Аналитика
Во текот на изминатата недела, повеќето од најголемите светски бродски фирми рекоа дека ќе го избегнат Црвеното Море, а со тоа и Суецкиот канал, откако бунтовниците Хути со седиште во Јемен истрелаа проектили врз товарни бродови поради војната меѓу Израел и Хамас.
Наместо тоа, бродовите кои патуваат од Далечниот Исток до Европа ќе треба да направат заобиколен пат низ целиот африкански континент преку Јужноафриканскиот Кејп на добрата надеж. Патувањето ќе трае повеќе од една недела подолго и ќе додаде околу 3.500 наутички милји (6.482 километри).
Суецкиот канал, кој го поврзува Црвеното Море со Средоземното Море, е најкратката рута меѓу Европа и Азија. Околу 12% од глобалниот транспортен сообраќај вообичаено транзитира по воден пат.
ТРОШОЦИТЕ ЗА ТРАНСПОРТ ВРТОГЛАВО РАСТАТ
Одлуката веќе во голема мера влијае на трошоците за испорака на стоки, велат индустриските аналитичари. Ако прерасне во продолжена криза, може да предизвика зголемување на цената што потрошувачите ја плаќаат за увезената стока, се вели во сторијата на Дојче Веле.
„Одете едно кружно патување од Шангај до Ротердам и ќе додадете милион долари во трошоците за гориво од пренасочувањето преку Кејп на добрата надеж“, изјави за ДВ Питер Санд, главен аналитичар во фирмата за анализа на пазарот со седиште во Копенхаген, Ксенета. „Значи, само тоа е огромна сметка“.
Премиите за осигурување се зголемија како одговор на нападите, додека контејнерските транспортни линии што вршат неделни услуги меѓу Азија и Европа ќе треба да ги земат предвид трошоците за три дополнителни бродови за да обезбедат слично ниво на услуга, додаде Санд.
Доцнењата во испораката потоа ќе имаат ударни ефекти на контејнерските пристаништа низ Европа, кои обично се многу ефикасни во справувањето со протокот на голем број контејнери. „Да речеме дека имам пристаниште кое управува со 50.000 контејнери неделно. Но, потоа ако ништо не пристигне една недела, а следната недела пристигнат сто илјади контејнери, тоа може да предизвика проблеми со застојот“, Ларс Џенсон, извршен директор на Vespucci Maritime, Данска. – консултантска компанија со седиште во бродската индустрија, изјави за Дојче Веле.
Кризата во Црвеното Море ги разбранува сеќавањата од март 2021 година, кога Суецкиот канал беше блокиран шест дена откако контејнерскиот брод „Евер Гивен“ се насука. Во тој момент, светот излегуваше од блокадите од пандемијата Ковид-19 и веќе се појавија огромни тесни грла во глобалните трговски синџири за снабдување.
Стотици бродови беа оставени во шема на држење во Црвеното Море со недели, а трошоците за испорака на контејнер се зголемија од 2.000 долари (1.828 евра) на 14.000 долари. Кризата Ever Given предизвика повеќемесечни дополнителни одложувања на стоките увезени од Азија.
Иако синџирите на снабдување оттогаш главно се вратија во нормала, безбедносната закана во Црвеното Море може да доведе до двојно зголемување на цените во текот на следните неколку недели, велат аналитичарите. Глобалните товарни стапки веќе се зголемуваа откако Панамскиот канал минатиот месец го ограничи бројот на бродови што би можеле да пловат по воден пат што ги поврзува Атлантскиот и Тихиот океан поради суша.
За среќа, бродската индустрија ги научи лекциите од кризата со синџирот на снабдување по ковид, а многу фирми ја проширија својата флота на товарни бродови, што значи дека влијанието на кое било трајно пренасочување на Црвеното Море нема да биде толку катастрофално.
„Во моментов, имаме прекумерен капацитет на контејнерски бродови, така што во апсолутен најлош случај, каде што треба да продолжиме да одиме низ Африка некое време, ги имаме контејнерските бродови во светот за да го направиме тоа“, рече Јенсен.
Во првите неколку дена од тековната криза, бродските фирми ги држеа своите бродови во шема на задржување со надеж дека нападите ќе бидат скратени или безбедноста во регионот брзо ќе се зголеми.
САД ОФОРМИ ОДБРАНБЕНА КОАЛИЦИЈА ВО ЦРВЕНОТО МОРЕ
„Оваа недела, се повеќе и повеќе бродови се пренасочуваат да одат низ Африка, што се чини дека укажува на тоа дека превозниците почнуваат да губат верба дека оваа криза може да се реши многу брзо“, додаде Јенсен.
САД и сојузниците ја зајакнуваат поморската безбедност
Во вторникот, Соединетите Американски држави објавија операција на повеќе нации за заштита на поморската трговија во Црвеното Море. Како дел од мерката, Велика Британија, Бахреин, Канада, Франција, Италија, Холандија, Норвешка, Сејшелите и Шпанија ќе организираат заеднички патроли во јужниот дел на Црвеното Море и Аденскиот Залив.
Американските и британските воени бродови во областа почнаа да соборуваат ракети и беспилотни летала Хути во последните денови. Сепак, не е јасно дали присуството на поголеми поморски сили ќе биде доволно за целосно запирање на нападите.
Некои бродови, сепак, продолжуваат да пловат по Црвеното Море, иако со вооружени стражари на бродот, во случај на нивните бродови да се качат бунтовниците Хути, кои во вторникот инсистираа дека безбедносната операција предводена од САД нема да ги одврати.
Доцнењето на испораката нема да влијае на божиќното купување, но постои потенцијал продавниците да останат без залихите до февруари, доколку одложувањата продолжат, се вели во белешката во вторникот на компанијата за истражување на синџирот на снабдување Project44.
Други аналитичари предупредија дека иако транспортот со контејнери може да биде посилно погоден во целина, најпрво може да се почувствува доцнењето на бродовите што носат фосилни горива во Европа.
„Гледаме дека енергетските пратки се погодени токму овде, токму сега – без разлика дали тоа е нафта или јаглен или гас – едноставно поради зимата на северната хемисфера“, изјави Сенд за ДВ. Ова би можело да доведе до ударен ефект врз цените на енергијата.
