Аналитика
Индија и другите азиски земји стануваат сè повеќе витален извор на приходи од нафта за Москва и покрај силниот притисок од САД да не ги зголемуваат своите набавки, откако Европската унија и другите сојузници го прекинаа увозот на енергија од Русија во согласност со санкциите поради нејзината војна против Украина. Ваквите продажби ги зголемуваат приходите од рускиот извоз во време кога Вашингтон и сојузниците се обидуваат да ги ограничат финансиските текови што ги поддржуваат воените напори на Москва.
Индија, земја жедна за нафта со 1,4 милијарди жители, „вшмука“ речиси 60 милиони барели руска нафта во 2022 година досега, во споредба со 12 милиони барели во цела 2021 година, според фирмата за податоци за стоки Кплер. Испораките во други азиски земји, како Кина, исто така се зголемија во последните месеци, но во помала мера.
Во интервју за Асошиејтед Прес, премиерот на Шри Ланка рече дека можеби ќе биде принуден да купи повеќе нафта од Русија бидејќи очајно бара гориво за да ја одржи земјата да работи во услови на тешка економска криза. Премиерот Ранил Викремесинг во саботата рече дека прво ќе побара други извори, но ќе биде отворен за купување повеќе сурова нафта од Москва. Кон крајот на мај, Шри Ланка купи пратка од 90.000 метрички тони руска сурова нафта за да ја рестартира својата единствена рафинерија.
Од инвазијата на Русија кон крајот на февруари, глобалните цени на нафтата се зголемија, давајќи им дополнителен поттик на рафинериите во Индија и другите земји да ја користат нафтата за која Москва им нуди големи попусти од 30 до 35 долари, во споредба со суровата нафта од типот Брент и друга меѓународна нафта што сега се тргува со околу 120 долари за барел.
Нивната важност за Русија порасна откако 27-члената Европска унија, главниот пазар за фосилни горива што го обезбедува најголемиот дел од странскиот приход на Москва, се согласи да го прекине најголемиот дел од набавките на нафта до крајот на оваа година.
„Се чини дека сега се вкоренува посебен тренд“, рече Мет Смит, главен аналитичар во Кплер кој го следи протокот на руска нафта. Бидејќи испораките на нафта од Урал во поголемиот дел од Европа се намалуваат, сурова нафта наместо тоа тече во Азија, каде што Индија стана главен купувач, а по неа е Кина. Извештаите за следење на бродови покажуваат дека Турција е уште една клучна дестинација.
„Луѓето сфаќаат дека Индија е таков центар за рафинирање, ја земаат по толку евтина цена, ја рафинираат и ја испраќаат како чисти производи бидејќи можат да направат толку силни маржи на тоа“, рече Смит.
Во мај, околу 30 руски танкери натоварени со сурова нафта се упатија кон индиските брегови, истоварувајќи околу 430.000 барели дневно. Индискиот увоз на сурова нафта од Русија се зголеми од 100.000 барели дневно во февруари на 370.000 барели дневно во април на 870.000 барели дневно во мај.
Кинеските државни и независни рафинери, исто така, го засилија купувањето. Во 2021 година, Кина беше најголемиот поединечен купувач на руска нафта, земајќи 1,6 милиони барели дневно во просек, подеднакво поделени помеѓу гасоводот и морските рути, според Меѓународната агенција за енергија.
САД ја препознаваат потребата на Индија за прифатлива енергија, но „ние бараме сојузниците и партнерите да не ги зголемуваат нивните купувања на руска енергија“, рече државниот секретар Антони Блинкен по состанокот на министрите за надворешни работи и одбрана на САД и Индија во април.
Во меѓувреме, САД и нивните европски сојузници се вклучени во „исклучително активни“ дискусии за координативни мерки, можеби формирање картел, за да се обидат да постават ограничување на цената на руската нафта, рече секретарот за финансии Џенет Јелен на состанокот на Сенатската комисија за финансии во вторникот.
Целта би била да се задржи руската нафта да тече на глобалниот пазар за да се спречи цената на суровата нафта, која веќе е зголемена за 60 отсто оваа година, да се зголеми уште повисоко, рече таа. Додека Европа би можела да најде алтернативни извори за купување на околу 60% од рускиот извоз на сурова нафта, Русија исто така има опции.
Министерот за надворешни работи на Индија, Субрахмањам Џаишанкар, ја истакна намерата на неговата земја да го направи она што е во нејзин најдобар интерес, наидува на критики за увозот на руска нафта. „Ако Индија со финансирање на руската нафта ја финансира војната… како тогаш купувањето руски гас не ја финансира војната?“, рече тој на неодамнешниот форум во Словачка, осврнувајќи се на европскиот увоз на руски гас.
Сè поголем дел од тие пратки ја премести нафтата од Ирак и Саудиска Арабија, а најголемиот дел од неа оди во рафинериите во Сика и Јамнагар на западниот брег на Индија. До април, руската нафта сочинуваше помалку од 5% од суровата нафта преработена во рафинеријата за нафта Јамнагар управувана од Reliance Industries. Во мај, таа изнесуваше повеќе од една четвртина, според Центарот за истражување за енергија и чист воздух.
Индискиот извоз на нафтени продукти како дизелот се зголеми на 685.000 барели дневно од 580.000 барели дневно пред инвазијата на Украина. Голем дел од извозот на дизел се продава во Азија, но околу 20% беше испорачан преку Суецкиот канал, насочен кон Медитеранот или Атлантикот, во суштина Европа или САД, рече Лаури Миливирта, водечки аналитичар во CREA.
Невозможно е да се измери точната количина на руска сурова нафта во рафинирани производи што се испорачуваат надвор од Индија, рече тој. Сепак, „Индија обезбедува излез за руската сурова нафта да помине низ пазарот“, рече тој.
Кинескиот увоз, исто така, дополнително се зголеми оваа година, помагајќи ѝ на владата на рускиот претседател Владимир Путин да забележи суфицит на тековната сметка, најширока мерка за трговска размена, од 96 милијарди долари за четирите месеци што завршуваат во април.
