Аналитика
Летото 2024 година стана најжешкото на Земјата досега, поради што станува уште поверојатно дека оваа година ќе заврши како најтопла откако човештвото ја мери температурата на планетава, објави денес европската климатска служба Коперник.
И ако ова ви звучи познато, тоа е затоа што рекордите што ги урна Земјината топка беа поставени неодамна, односно минатата година, бидејќи климатските промени, предизвикани од човекот, со привремен поттик од феноменот Ел Нино, постојано ги зголемуваат температурите и екстремните временски услови, велат научниците.
Северното метеоролошко лето – јуни, јули и август – во просек изнесувало 16,8 степени Целзиусови (62,24 степени Целзиусови), според Коперник. Тоа е за 0,03 степени Целзиусови (0,05 степени Целзиусови) потопло од стариот рекорд во 2023 година.
Записите на Коперник датираат од 1940 година, но американските, британските и јапонските записи, кои започнаа во средината на 19 век, покажуваат дека последната деценија била најжешка откако биле направени редовни мерења и веројатно за последниве околу 120.000 години, според некои научници.
Августите и во 2024 и 2023 година беа врзани за најтоплите август на глобално ниво со 16,82 степени Целзиусови. Јули беше прв пат во повеќе од една година светот да не постави рекорд, малку зад 2023 година, но бидејќи јуни 2024 година беше многу потопол од јуни 2023 година, ова лето во целина беше најжешко, рече директорот на Коперник, Карло Буонтемпо.
„Она на што тие сериозни бројки укажуваат е како климатската криза ја затега јамката околу нас“, рече Стефан Рамсторф, климатски научник од Институтот за климатски истражувања во Потсдам, кој не беше дел од истражувањето. Таа јамка добро не испоти бидејќи со високите температури, точката на росење – еден од неколкуте начини за мерење на влажноста на воздухот – веројатно беше на или скоро рекордно високо ниво ова лето за поголемиот дел од светот, рече Буонтемпо.
До минатиот месец Буонтемпо, како и некои други научници за климатизација, беше на оградата дали 2024 година ќе го сруши рекордот на најтоплата година поставен минатата година, најмногу затоа што август 2023 година беше многу потопол од просекот. Но, тогаш овој август 2024 година се совпадна со 2023 година, правејќи го Буонтемпо „прилично сигурен“ дека оваа година ќе заврши најжешка досега.
„За 2024 година да не стане најтоплата досега, треба да видиме многу значајно ладење на пејзажот во преостанатите неколку месеци, што не изгледа веројатно во оваа фаза“, рече Буонтемпо.
Со прогнозираната Ла Ниња – привремено природно заладување на делови од централниот Пацифик – последните четири месеци од годината можеби повеќе нема да бидат рекордери како поголемиот дел од изминатата година и половина. Но, веројатно нема да е доволно свежо за да ја спречи 2024 година да го собори годишниот рекорд, рече Буонтемпо.
Ова не се само бројки во книгата на рекорди, туку и временски услови кои ги повредуваат луѓето, велат климатолозите.
„Сето ова се преведува на повеќе мизерија низ светот бидејќи местата како Феникс почнуваат да се чувствуваат како скара заклучена на високо за подолги и подолги делови од годината“, рече деканот за животна средина и климатски научник Џонатан Оверпек на Универзитетот во Мичиген.
Градот Аризона оваа година има повеќе од 100 дена со временска температура од 37,8 степени Целзиусови. „Со подолги и посилни топлотни бранови на некои места доаѓаат посилни суши, а на други поинтензивни дождови и поплави. Климатските промени стануваат премногу очигледни и премногу скапи за да се игнорираат“.
Џенифер Френсис, климатски научник во Центарот за истражување на климата Вудвел во Кејп Код во Соединетите Американски држави, вели дека има зголемен удар од екстремни временски услови на топлина, поплави, шумски пожари и силни ветрови кои се насилни и опасни.
„Како луѓето кои живеат во воена зона со постојано тропање на бомби и тропотење оружје, ние стануваме глуви на она што би требало да биде аларм и сирени за воздушен напад“, вели научничката.
Додека дел од минатогодишната рекордна топлина беше предизвикана од Ел Нињо – привремено природно затоплување на делови од централниот дел на Пацификот што го менува времето низ целиот свет – тој ефект исчезна и покажува дека главниот двигател се долгорочните климатски промени предизвикани од човекот од согорувањето на јаглен, нафта и природен гас, рече Буонтемпо.
„Навистина не е изненадувачки што го гледаме ова, овој топлотен бран, што ги гледаме овие температурни екстреми“, вели Буонтемпо. „Не чекаат и поголеми искушенија“.
