Криза во Шри Ланка: Тежок е животот во земја која банкротирала

Во Шри Ланка во моментов, пред да се разбудите, губите.

Исклучувањата на струјата што траат до доцна во ноќта крадат часови сон бидејќи вентилаторите престануваат да вртат; цели семејства кои се будат исцедени од повеќемесечната борба за опстанок околу секојдневните прекини на струја, откако земјата банкротирала и во суштина останала без гориво.

Долги се деновите- покрај работните обврски, тука се секојдневните потраги по работи што треба да се купат пред да станат двојно поскапи од минатиот месец.

Откако ќе појадувате – а, јадете помалку отколку што јадевте, или можеби воопшто ништо – битката за наоѓање превоз ве повикува. Во градовите, редиците за гориво се навиваат околу цели предградија како огромни метални питони, кои од ден на ден стануваат се подолги и подебели, гушат патишта и ги уништуваат средствата за живот.

Возачите на тук-тук возилата со нивните резервоари од осум литри се принудени да поминуваат денови во редица за бензин пред да можат повторно да бидат најмени да возат, па, откако повторно ќе се приклучат на редот, носат перници, пресоблекување и вода за да можат да го издржат долгото чекање. Луѓето од средната и високата класа, пак, носат пакетчиња со оброци и безалкохолни пијалоци за оние што чекаа во нивните маала.

Во последно време, цените  на храната, на бензинот за готвење, на облеката, на транспортот, па дури и на струјата што државата ќе ви дозволи да ја имате, толку драстично пораснаа додека вредноста на рупијата драстично опадна, што дури и побогатите почнаа да ја чувствуваат оскудицата. Во работничките населби, семејствата почнаа да се здружуваат околу шпоретите на дрва, за да ги подготвуваат наједноставните оброци – ориз и кокосова самбола.

Дури и далот, главен дел од диетата низ цела Јужна Азија, стана луксуз. Месо? По три пати поголема цена од порано? Заборави. Свежата риба некогаш била изобилна и прифатлива. Сега, чамците не можат да излезат на море, бидејќи нема дизел. Рибарите кои можат да излезат надвор го продаваат својот улов по многу зголемени стапки на хотели и ресторани кои се недостапни за повеќето.

Мнозинството деца од Шри Ланка сега се принудени да преживуваат на диета без речиси никакви протеини. Ова е криза која ги погоди сите нивоа од макроекономско до молекуларно. Дали мозокот на децата, нивните органи, нивните мускули, нивните коски го добиваат она што се бара? Млеко во прав, од кој најголем дел е увозно, со месеци едвај се гледа на полиците на пазарот. Обединетите Нации сега предупредуваат на неухранетост и хуманитарна криза. За многумина овде, кризата се бранува со месеци.

Оние кои можат да си дозволат превоз, обично патуваат со автобуси и вагони со воз што само што не се распукале од сè повеќе патници. Помладите се надвор и се се борат за своите животи држејќи се на оградите, додека збиената толпа внатре едвај вдишува воздух.

Со децении Шри Ланка не инвестираше соодветно во својот јавен превоз, додека побогатите жители на островот продолжија да се жалат на недисциплината на возачите на автобуси и триши.

Постои растечки став дека токму тој презир кон обичните луѓе и од политичката и од финансиската елита ја фрли нацијата на колена. А сепак тоа е ниската средна и работничката класа кои мора да го поднесат најлошото од економскиот колапс.

Приватните болници продолжуваат да функционираат, иако помалку добро отколку порано. Во северниот дел на централната Анурадапура, 16-годишник кој претрпел каснување од змија починал додека неговиот татко очајно брзал од аптека до аптека за да го бара анти-отровот кој го снемало во државната болница. Здравствениот сектор повеќе не може да си дозволи многу лекови кои спасуваат животи. Во мај, дведневно детенце со жолтица починало откако нејзините родители не можеле да најдат триша за да ја однесат во болница.

Како што истакнуваат економистите, големите даночни намалувања во 2019 година – за кои лобираа и навиваа многу корпоративни и професионални групи – придонесоа за празнење на касата на Шри Ланка и помогнаа нацијата да се доведе до овој раб.

На црниот пазар, горивото сè уште може да се купи по многу зголемени цени, дел од него за управување со поголемите приватни возила и домашните генератори на електрична енергија. Спуштајќи се надолу по економската скала, луѓето се обидуваат да купат велосипеди за да направат патувања во работа, и откриваат дека девизниот курс ја ставил дури и таа форма на транспорт надвор од дофат.

Прекините на струја беа тие што ги поттикнаа големите протести во Коломбо кон крајот на март. Прекините и по 13 часа во текот на денот ја оставија нацијата исцрпена во најжешките недели од годината. Тој замор предизвика широк гнев, а толпата од илјадници луѓе се спушти во источното предградие на Коломбо, Мирихана, каде што престојува претседателот.

Од сите демонстрации во земјата во изминатата година, овие беа најсудбоносни. Човек во мотоцикл шлем одржа говор на осуда на политичките сили, свештенството и медиумите кои ја предадоа нацијата во рацете на она што сега нашироко се сметаше како истовремено најсебичната и најнеспособна влада овде во последните генерации. Подоцна, тој човек, Судара Надеш, беше брутално претепан од полицијата и уапсен, заедно со неколку десетици други кои ја доживеаја истата насилна судбина.

Шри Ланка беше заглавена во 26-годишна граѓанска војна, но дури и низ тој неискажливо насилен дел, островот никогаш немал претседател толку близок до највисоките воени сили како поранешниот секретар за одбрана Готабаја Рајапакса.

Југот во изминатите неколку месеци го откри она што северните жители го знаат со децении: несогласувањето рутински се решава со насилство од полициските сили.

Во последниве месеци, главно мирните демонстранти беа пукани во живо, а солзавец неселективно беше фрлен врз толпата во која имаше мали деца. Во редици за основните работи, најблагите демонстрации на незадоволство беа проследени со брутални тепања. Полицијата вели дека некои полицајци се здобиле со повреди кога биле фрлани камења, но бидејќи демонстрантите изгубиле животи или завршиле во болница, полициската реакција се сметала за крајно непропорционална.

На социјалните мрежи, политичарите изразуваат сочувство, објавувајќи фотографии од тешкотиите на јавноста додека бараат промени. Ова главно само инспирираше поголем бес. Не беа ли политичарите кои не водеа овде?

А сепак, иако националните протести бараа смена на претседателот и неговата група, тие остануваат тврдоглаво на своето место, нивниот наводен презир кон волјата на јавноста е очигледен во заднинските договори за кои многумина сметаат дека продолжуваат да ја трујат политиката на островот.

Истите лидери обвинети за уривање на Шри Ланка во оваа несреќа, инсистираат на тоа дека само тие можат повторно да го извлечат островот, а политиките што тие ги смислуваат наидуваат на остри критики.

Сега постои заеднички притисок, на пример, да се испратат повеќе Шри Ланканци во странство да работат како куќни помошнички, возачи и механичари на Блискиот Исток, при што се очекува тие емигранти да ја испратат својата заработка дома.

Ова може само да ги продлабочи тешкотиите на многу од нејзините најранливи граѓани, бидејќи сиромашните Шри Ланка без надеж да најдат локално вработување се принудени да ги напуштат своите семејства во нациите во кои имаат малку заштита и мала можност. Еден антрополог онлајн ја опиша оваа визија за Шри Ланка со остри зборови: „вампирската држава“.

До вечер во кризата во Шри Ланка, вие сте исцедени до незамисливи граници. Освен речиси невозможното патување поради недостиг на бензин и дизел, секојдневното функционирање на работното место само по себе стана немилосрден напад на кризи, при што синџирите на снабдување се распаднаа, а повеќето потенцијални клиенти одамна одбиваат да трошат за ништо друго освен за основните работи. а персоналот не се појавува.

Потоа повторно доаѓа до доцните ноќни прекини на струја, а вие преживувате со полесни вечерни оброци секоја измината недела, неможејќи да купите доволно храна за вашиот дом, не можете да готвите она малку што сте го купиле, неможејќи да им ги дадете лековите на вашите родители или децата образование што го заслужуваат.

Училиштата во моментов се затворени, бидејќи нема гориво за нивно носење. Часовите се онлајн трета година по ред.

Владата постојано не успева да го исполни она малку што е ветено, роднините и соседите се јавуваат за да побараат пари што не треба да ги штедите, полицијата и војската ја смируваат она малку надеж што преостанува, а низ сето ова сè уште сте благодарни, бидејќи многу околу вас имаат многу полошо.

Минатата недела мајка се фрлила себеси и нејзините две деца во река.

Секој ден, свежо скршено срце.