КАКО ЌЕ ИЗГЛЕДА СВЕТОТ ВО 2023: Дали Америка ќе војува со Кина, кој ќе стане посиромашен?

Еден од водечките американски политички аналитичари, Јан Бремер, неодамна објави отрезнувачки анализа – како ќе изгледа светот во 2023 година, кога ќе се земат предвид сите актуелни пресврти – од војната во Украина до тензиите околу Тајван до можна рецесија во САД. Бремер, кој е експерт за геополитичките случувања во светот, објаснува зошто ниту Америка ниту Кина не се чувствуваат удобно со конфликт во моментов, посочувајќи го големиот проблем со кој се соочува Индија.

Клучната позиција на Бремер е дека војна меѓу САД и Кина нема да се случи, бидејќи овие две сили се поврзани со силна економска меѓузависност и дека ниту една земја не сака да предизвика нарушување на рамнотежата на силите, што нема да донесе ништо добро за било кој од нив. Тој смета дека ќе има одредени тензии, но дека нема да ескалираат.

ВОЈНАТА СО КИНА ЕКОНОМСКИ БИ ЈА УНИШТИЛА АМЕРИКА

„Многумина веруваат дека следниот судир на суперсилите ќе ги спротивстави Америка против Кина. Но, нема глобална студена војна меѓу двете земји и никогаш нема да има“, вели Бремер.

Причината е едноставна – нивната меѓусебна зависност во 21 век. Вистина е дека нема доволно доверба меѓу Вашингтон и Пекинг, но останува консензус во американската влада дека на земјата сепак и е потребна Кина за да успее. Најблиските сојузници на Америка во Европа, Азија и Америка не сакаат апсолутно никаков конфликт меѓу овие големи сили. Трговијата со Кина е премногу важна за нивната иднина. Опасно дестабилизирана Кина ќе создаде меѓусебно економско уништување, смета експертот.

Според Бремер, Кина останува најголем трговски партнер на Америка, нејзин најголем увозник на стоки и трет најголем извозен пазар. Америка останува најголемиот трговски партнер на Кина и нејзиниот најголем извозен пазар. И Кси Џинпинг дека монополот на Комунистичката партија врз домашната политичка моќ зависи од тоа да продолжи да ги исполнува очекувањата на кинескиот народ.

За животниот стандард да продолжи да расте, Пекинг треба да одржува силни трговски односи со ЕУ, Америка и Јапонија, кои заедно купуваат речиси 40 отсто од извозот на Кина, објасни Бремер во својата анализа објавена во „Економист“.

И додека меѓузависноста на САД и Кина обезбедува помирна иднина за овие земји, според Бремер, некои други големи земји се на удар и се потенцијално во многу нестабилна економска и политичка ситуација.

СИРОМАШНИТЕ ЗЕМЈИ УШТЕ ПОДЛАБОКО ЌЕ ПОТОНАТ

„Многу сиромашни земји на југот се најранливи на политичките и економските превирања во светот. Меѓу нив е и Индија, која се предвидува до следната година да биде најнаселена земја во светот. Таквите земји се во движење и може да станат извор на милиони мигранти и бегалци во следната деценија“, вели американскиот експерт..

Ова за возврат ќе ги влоши глобалните превирања. Нарушените синџири на снабдување, зголемувањето на каматните стапки и зголемената инфлација, во комбинација со падот на растот и намалените банкарски дознаки, создаваат услови за должничка криза во земјите во развој оваа деценија.

Ова ќе се случи и покрај фактот што во последните децении прекуграничните текови на идеи, информации, луѓе, пари, стоки и услуги нагло го намалија јазот меѓу богатите и сиромашните земји и ја создадоа првата глобална средна класа (дефинирани како „оние со приход“).

Пандемијата очигледно носи дел од вината за тоа. Тоа ги турна веќе задолжените сиромашни земји на опасна територија. Светска Банка предупреди дека 58 отсто од најсиромашните земји во светот се „задолжени или се изложени на голем ризик од тоа“. Следни ќе бидат земјите со среден приход. Војната на Русија во Украина ја зголеми нестабилноста на цените и недостигот на храна и гориво. Со оглед на тоа што нестабилниот ќор-сокак во Украина е многу веројатно да трае со години и да поттикне дополнителна неизвесност, ова прашање ќе го зголеми јазот меѓу Западот и Југот во поголемиот дел од следната деценија. Америка и Европа инсистираат на тоа дека економските притисоци што војната ги додаде врз сиромашните земји се резултат на руската колонијална агресија.

„Земјите од глобалниот југ го гледаат лицемерието на Западот. Тие веруваат дека гневот на Америка и Европа е резервиран за злосторствата врз белите луѓе и маките на белите бегалци. За останатото? Не толку“, заклучува Бремер, кој смета дека во наредните години богатите земји ќе размислуваат само за тоа како да се заштитат, додека сиромашните региони уште повеќе ќе бидат турнати во беда и сиромаштија.

Побогатите земји ќе одговорат на овие кризи во наредните години со чекори дизајнирани главно да се заштитат себеси, пристап кој е исто толку предвидлив, толку и кратковид. Високата инфлација и стравувањата од рецесија во Америка и Европа ќе ги намалат веќе ограничените политички апетити за скапи инвестиции во управувањето со вонредни состојби и реструктуирање на долгот во другите региони.

Загриженоста поради тековните закани од Русија дополнително ќе го одвлече вниманието на западните лидери од постоечките конфликти и кризи во Авганистан, Јемен и на други места. Плановите за ублажување на климатските штети ќе се фокусираат на катастрофи и раселените луѓе дома. Институциите предводени од Западот, како што е ММФ, ќе мора да донесат тешки одлуки за тоа каде да инвестираат ресурси кои стануваат сè поретки поради зголемениот број локални кризни состојби. Како одговор, сиромашните земји или ќе најдат начини да дејствуваат како блок во меѓународните институции и ќе бараат поголема помош за себе, или ќе го поткопаат консензусот, создавајќи услови за поголема економска и политичка нестабилност во нивните граници, повеќе насилство и повеќе присилна миграција“.

ИНДИЈА ВО ГОЛЕМ РИЗИК

Во ова сценарио, Бремер ја гледа Индија како лидер на сиромашните нации, која моментално е најблиску до Соединетите Американски Држави што некогаш била во историјата.

„Во оваа нестабилна средина, Индија ќе се појави како лидер на Глобалниот Југ. Моментално е сојузник со напорите на САД да го ограничи растечкото влијание на Кина, но има премногу комерцијални можности што ќе ги има од Кина и Русија за да ги игнорира. И кога станува збор за трговијата, технологијата и климатските промени, искуството на индискиот бавен раст е силно во споредба со светот во развој“.

Затоа, ќе биде интересно да се види како владата на Нарендра Моди ќе одговори на се потешките економски предизвици со кои ќе се соочи неговата земја во наредните години, пишува американскиот експерт.