Аналитика
Инфлацијата низ Европската Унија ќе остане извонредно висока до крајот на годината, што ќе ги држи домаќинствата и компаниите под долгорочен финансиски притисок. Најновата економска прогноза објавена од Европската комисија нуди песимистички поглед на времето што претстои: цените во еврозоната ќе се искачат во просек за 7,6% во 2022 година, додека целата ЕУ ќе забележи посилен пораст на цените од 8,3%.
Инфлацијата ќе се намали во 2023 година, но сепак ќе остане загрижувачки висока: 4% во еврозоната и 4,6% во блокот. Бројката е двојно повисока од посакуваната цел од 2% поставена од Европската Централна банка (ЕЦБ). Вкупно девет земји-членки на ЕУ -Естонија, Латвија, Литванија, Словачка, Бугарија, Чешка, Унгарија, Полска и Романија, се предвидува дека ќе ја завршат оваа година под двоцифрена инфлација, а балтичките земји ќе бидат најтешко погодени.
Во исто време, Европската комисија ги ревидираше надолу своите проценки за раст: сега се проценува дека еврозоната ќе се прошири со темпо од 2,6% во 2022 година и срамежливо 1,4% во 2023 година. ЕУ ќе забележи скромни добивки: 2,7% во 2022 година и 1,5% во 2023 година.
Ажурирањето речиси ја преполови стапката на раст од 4% за 2022 година, која беше предвидена уште во зима, пред Русија да започне целосна инвазија на Украина и да ја потресе глобалната економија. Германија, индустриската моќност на блокот, ќе се прошири за само 1,4% оваа година, додека Франција ќе доживее еволуција од 2,4%. Италија ќе порасне од 2,9 отсто во 2022 година, но ќе падне на 0,9 отсто во 2023 година, што е најниска бројка во еврозоната.
Комисијата признава дека многу од негативните ризици што се наѕираа над блокот сега се „материјализирани“, наведувајќи ги брановите ефекти на војната врз пазарите на енергија и храна. Паралелно, рекордната инфлација ја еродира куповната моќ на граѓаните. „Веќе сме во, така да се каже, немирни води“, изјави Паоло Џентилони, европски комесар за економија, за Euronews по презентацијата на извештајот. „24-ти февруари ја промени играта, не само за геополитиката, за мирот, за жртвите, за страдањата во Украина, туку ја промени играта и за нашата економија.
ПЛАЌАЊЕ ПОВИСОКА ЦЕНА
Гасот продолжува да биде движечката сила што го поттикнува нагорниот тренд: кај холандските гасни фјучерси, водечки репер во Европа, цените се зголемија од 71 евра мегават на час на почетокот на февруари на 180 евра во средината на јули.
ЕЦБ веќе најави зголемување на каматните стапки за 25 процентни поени за месец јули, а во септември се очекува нов пораст, најверојатно од поголем обем. Банката има намера да ги заработи парите поскапи за да ја забави побарувачката на потрошувачите и затоа да предизвика постепен пад на цените, но стратегијата честопати повлекува контракција на економската активност.
Во својот последен извештај, Комисијата, исто така, ја обвинува кинеската строга политика за нула-ковид како причина за тековното нарушување на синџирите на снабдување и меѓународните пазари.
Новата, полоша прогноза доаѓа само неколку дена откако „Северен тек 1“, огромниот гасовод што ги поврзува Русија и Германија, започна со планираното 10-дневно одржување, операција што многумина стравуваат дека Кремљ ќе ја искористи за на неодредено време да го прекине протокот на гас како одмазда за западните санкции. Целосниот прекин на гасот речиси сигурно ќе ја втурне ЕУ во длабока, болна рецесија. „Ова е можно неповолно сценарио, но сè уште не е ситуацијата во која се наоѓаме“, рече Џентилони, истакнувајќи дека сака да го избегне наративот за „катастрофа“. „Ситуацијата во која се наоѓаме е вознемирена, но сè уште не е бурна.
Комесарот рече дека целокупната економска ситуација останува неизвесна и во голема мера зависи од еволуцијата на војната. Растот во втората половина од годината се очекува да биде „пригушен“, и покрај ветувачкиот летен туризам што ќе им користи на јужните земји, објасни тој.
Инвеститорите веќе ги ценат растечките економски проблеми во Европа: оваа недела еврото го достигна паритетот со доларот за прв пат по 20 години. Џентилони ги отфрли како „пропаганда“ шпекулациите дека санкциите на ЕУ против Русија треба да се обвинат за помрачните економски изгледи и губењето на вредноста на еврото. „Европа не плаќа висока цена за санкциите. Европа плаќа висока цена за руската инвазија. Како да се реагира на руската инвазија?“, праша тој.
„Можете да одговорите воено. Тоа ќе беше луда одлука, создавајќи ризик од ескалација. Или можете да одговорите економски. „Покажавме единство и се разбира, ова создава огромни тешкотии за руската економија“, додаде Џентилони. „Мислам дека севкупно тоа и помага на Украина да се спротивстави. А украинскиот отпор е во нашите заеднички интереси.
