Аналитика
Руската економија доживеа силна стапка на раст од 5,4% во првиот квартал од 2024 година, според официјалната статистика објавена во петокот. Во меѓувреме, претседателот Владимир Путин ја отфрли загриженоста дека воените трошоци за украинскиот конфликт стануваат неодржливи.
ИНДУСТРИЈА ВО ФУНКЦИЈА НА ВОЕНА ЕКОНОМИЈА
Од упадот во Украина во февруари 2022 година, Кремљ длабоко ги интегрира воените трошоци во руската економија. Оваа значајна финансиска посветеност го поттикна економскиот раст и го ублажи влијанието на западните санкции. Сепак, тоа, исто така, предизвика инфлација и поттикна споредби со прекумерните трошоци за одбрана што го ослабна Советскиот Сојуз во 1980-тите, пишува во опширната анализа специјализираниот сајт Булгариан Милитари.
Податоците од агенцијата за статистика Росстат открија дека растот во првиот квартал бележи зголемување од 4,9% експанзија забележана во последниот квартал од претходната година. И покрај ваквиот раст, стапката на инфлација исто така се искачи на 7,8% во текот на месецот.
За време на државната посета на Кина, претседателот Владимир Путин се осврна на загриженоста за огромните воени трошоци на Русија. Тој ги отфрли тврдењата дека трошењето, кое надминало 8 отсто од БДП, било неодржливо. „Сè уште не е критично. Во Советскиот Сојуз во 1985-1986 година, трошоците за одбрана беа 13% од БДП“, истакна тој.
„Со оглед на нашиот економски статус, макроекономските показатели и проекциите на буџетските приходи, трошоците за одбрана и безбедност од нешто повеќе од осум отсто не се критични“, додаде Путин. Претходно таа недела, тој го нарече воениот буџет на Русија „голем ресурс“ со кој треба да се управува „внимателно и ефикасно“. Во петокот Путин изјави дека експертите потврдуваат дека државните финансии на Русија би можеле да поднесат уште поголеми трошоци.
Минатата недела руските сили започнаа значајна нова офанзива во североисточниот украински регион Харков. Путин укажа дека верува дека клучот за успехот на Москва на бојното поле лежи во трошењето на Украина и нејзините западни сојузници.
Стратешкиот столб на Русија за испраќање на нејзиниот клучен извоз на енергија во нации како Кина и Индија дејствуваше како спас, дозволувајќи и да го заобиколи страшното економско влијание на западните санкции. Во текот на изминатите две години, Кина се појави како клучен економски партнер на Русија.
Путин ги критикуваше напорите на САД да вршат притисок врз Кина поради нејзиното партнерство со Русија. Тој ги означи заканите на САД за санкционирање на кинеските банки и компании кои работат со Русија како „нелегитимни“, додавајќи дека финансиските институции во двете земји соработуваат за да ги решат проблемите со прекуграничните трансакции.
Соединетите Американски Држави ги таргетираат бизнисите во други земји, вклучително и Кина, за кои тврдат дека ѝ помагаат на Русија во набавката на санкционирана воена стока. Иако ова придонесе за импресивен главен економски раст, руската ескалација на воените трошоци воведе некои домашни економски предизвици.
ПОВИСОКА ИНФЛАЦИЈА ВО МАРТ
Според Росстат, инфлацијата се зголеми од 7,7% на 7,8% во април, надминувајќи ги проекциите на аналитичарите и оддалечувајќи се од целта на владата од 4,0%. Во обид да ја спречи инфлацијата, Централната банка ја зголеми основната каматна стапка на 16%.
Во меѓувреме, секторите кои не се зајакнати со воена активност – како што се услугите и ИТ – доживуваат недостиг на работна сила без преседан. Многу млади мажи или биле регрутирани, ја напуштиле земјата или се приклучиле на индустријата за оружје што брзо се шири.
Колку долго руската економија може да продолжи да ја одржува војната во Украина? На површина, традиционалните метрики може да сугерираат дека економијата е во изненадувачки добра состојба. Сепак, овие бројки може да бидат погрешни кога се зема предвид вистинската природа на руската воена економија и тековните предизвици со кои се соочуваат претседателот Владимир Путин и неговите потенцијални наследници.
Руските функционери и пропагандисти често се фалат дека растот на БДП на Русија е посилен од многу европски земји. Сепак, тие изоставуваат дека руската економија се повеќе се обликува со невообичаена трговска динамика поради невидени санкции, ограничени текови на капитал и голема вклученост на државата. Русија е подложена на значително економско преструктуирање, што доведува до забележителни промени во распределбата на богатството и приходите меѓу нејзиното население.
СЛАБИ ЕФЕКТИ НА ЗАПАДНИТЕ САНКЦИИ
На олеснување на Кремљ, шокот од целосната инвазија во 2022 година и последователниот прекин на трговските и финансиските врски со Западот сега е главно зад нив. Руската економија се прилагоди, при што клучните индустрии наоѓаат алтернативни добавувачи или повеќе индиректни трговски патишта за да ги добијат потребните стоки и компоненти. Иако се случија логистички нарушувања, тие не резултираа со значителни прекини на производството. Во моментов, заработката во странска валута на Русија е на исто ниво со нивото од пред војната.
Голем дел од економијата е преориентирана за поддршка на воените потреби. Производството на воена стока е зголемено, вклучувајќи ги и основните артикли како артилериска муниција и пософистицирани технологии како транспортни авиони Ил-76 и беспилотни летала [UAVs].
Важно е да се забележи дека потпирањето исклучиво на традиционалните макроекономски мерки – како што се инфлацијата, каматните стапки и растот на БДП – може да биде погрешно кога се проценува што се случува во Русија денес.
Во пазарните економии, властите ги водат економските учесници низ различни сигнали, без разлика дали се реторички или засновани на акција, како што е прилагодување на каматните стапки. Нивните одлуки потоа се проверуваат од бизнисите и пошироката јавност. Овие сигнали им помагаат на надворешните набљудувачи да го проценат економското здравје на една земја.
Ова не е целосно применливо за денешна Русија. Иако Русија повеќе не работи во планска економија како советската ера, ниту пак наликува на „гулаш социјализмот“ забележан во Централна Европа во средината на 20 век, исто така не е точно да се означи Русија дека има економија на слободен пазар. Наместо тоа, она што го гледаме е диригизам: суштинска државна интервенција во сите економски процеси, заклучува анализата на Булгариан Милитари.
