Аналитика
Светот го слави Меѓународниот ден на планините секоја година на 11 декември за да ја подигне свеста за екосистемите поврзани со планините.
Генералното собрание на Обединетите нации го воспостави денот во 2003 година, една година по Меѓународната година на планините во 2002 година. Планините обезбедуваат ресурси, вклучувајќи вода, минерали и земјоделски производи. Тие се исто така дом на неколку култури и традиции. Според ООН, планините се „бисери на природата“ и околу 15% од светската популација живее таму. Планините се домаќини на околу половина од жариштата на биолошката разновидност во светот; оттука, ООН верува дека постои потреба да се заштитат планинските екосистеми.
Меѓународниот ден на планините дава платформа за дискусија за предизвиците со кои се соочуваат планините, вклучувајќи ги климатските промени, уништувањето на шумите и рударството. Денот ги промовира напорите поврзани со зачувувањето и одржливиот развој и ги поддржува локалните заедници и домородните народи.
На овој Меѓународен ден на планините, темата е „Глечерите се важни за водата, храната и средствата за живот во планините и пошироко“, што ја истакнува клучната улога што ја играат глечерите.
Обединетите нации го истакнаа брзото топење на глечерите и нивното влијание врз целата планета. Глечерите се животна материја за екосистемите и заедниците, држејќи околу 70 проценти од светската слатка вода.
Овогодишната тема е исклучително важна бидејќи забрзаното топење не само што предизвикува еколошка криза, туку и се заканува на земјоделството, чистата енергија, безбедноста на водата и животите на милијарди луѓе.
„Топењето на глечерите и одмрзнувањето на пермафростот ги зголемуваат ризиците како што се поплави, поплави од излив на глечерски езера, лизгање на земјиштето или зголемена ерозија и седименти, загрозувајќи ги популациите низводно и критичната инфраструктура“, соопшти ОН.
МАКЕДОНИЈА – ЗЕМЈА НА ПЛАНИНИТЕ
Македонија е главно планинска земја, со просечна надморска височина од 832 метри. Планините на територијата на државата може да се поделат во две групи: шарски планински венец (динарски венец) и осоговско-беласички планински венец (родопски венец). Планините во шарскиот планински венец се одликуваат по тоа што се млади, верижни, со остри врвови, а планините во осоговско-беласичкиот венец се стари, грамадни, со заоблени врвови.
Од македонските планини, 13 се повисоки од 2000 м (за балкански прилики тоа се високи планини), 22 се средно високи, а 4 се ниски планини (под 1000 м надморска височина). Според еден податок, било пресметано дека – кога би се „наредиле“ сите планини една врз друга, нивната заедничка височина би достигнала извонредни 68 км!
Планините во државава се одликуваат со околу 250 покарактеристични врвови, од кои стотина се повисоки од 2000 м. Според тоа, Македонија има најголем број планини во однос на својата површина, не само во Европа, туку и пошироко. За жал, најголем дел од нив не се соодветно искористени, промовирани, заштитени или туристички валоризирани.
(Фото: Ama Dablam, Himalaya, Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0)
