ЛА НИЊА ДОАЃА ВО ЕВРОПА: Што значи тоа за времето оваа зима?

Се предвидува дека Европа ќе има студен и без ветар ноември, бидејќи конечно пристигнува слабата временска шема на Ла Ниња, што носи поголем ризик од појава на поларни вителски настани оваа зима. По зголемените шпекулации дека настанот Ла Ниња би можел да се случи оваа есен, Центарот за предвидување на климата на Националната океанска и атмосферска администрација на САД потврди дека има 60 отсто шанси тој да се развие – и да трае до март.

Ла Ниња е дел од природниот климатски циклус, но како и Ел Нињо, може да предизвика екстремни временски услови низ целиот свет.

Тоа се случува кога температурите на површината на морето во централниот и источниот дел на Тихиот Океан паѓаат под просекот. Ефективно, тоа е сосема спротивно од топлата фаза Ел Нињо.

И Ла Ниња и Ел Нињо можат да имаат широко распространето влијание врз глобалните временски обрасци, вклучително и оние во Европа, иако тие можат многу да се разликуваат колку што е некое место подалеку од Пацификот. Растојанието значи дека влијанијата на фазите може лесно да се нарушат од локалните временски шеми, а тоа го прави тешко да се предвидат нивните точни ефекти во Европа. Никогаш нема два настана целосно исти.

Половина од 14-те зими со Ла Ниња од 1990 година наваму донесоа постудени услови во Европа во ноември, рече Метју Добсон, енергетски метеоролог во метеорологот MetDesk, во презентација во Лондон доцна во средата. Повеќе од еден од тројца од нив резултирале со пониски температури во другите зимски месеци.

Иако сè уште има 25% шанси Ла Ниња – цикличното ладење на Тихиот Океан – да не се оствари, основното сценарио е дека ќе се случи слаб модел, според MetDesk. Ризикот од екстремни временски настани познати како „ненадејно стратосферско затоплување“, што може да доведе до ладни бранови на северната хемисфера, е поголем за време на зимите во Ла Ниња, рече Добсон.

Нешто повеќе од 70% од зимите на Ла Ниња од 1980 година забележале барем еден таков настан, вклучувајќи го таканаречениот феномен Ѕверот од Исток кој дојде во Европа во февруари 2018 година носејќи поларни температури во Велика Британија и во други околни земји и со голема брзина ги исцрпе залихите на гас во погодените држави, предизвикувајќи паника кај трговците и скок на цените на енергијата.

Сепак, при вакви настани важен е тајмингот. Ненадејното стратосферско затоплување во јануари носи поголем потенцијал да предизвика значителен студен бран во следните недели отколку сличен настан подоцна во зима.

ЛАДЕН НОЕМВРИ

Според Бен Дејвис, уште еден од енергетските метеоролози на компанијата, MetDesk очекува постудено време од вообичаеното од средината до крајот на ноември. „Малку зголемена закана од студени услови со слаб ветер во северозападна, централна Европа е нашето гледиште за ноември“, рече тој. „Секако дека една или две недели студени услови со релативно слаб ветер“ изгледаат „прилично веројатно“.

Остатокот од зимата веројатно ќе биде поблаг, но не толку исклучително топол како минатата година, рече Дејвис. Декември се прогнозира да биде „релативно благ“, со температури околу 1C над просекот во северна Европа.

Силниот поларен вртлог во декември може да доведе до благи и ветровити услови во јануари, но послаб може да донесе прогноза за посвеж и слаб ветер, рече Дејвис. Засега се очекува јануарските температури да бидат нешто над нормалата, но прогнозата останува неизвесна.

Постои голема доверба за благ, влажен и ветровито февруари, околу 1,9 Целзиусови степени над нормата. Ненадејното стратосферско затоплување во јануари може да ја промени таа перспектива.

За САД, зимите во Ла Ниња носат ризик од студени бранови во декември и јануари, додека ноември и февруари се прогнозира да бидат благи.

За Азија, Ла Ниња може да донесе поладни услови во јануари и февруари, со топла ноемвриска прогноза.

КАКВО ВРЕМЕ ЌЕ Ѝ ДОНЕСЕ ЛА НИЊА НА ЕВРОПА?

Какво влијание може да има Ла Ниња врз зимата во Европа оваа година?
Претходно овој месец, експертите на Светската метеоролошка организација предвидоа голема шанса за појава на услови во Ла Ниња помеѓу октомври и февруари.

Научниците велат дека оваа зима најверојатно ќе има настан со слаб до умерен интензитет, при што феноменот веројатно ќе ослабне на почетокот на 2025 година.

Генерално, Ла Ниња носи пониски од вообичаените температури низ западна Европа. Синоптичарите очекуваат пад на температурите на континентот додека се движиме кон ноември и декември.

Исто така, има тенденција да донесе повлажни и постудени услови на Алпите, што може да доведе до почести и пообилни снежни врнежи. Поради недостаток на снег во бројните одморалишта што принудува затворање, Ла Ниња може да биде добредојден настан за некои.

На друго место во Европа, обично има помалку снег, а северозападните и југоисточните земји имаат тенденција да бидат посува од вообичаеното, додека југозападните нации веројатно ќе забележат повеќе дожд.

Претходно во октомври, делови од западна и централна Европа беа погодени од опашката на неколку бури што доаѓаа од Атлантикот.

Сега, Франција, Обединетото Кралство и Скандинавија ќе бидат најстудените региони од октомври, при што температурите најверојатно ќе бидат пониски оваа зима отколку минатата година.

Сепак, некои метеоролози веруваат дека, поради феноменот Ла Ниња, тие сепак може да бидат во целина потопли од долгорочните просеци.

Ла Ниња, студената фаза на јужната осцилација Ел Нињо, гледа промени во температурите на ветерот и океаните во Тихиот океан и гледа како трговските ветрови се интензивираат и студената вода од длабочините на океанот се крева. Резултатот е поладна од просечната температура на океаните во источниот дел на Тихиот океан, што влијае на положбата на млазниот поток, тенка лента на брзо движење на воздух што тече од запад кон исток низ целиот свет и го турка кон север.

Овој млазен поток потоа седи над океанот и може да ја искористи својата влага за да ги засили врнежите, како и да влијае на патеката по која траат бурите.

КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ И КЛИМАТСКИТЕ ФЕНОМЕНИ

Од 2020 до 2023 година, Земјата доживеа таканаречен „тројно пад“ настан Ла Ниња, прв од 1973 до 1976 година. Сепак, научниците велат дека тоа не е сосема изненадувачки, имајќи предвид дека Ла Ниња имаат тенденција да траат подолго и да се повторуваат од настаните во Ел Нињо.

Која е врската помеѓу Ла Ниња, Ел Нињо и климатските промени? Додека некои научници велат дека врската помеѓу климатските промени и Ла Ниња и Ел Нино не е сосема јасна, таа секако ги интензивира временските екстреми на глобално ниво.

Во последниве години, врнежите станаа попроменливи – отстапувајќи од историските просеци и очекуваните обрасци.

Зголемувањето на стакленички гасови предизвикано од несмалено согорување на фосилни горива, исто така, ја зголеми фреквенцијата и интензитетот на екстремните временски настани, се вели во извештајот на Меѓувладиниот панел за климатски промени (IPCC).

Климатскиот научник Пол Ранди сугерира дека на компјутерските модели им е тешко да разликуваат нормални варијации во фазите Ел Нињо и Ла Ниња од влијанието на затоплувањето на климатските промени врз океаните и атмосферата. „Не би заклучил од тоа дека климатските промени всушност не предизвикуваат повеќе појава на Ел Нињо“, рече Ронди за новинската агенција АП. , а можеби за 40 или 50 години ќе го видиме спротивното“.