Со новиот пакет санкции Србија останува без руска нафта, се бара алтернатива

Шестиот пакет санкции на ЕУ против Русија, кои се однесуваат на увоз на сурова нафта по морски пат, несомнено ќе ја погоди и Србија, потврдија за Н1 од Министерството за рударство и енергетика.

Тоа значи дека Нафтената индустрија на Србија (НИС) нема да може да се снабдува со руска нафта преку Јадранскиот нафтовод. Според министерството, Србија на пазарот ќе набавува нафта од други земји, а се поставува и прашањето за алтернативни рути со оглед на тоа што некои земји се изземале од санкции. Нафтата што ја увезуваме од Русија покрива 16% од нашите потреби за тој извор на енергија.

Шестиот пакет санкции стапи во сила, а неговиот ефект ќе се знае за шест месеци кога станува збор за сурова руска нафта, а за осум месеци во областа на нафтените деривати. Ова се преодни рокови што им се оставени на земјите-членки на ЕУ да ги спроведат постојните договори и да обезбедат други извори. За Србија нема сомнеж – ќе остане без сурова нафта што се извезува од Русија по морски пат, пишува Н1.

„Новиот пакет санкции забранува снабдување со руска сурова нафта преку кое било пристаниште, по морски пат, а НИС се снабдува со сурова нафта што се доставува со танкери до пристаништето Омисаљ. Тоа значи дека нема можност да испорача повеќе руска сурова нафта во Рафинеријата Панчево, но НИС може да ги увезе сите други видови сурова нафта освен руската, бидејќи веќе увезуваше нафта од Ирак и некои други земји во претходниот период, се наведува во соопштението од Министерството за енергетика.

Сепак, ембаргото за руската нафта не важи за сите земји-членки на Унијата. Дали Унгарија, која добиваше сурова нафта преку нафтоводот Дружба, може да биде едно од решенијата?

„Постои искуство дека Јанаф можел да земе количина нафта од системот Дружба и да ја транспортира таа нафта до рафинериите во Хрватска, Босна и Херцеговина и Србија. Оваа околност не е експлицитно спомената во оваа регулатива. Единствен исклучок што се споменува е самата потрошувачка во Унгарија, таа е многу рестриктивна во таа регулатива, Унгарија, Словачка и тоа е тоа“, вели Александар Ковачевиќ, експерт за енергетика.

„Политичка одлука е дали тоа ќе биде можно. Заради коректност, треба да се истакне дека тоа не зависи од Владата на Република Хрватска, која е сопственик на нафтоводот Јанаф, туку од ставот на Европската комисија“, вели експертот за енергетика Милош Здравковиќ, пишува Н1.

Министерството за енергетика ветува увоз на сурова нафта што не е од руско потекло, но и зголемување на залихите во случај на дестабилизација на пазарот. Експертите не очекуваат големи потреси. Тие потсетуваат дека ОПЕК најави зголемување на производството, но и дека колку повеќе Русија извезува во Кина или Индија, двете земји ќе купуваат помалку нафта од светскиот пазар. И Милош Здравковиќ посочува дека нафтата се набавува поинаку од гасот, дека е чисто стока и дека цената не е под влијание на политиката.

Понудата и побарувачката ќе ја одредат цената на нафтата, се разбира, поради сето ова ќе се зголеми цената во Европа, па затоа и кај нас“, вели Здравковиќ.

Решение би можело да биде и заштедата.

„Енергетската ефикасност, даночните и другите аранжмани за намалување на потрошувачката секако се добредојдени. „Не само поради нафтата, туку и поради фактот што другите видови енергија – гас, парно, струја можат да поскапат и во дефицит, не е лошо на полето на нафтените деривати каде што заштедите најлесно се постигнуваат,“ вели Ковачевиќ.