Аналитика
Бугарија останува во план да се приклучи на еврозоната на 1 јануари 2026 година, и покрај неодамнешниот повик на претседателот Румен Радев за национален референдум по ова прашање, објави министерката за финансии Теменушка Петкова во Брисел. Претходно, претседателката на бугарското Народно собрание, Наталија Киселова, го врати барањето за референдум за еврото до Радев, што значи дека бугарскиот парламент нема да го дискутира предлогот, ниту ќе гласа за него, објави БНР.
Прес-службата на парламентот објави дека барањето на претседателот е вратено бидејќи не е во согласност со одредбите од Уставот.
Според неофицијални информации, Брисел ја предупредил министерката за финансии Теменушка Петкова дека доколку има одложување, постапката за премин на Бугарија кон еврото може да биде блокирана. Денес таа објави дека ги уверила европските институции дека усвојувањето на еврото од 1 јануари 2026 година останува клучен приоритет за Бугарија.
Во понеделник, Радев го поднесе своето барање за референдум до бугарскиот парламент, но претседателката Киселова (Бугарска социјалистичка партија, ПЕС) го отфрли како недозволено. Одлуката го остава претседателот без правни средства за спроведување на референдумот, вклучително и каква било можност за оспорување на одлуката пред Уставниот суд.
Во вторник, Европската комисија ја информираше Бугарија дека земјата добила позитивна оценка за нејзиниот среднорочен фискално-структурен план за 2025-2028 година. „Ова е одлична вест за Бугарија. Позитивната оценка значи дека нашите јавни финансии се стабилни и одржливи“, додаде Петкова.
Минатата недела, претседателот Радев, честопати обвинуван од критичарите дека одржува проруски позиции, неочекувано предложи национален референдум за одложување на воведувањето на еврото, само неколку недели пред Бугарија да добие конечно одобрение за пристапување во еврозоната, пишува Евроактив.
Потегот на претседателот предизвика политичка бура во Софија.
Димитар Ганев, извршен директор на агенцијата за анкети „Тренд“, изјави за „Еурактив“ дека околу 60% од Бугарите се скептични во врска со приклучувањето кон еврозоната поради страв од зголемување на цените и загриженост за долговите на западните земји.
Во меѓувреме Бугарската народна банка (БНБ) објави дека ќе престане да ја објавува клучната каматна стапка по усвојувањето на еврото од страна на земјата. Оваа промена е наведена во нова серија прашања и одговори достапни на веб-страницата на централната банка, објави Новините.
Откако еврото ќе стане официјална валута на Бугарија, клучната каматна стапка повеќе нема да биде релевантна за пресметување на законските каматни стапки. Наместо тоа, по транзицијата на Бугарија кон еврото, каматната стапка за членовите на еврозоната ќе се базира или на најновата стапка за рефинансирање што ја применува Европската централна банка (ЕЦБ) или на маргиналната каматна стапка од тендерските процедури со променлива каматна стапка на ЕЦБ.
Еден месец по воведувањето на еврото, и левотот и еврото ќе бидат законско средство за плаќање во Бугарија, што ќе им овозможи на граѓаните да вршат плаќања во готово во која било валута. Сепак, банкарските трансфери и плаќањата со картички ќе се обработуваат исклучиво во евра во текот на овој период.
Значителен дел од заштедите на Бугарите веќе се чуваат во евра, што сигнализира подготвеност на земјата за промена на валутата, дури и пред нејзиното официјално усвојување. Според Петар Чобанов, заменик-гувернер на Бугарската народна банка (БНБ), 25% од депозитите на домаќинствата и 32% од депозитите на бизнисите моментално се во евра. Ова го одразува прагматичниот пристап на Бугарите, и покрај тековните антиевро кампањи предводени од одредени политички групи, вклучувајќи ја „Преродба“ и други.
Чобанов нагласи дека силното присуство на еврото во локалните заштеди не е изненадувачки, имајќи ги предвид блиските економски врски на Бугарија со еврозоната и пошироката ЕУ. Тој истакна дека за многу поединци и бизниси, држењето евра е попогодно, особено за оние кои патуваат во странство или работат со партнери од еврозоната. Чувањето средства во евра ја елиминира потребата од конверзија на валути, со што се заштедуваат и надоместоците за размена и потенцијалните загуби поради флуктуирачките девизни курсеви.
Ова може да биде последното лето на море за Бугарите во лева.
Што ќе се случи следното евро-лето е тешко да се предвиди, но сигурно нема да биде поскапо. Ова го изјави во интервју за БТА Румен Драганов, директор на Институтот за анализа и проценка во туризмот, кој беше контактиран за коментар во врска со претстојното отворање на годинешната летна сезона, што ќе се одржи во Поморие на 31 мај.
Владата очекува на почетокот на јуни евалуација на подготвеноста на Бугарија да се приклучи на еврозоната. Доколку земјата ги исполни сите услови, може да се приклучи на валутната унија на 1 јануари 2026 година. За Бугарија, 2025 година е уште една година во која туризмот работи во евра, и во оваа смисла, секторот долго време е во еврозоната, бидејќи договорите со странските туроператори секогаш се потпишуваат во соодветната валута, вклучително и евра, потсети Драганов.
