економија Роберт Хабек изјави за Ројтерс дека владата настојува нова трговска политика со Кина за да ја намали зависноста од кинеските суровини, батерии и полупроводници.

Неидентификувани извори, исто така, изјавија за новинската агенција дека Министерството ги разгледува новите правила кои би го направиле бизнисот со Кина помалку атрактивен. Министерството не одговори на барањето за коментар од CNN Business.

Но, „и покрај сите шанси и предизвици, Кина останува без конкуренција во однос на големината на пазарот и можностите за раст на пазарот за многу германски компании“, рече Бутек, од Германската комора. Тој предвиде дека „големото мнозинство ќе остане посветено на кинескиот пазар и очекува да го прошири својот бизнис“.

Компаниите се чини дека ја следат таа линија. Минатата недела, извршниот директор на БАСФ, Мартин Брудермилер, беше цитиран во кинеските државни медиуми дека Германците треба „да се оттргнат од кинеското уривање и да се погледнат себеси малку самокритички“. „Ние имаме корист од кинеските политики за проширување на пристапот до пазарот“, рече тој на настан на компанијата, според државната новинска агенција Ксинхуа, посочувајќи на изградбата на локација за хемиски инженеринг БАСФ во јужна Кина.