Плаќањето во рубљи за рускиот гас ја раскара Европската Унија

Европа се соочува со криза во средината на мај, кога земјите-членки на ЕУ ќе мора да ги отфрлат барањата на Москва за плаќање гориво во рубљи – и покрај тоа што се без алтернативно снабдување со гас, предупреди Брисел. Кадри Симсон, европскиот комесар за енергија, во понеделникот рече дека барањата на Кремљ мора да бидат одбиени и покрај ризиците од прекин на снабдувањето во време кога недостатокот не може да се поправи.

Минатата недела руски Газпром го прекина протокот на гас за Полска и Бугарија и се закани со снабдување на други лица, доколку ги следат Варшава и Софија во неплаќањето на горивото во руската валута. По состанокот на министрите за енергетика на ЕУ, Симсон рече дека сите министри за енергетика прифатиле дека плаќањето во рубли преку механизмот утврден од Русија ќе ги прекрши санкциите наметнати од блокот по руската инвазија на Украина.

Таа додаде дека не слушнала за некоја европска енергетска компанија која се подготвува да се усогласи со Москва и покрај спротивните сугестии од Гаспром и фирми како што е унгарскиот МОЛ.

Симсон рече: „Многу европски енергетски компании треба да ја извршат следната исплата на Гаспром во средината на мај и се обидуваат подобро да разберат што треба да направат и треба да им дадеме јасност дека плаќањето во рубли преку механизмот за конверзија управуван од Руските јавни власти и втората посветена сметка во банката Гаспром е кршење на санкциите и не може да се прифатат“.

Во 2021 година, ЕУ увезе 155 милијарди кубни метри природен гас од Русија, што претставува околу 45% од увозот на гас во ЕУ и близу 40% од нејзината вкупна потрошувачка на гас. Во последната година, оваа зависност беше намалена, но зависноста од руските фосилни горива останува толку висока што не постои алтернатива што може целосно да ја компензира неговата загуба. Следниот голем датум за плаќања за гас од европските енергетски компании е 20 мај.

Потенцијалниот ќор-сокак доаѓа кога ЕУ размислува за етапна забрана за руската нафта, потег за кој германскиот министер за економија Роберт Хабек во понеделникот рече дека ќе доведе до голем економски удар и повисоки цени за потрошувачите.

Хабек рече дека Германија не се противи на таквата забрана, но тој предупреди дека Европејците треба да бидат подготвени за последиците и дека некои земји ќе бидат посилно погодени од другите. „Ќе си наштетиме себеси, тоа е многу јасно. Незамисливо е дека санкциите нема да имаат последици за нашата сопствена економија и за цените во нашите земји“, изјави Хабек.

Според најавите за шестата рунда санкции за која ќе разговараат амбасадорите на ЕУ во среда, забраната за увоз на руска нафта ќе биде донесена до крајот на годината, иако Унгарија рече дека може да го блокира предлогот доколку не се најдат успешни алтернативи. Ана Москва, полската министерка за клима и животна средина, рече дека Варшава, која инвестира во терминали за течен природен гас, ќе биде подготвена да ѝ помогне на секоја земја од ЕУ на која ѝ требаат алтернативи на руските фосилни горива. „Ќе повикаме на итни санкции за руската нафта и гас. Ова е следниот, итен и апсолутен чекор. Веќе имаме за јаглен. Сега е време за нафта, а следниот чекор е за гасот“,изјави Москва.

Во меѓувреме, германската компанија за увоз на гас, Унипер преговара со Гаспром и германската влада за тоа како да се спроведе барањето на Москва да го плати рускиот гас во рубли, што ги поттикна стравувањата дека снабдувањето може да биде нарушено. Компанијата, најголемиот германски увозник на руски гас, не даде дополнителни детали за разговорите. Нејзиниот бизнис во средниот тек на гас покрива портфолио од околу 370 терават часови долгорочни договори за снабдување со гас, од кои околу 200 TWh потекнуваат од Русија.

Европската комисија доцна во понеделникот рече дека целосното усогласување со предложената шема на Русија ќе ги прекрши постоечките санкции на ЕУ против Русија поради нејзината инвазија на Украина, но вети подетални насоки за тоа што компаниите можат и што не можат законски да прават. Брисел предложи минатиот месец дека купувачите на руски гас би можеле да извршат плаќања во согласност со санкциите, доколку прогласат дека плаќањата се завршени откако ќе бидат извршени во евра и пред нивното претворање во рубли.

Меѓутоа, во руската уредба се вели дека обврската на купувачот ќе се смета за завршена само откако странската валута ќе се претвори во рубли.