Аналитика
Од утре лебот со замрзната цена ќе го има во трговијата, а штетите што ги трпат пекарите и кои до 31 мај ќе достигнат износ од над 4,5 милиони евра, ќе се бараат пред суд. Тужена страна ќе биде Владата, како предизвикувач на загубите.
Пекарите се согласија да се усогласат со последната владина Одлука за задолжително производство и испорака на леб од 33 денари. Од утре ќе се разработат печките, зависно од можностите на секоја пекара. Со цел – да им излезат во пресрет на потрошувачите, но и за да опстанат во овој период.
„Пекарската индустрија е жртва на безумието. Одлуките кои Владата ги носи и прават штети на индустријата, на месечно ниво од над 1,5 милиони евра. Поради тоа пекарската индустрија е принудена да се прилагоди и загубите да ги намали преку одредени видови леб, но и да намали со бројот на вработени, како би опстанала во иднина“, рече Горан Малишиќ, претседател на Групацијата на мелничко пекарската индустрија.
Владата и пред и по носењето на одлуките нема чувство за новонастанатата ситуација, ниту е свесна дека со овие популистички мерки уништува стратешка индустрија, нагласи тоај, додавајќи -доколку оваа одлука сега помине во производството на леб, тогаш истото ќе се случи и во останатиот дел од прехранбената индустрија, повикувајќи се тука на денешната изјава на премиерот за можно замрзнување на други цени.
Оттаму и ставот на пекарите – здружено да започнат правна постапка со цел наплата на штетата, односно загубата нанесена од владините одлуки. Проценуваат дека до 31 мај ќе биде над 4,5 милиони евра. Ова се презема по „интензивни консултации со правни експерти, домашни и странски, при што е утврдено дека владините одлуки се неуставни и незаконски, донесени без утврдени прекршувања на пазарот по Законот за трговија, а спротивно од тоа, врз основа на записниците од инспекторатите се гледа дека од први декември па до крајот на февруари се почитуваат сите мерки и одлуки што претходно ги донела Владата“, рече Малишиќ.
Претходно, пак, имаше друга изјава – никој не го тера населението да купува леб од 50, ако има леб од 30 денари. Тоа е пазарно стопанисување. Така коментираше Малишиќ пред состанокот на Групацијата и акцентираше дека секој има своја математика.
„Секој има свои трошоци на влезна суровина, на вработени, на електрична енергија, на пакување… Тоа го дозволува пазарното стопанство. Секоја компанија може да понуди своја цена со вклучената маржа од пет проценти. Така што варијација на цените на лебот во зависност од квалитет, грамажа и пакување има на пазарот. Значи, никој не го тера населението, ако постои леб од 30, да оди да купи од 50 денари. Тоа така треба да биде“, рече Малишиќ. И повторно нагласи дека во целост е испочитувана мерката за субвенционирана струја. Посочи дека цените на видовите леб што се на пазарот се намалени повеќе од вредноста на субвенцијата што ја примаат пекарите, гледано како вредност во трошокот.
Според синоќешната одлука на Владата, пак, пекарите веќе од денес се со обврска да произведуваат и да вршат испорака на двата вида леб кои се со замрзната цена. Прв за тоа информираше министерот за економија Крешник Бектеши.
Се работи за Одлука за определување обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки на потрошувачите според определен редослед. Според тоа, производителите на леб имаат обврска да го произведуваат и да го ставаaт во промет лебот со замрзната цена, бел и полубел, цела векна или исечен на парчиња, во количина од најмалку 80 отсто од реализираното производството на овие видови во текот на декември лани.
Со Одлуката се опфатени и трговците на мало кои продаваат леб. Нивна обврска е во структурата на дневната набавка на сите видови леб, да имаат најмалку 80 отсто од лебот со замрзнатата цена. Воедно, со производителите мора да се раздолжат за најмногу 20 дена од приемот на фактурата за испорачаниот леб.
Одлуката е објавена во „Службен весник“ број 46, со датум од втори март.
Освен лебот, можни се замрзнувања на цените и на други прехранбени производи, најави премиерот Димитар Ковачевски. „Во Министерството за економија се прават анализи во однос на цените и на други основни прехранбени производи. Во блиска иднина може да следува замрзнување на цените и на други производи, кои се сметаат за основни прехранбени производи“.
Одговарајќи на прашања од новинарите при посетата на скопската детска градинка „Пролет“, премиерот категорично изјави: „Нема да дозволам некој да прави екстра профит врз грбот на граѓаните. Не држи објаснувањето дека мала пекараница може да произведе поевтин леб од голема пекарница. Компаниите кои во моментов не сакаат да произведуваат ваков тип леб се тие што го добија најголемиот дел од субвенциите за електрична енергија, што никаде не можете да најдете на пазарот во време на криза. Тие треба да покажат одговорност, да го испорачаат она за што, исто така, за оваа цена имаат маржа, зашто калкулацијата беше правена од пекарската индустрија. Да се заработува на грбот на граѓаните кога треба да покажеме солидарност, е нешто најлошо што може да направи една компанија. Од друга страна, има одговорни комапнии и сакам да им се заблагодарам“.
Ковачевски нагласи дека следните одлуки ќе се носат врз основа на инспекциските контроли. Во постапувањето, пак, додаде, ќе бидат искористени сите можности од законите за трговија, за заштита на потрошувачите и за заштита на конкуренцијата.
Инаку, Одлуката произлегла на синоќешната владина седница. И, како што се посочува во соопштението – Владата може да определи обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки на потрошувачите, според определен редослед.
