Аналитика
Поради воведувањето на обврската за поставување соларни панели за производство на електрична енергија во сите нови станбени згради, и онака високата цена на новоградбата во Хрватска дополнително ќе се зголемува, објави „Јутарњи лист” повикувајќи се на повеќе извори во градежната индустрија.
Минатата среда, Европската комисија објави план „REPowerEU: План за брзо намалување на зависноста од фосилни горива од Русија и поттикнување зелена транзиција“ во кој, меѓу другото, утврди задолжително поставување на соларни панели во постоечките јавни и комерцијални објекти и сите нови станбени згради со почеток во 2026 година.
„Трошоците за изградба секако ќе бидат повисоки за новите згради, а релативно повисоки за постоечките“, посочуваат од Хрватската комора на градежни инженери (ХКИГ).
Исто така, од комората предупредуваат дека трошоците за инвестирање и одржување на секој објект треба да се гледаат во целиот негов животен циклус и со тоа да се направи анализа на трошоците.
„Ако го погледнеме целиот животен циклус на зградата, тогаш на крајот сигурно нема зголемување на трошоците поради поставување на соларни панели. „Трошоците за енергија на тој начин ќе се намалат, а тоа е значајна ставка на трошоците во фазата на користење на една зграда“, забележуваат од Комората.
Трошоците за поставување соларни панели во зградите, според Стјепан Талан, сопственик на најголемата хрватска фабрика за соларни панели Солвис од Вараждин, се движат од 40.000 до 70.000 куни.
„Станува збор за цената на поставување соларни централи со моќност од три до шест киловати за семејни куќи и помали станбени згради. На ова треба да се додаде и поврзувањето на мрежата, кое сега го плаќа домаќинството, а фиксно изнесува околу 3.000 куни. Во секој случај, соларните централи со моќност од три до шест kV произведуваат околу 5.000 до 6.000 киловат часови електрична енергија годишно и заштедуваат околу 5.000 до 7.000 куни годишно на трошоците за струја“, ни изјави Талан.
Тој ја поздравува директивата „REPowerEU“ и потсетува дека за задолжително поставување соларни панели како идеја се разговара веќе десет години.
„Во Хрватска немаше систематски пристап кој дополнително ќе го мотивира поставувањето на електрани. Во последните месеци интересот за инсталации е значително зголемен, се во очекување на поскапување на струјата“, тврди Талан.
Од Министерството за економија и одржлив развој на Хрватска велат дека досега се поставени соларни панели на 3.780 станбени згради, а во процедура се дополнителни 340 нови инсталации. На прашањето кога може да се очекува да се вметне во законската регулатива обврската за поставување соларни панели на новите станбени згради, од Министерството велат дека тоа зависи од процедурата на усогласување на предлозите на ЕК меѓу земјите-членки на ЕУ.
– Нашата законска рамка е веќе охрабрувачка за поставување на соларни панели, процедурите се скратени и во најголем број случаи не се издаваат дополнителни дозволи бидејќи се работи за едноставни градби во рамките на постоечките капацитети. Во однос на програмата „REPowerEU“ ќе се обезбедат дополнителни финансиски инструменти за реализација на фотонапонски централи – велат во Министерството за економија.
Хрватската комора на градежни инженери очекува воведувањето на обврската за поставување соларни панели во јавните, деловните и станбените објекти да биде постепено. Од Комората пресметуваат дека оваа обврска ќе се воведе прво за новите јавни и деловни објекти, потоа за постоечките јавни и деловни објекти, а на крајот на ред ќе дојдат новите станбени згради.
„Инвестицијата, без државни стимулации, ќе се врати за само дваесет години“, предупредуваат од HKIG.
Иако јавноста може да ги слушне проценките дека обврската за поставување соларни панели во новите станбени згради би можела да се воведе веќе во 2024 година, Комората се согласува со проценките дека ЕК ја предложила 2026 година како година во која ќе почне да се применува обврската. Некои членки на ЕУ веќе воведоа задолжително поставување на соларни панели во новите станбени згради.
