Аналитика
Русија соопшти дека од среда ќе го намали снабдувањето со гас за Европа, како удар за земјите кои ја поддржуваат Украина, додека ракетните напади во крајбрежните региони на Црното Море ги зголемија сомнежите дали Русија ќе се придржува до договорот за да ѝ дозволи на Украина да извезува жито. Првите бродови од Украина може да испловат за неколку дена според договоротот во петокот, соопштија Обединетите Нации, и покрај рускиот ракетен напад врз украинското пристаниште Одеса во текот на викендот.
Зголемените трошоци за енергија и заканата од глад со која се соочуваат милиони во посиромашните нации ја покажуваат како најголемиот конфликт во Европа по Втората светска војна, во шестиот месец има влијание многу подалеку од Украина.
Земјите од Европската унија денес треба да одобрат ослабен предлог за итни случаи за ограничување на нивната побарувачка за гас додека се обидуваат да се одвикнат од руската енергија и да се подготват за можно целосно прекинување. Рускиот енергетски гигант Газпром, во понеделникот рече дека протокот на гас во Германија преку гасоводот Северен тек 1 ќе падне на 33 милиони кубни метри дневно од среда. Тоа е половина од тековните капацитети, кои веќе се само 40% од нормалниот капацитет. Пред војната, Европа увезуваше околу 40% од гасот и 30% од нафтата од Русија.
Кремљ вели дека прекинот на гасот е резултат на прашања за одржување и западни санкции, додека Европската унија ја обвини Русија за енергетска уцена.
Политичарите во Европа постојано предупредуваат дека Русија може да го прекине гасот оваа зима, чекор што ќе ја доведе Германија во рецесија и ќе им наштети на потрошувачите кои веќе се погодени од зголемената инфлација.
Москва вели дека не е заинтересирана за целосен прекин на испораките на гас во Европа.
Дополнително на загриженоста на енергетскиот фронт, украинската компанија за државен оператор на гасоводи рече дека рускиот гасен гигант Газпром без претходна најава нагло го зголемил притисокот во гасоводот што минува низ Украина за да испорача руски гас во Европа.
Ваквите скокови на притисокот може да доведат до оштетувања односно пукнатини на гасоводот, а операторите на гасоводот се обврзани да се информираат меѓусебно однапред, соопшти украинската компанија.
БРОДОВИ ЗА ЖИТО
Пред инвазијата и последователните санкции, Русија и Украина сочинуваа речиси една третина од глобалниот извоз на пченица. Официјални лица од Русија, Турција, Украина и Обединетите нации во петокот се согласија дека нема да има напади врз трговските бродови кои се движат низ Црното Море до Босфорскиот теснец на Турција и кон пазарите.
Москва ја отфрли загриженоста дека договорот би можел да биде попречен од рускиот напад врз Одеса во саботата, велејќи дека цел била само воената инфраструктура.
Белата куќа соопшти дека нападот фрлил сомнеж врз кредибилитетот на Русија и внимателно следи дали ќе се исполнат обврските. „Исто така, ќе продолжиме активно да истражуваме други опции со меѓународната заедница за да го зголемиме извозот на Украина преку копнени патишта“, се вели во соопштението.
Црноморската флота на Русија го блокираше извозот на жито од Украина по инвазијата на Москва на 24 февруари. Москва ги обвинува западните санкции за забавување на извозот на храна и вештачки ѓубрива, а Украина за ископувањето на приодите до нејзините пристаништа.
Според договорот од петокот, морнарите ќе ги водат бродовите по безбедни канали низ поморските мински полиња. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров, на турнеја низ африканските земји, рече дека нема бариери за извозот на жито и ништо во договорот не ја спречува Москва да ја нападне воената инфраструктура.
Кремљ, исто така, рече дека Обединетите Нации мора да обезбедат укинување на ограничувањата на руското ѓубриво и другиот извоз за да функционира договорот за жито.
