Аналитика
Руската рација врз Карлсберг и Данон најверојатно ќе доведе до „стампедо кон излезот и кај други странски фирми“, велат од Јеил Факултетот за менаџмент. Со еден потег со своето пенкало на 16-ти јули, рускиот претседател Владимир Путин со декрет ненадејно ја одзеде контролата врз руските подружници на Carlsberg и Danone за производство на пиво и јогурт.
Руската агенција за државна сопственост Росимушчество го именуваше долгогодишниот пријател на Путин Таимураз Болоев за директор на подружницата на Карлсберг Балтика, објави во вторникот деловниот весник Ведомости, цитирајќи копија од налогот и потврдата на Балтика за назначувањето.
За Болоев, поранешен извршен директор на Балтика, се вели дека е деловен партнер на олигарсите Јури и Михаил Ковалчук, сојузници на Путин.
Слично на тоа, руската корпоративна база на податоци го наведува внукот на чеченскиот лидер Рамзан Кадиров, Јакуб Закриев, како шеф на запленетата руска подружница на Данон, според независниот деловен медиум The Bell. „Тоа е нова прераспределба на богатството [во кругот на Путин]“, цитираше Фајненшл Тајмс анонимен руски олигарх со врски со Путин.
Кадиров разви интерес за западните прехранбени средства кои можат да се пофалат со „стабилен обем на продажба и профитни маржи“, рече еден од двата извори на ФТ кои советуваат за напуштање на корпоративните компании од Русија.
Руските средства на Карлсберг беа запленети помалку од еден месец откако компанијата потпиша договор за продажба и чекаше одобрување од регулаторите за нејзино излегување.
Данон започна да ја пренесува контролата на својот руски бизнис на локален субјект во октомври 2022 година.
Ниту данскиот производител на пиво, ниту францускиот производител на храна не изнесуваат официјални бројки колку тоа ќе ги чини, но подружниците на овие две компании сочинуваа помеѓу 2 и 6 отсто од нивниот глобален промет, според проценките на индустријата.
Двете фирми во соопштенијата за печатот рекоа дека се изненадени од потегот и размислуваат за правна постапка. Но, за Џеф Соненфелд, виш професор на Факултетот за менаџмент Јеил во САД: „Тие навистина требаше да видат дека тоа ќе се случи – тие беа наивни“.
„Не би ме изненадило британско-холандската фирма за стока за широка потрошувачка Unilever или брендовите за широка потрошувачка, како што се италијанската модна етикета Benetton или американскиот производител на безалкохолни пијалоци PepsiCo, се следните на ред за зграпчување“, додаде тој.
Факултетот за менаџмент Јеил ги следи странските инвеститори во Русија откако Путин ја нападна Украина минатиот февруари.
Околу 1.050 фирми ја напуштија Русија веднаш, но околу 600 се уште се таму, дури и ако некои од нив, вклучително и Данон и Карлсберг, со задоцнување го започнаа процесот на продажба. „Тоа е казната за колебливоста“, изјави Соненфелд за EUobserver во вторникот. „Оваа корпоративна рација на Путин треба да предизвика стампедо до излезот – смешно е ризично и глупаво да останат таму“, додаде тој.
Путин веќе го направи истото со финските и германските енергетски фирми Фортум и Унипер во април.
И ако Данон и Карлсберг молчат, реакцијата на Фортум дава поим за тоа што би можеле да направат следно. Фортум „целосно ќе ја отпише целата книговодствена вредност на своите руски средства“, забележувајќи хит од 1,7 милијарди евра за вториот квартал од 2023 година, изјави портпаролката за EUobserver.
Сè уште ќе се обиде да го продаде она што Путин го презеде, бидејќи „поради формулацијата во рускиот претседателски декрет, Фортум сè уште го држи формалниот наслов на имотот и затоа продолжува да се занимава со дивестирање“. И ќе се обиде да ги надомести своите загуби преку меѓународна арбитража.
Фортум „испрати известувања за спор до Руската Федерација поради прекршување на заштитата на меѓународниот договор за инвестиции“ на 13 јули, рече портпаролката. „Овие известувања за спор се првиот чекор потребен во арбитражната постапка која се очекува да биде покрената на крајот на 2023 година“, додаде таа.
Но, ако некоја компанија од ЕУ мисли дека Путин ќе ја почитува пресудата на арбитражниот трибунал или кој било друг суд, тоа е исто така наивно, рече Соненфелд од Јеил. „Тие имаат нула шанса да си ги вратат парите преку легални средства – тоа би било донкихотско и губење време“, рече тој.
Секоја компанија сè уште во Русија треба едноставно да ги отпише своите средства и да продолжи понатаму, додаде тој, наведувајќи ги како модели западните енергетски гиганти Ексон и БП, кои го направија тоа во рок од неколку дена по инвазијата на Путин.
Компаниите кои се борат да го задржат својот руски бизнис трпат „понижување, репутациски ризици, оперативни ризици… тоа не е во интерес на акционерите, подобро им е со експропријација“, рече Соненфелд.
