Аналитика
Уморен од својот живот како компјутерски инженер, во 2010 година Елад Каспин ги спакува куферите и тргна на пат околу светот. По две години патување, тој пристигна во Колос, село во јужна Португалија, меѓу градовите Одемира и Оурике. Толку многу му се допадна што реши да остане.
Тој не беше единствениот. Во последните години регионот забележа бран мигранти, привлечени од драматичните, огромни и празни рамнини, опуштениот начин на живот, убавото време и евтиниот имот. Но, таа популарност не генерира добри, стабилни работни места. Тој со помош на палестинскиот инвеститор и деловен партнер Калид Мансур, г-дин Каспин одлучи да основа компанија, Канхамор.
Нивната идеја беше да го искористат олабавувањето на законите во Португалија кои го регулираат одгледувањето на коноп, дел од семејството на растенијата канабис. Со официјални дозволи, одгледувањето на канабис и коноп е дозволено од 2018 година. Оттогаш законите се рафинирани, но со овластување од Генералниот директорат за храна и ветеринарство, фармерите можат да одгледуваат коноп се додека има надзор од регулаторите.
Тоа означува заживување за конопот во Португалија. Конопот порано беше суштинска суровина за поморската експанзија на нацијата, која започна во 15 век, кога се користеше за правење жици, јажиња и едра. Влакната од коноп беа ценети за својата издржливост, квалитет што го привлече вниманието на денешната градежна индустрија.
Не само што е тежок, туку и конопот има потенцијал да направи големи заштеди во емисиите на јаглерод диоксид. Растението го заробува јаглеродниот диоксид кога се одгледува и може, кога ќе се направи во блокови, да го замени бетонот, кој е јаглерод-интензивен производ.
Според извештајот на Европската Комисија, својствата на конопот за задржување на јаглеродот се извонредни.
За само пет месеци, еден хектар коноп може да зароби помеѓу 9 и 15 тони јаглерод диоксид.
Г-дин Каспин сакаше да ги искористи тие имоти со основање сопствен бизнис за правење градежни блокови од коноп. Со почетна инвестиција од 1 милион евра, Канхамор беше формирана на почетокот на 2021 година, а производството започна неколку месеци подоцна.
Блоковите се направени од таканаречен hempkret (бетон од коноп), мешавина од делови од растението коноп, вода и прав од варовник. Според Каспин, блоковите имаат неколку предности во однос на традиционалните градежни материјали.
Покрај тоа што многу помалку произведуваат јаглерод, тој вели дека блоковите од коноп се подобри во изолација од топлина и звук отколку тули и бетон. Вели и дека се многу отпорни на оган.
Во 2019 година, истражувачите во Австралија спроведоа тестови на ѕидови од коноп, вклучително и симулирање на пожар во грмушка, и открија дека материјалот е многу отпорен на оштетување од пожар.
Сепак, блоковите од коноп треба да се натпреваруваат со бетонот кој е поевтин, поцврст и добро познат на градежниците. Цената на блоковите од коноп исто така ги одразува трошоците за одгледување коноп кој вклучува скапи влезови како ѓубриво.Во раните денови, г-дин Каспин се бореше да ги претвори клиентите во блокови од коноп. По неколку обиди, тие најдоа некои клиенти и оттогаш го градат бизнисот.
Во моментов Cânhamor произведува помеѓу 4.000 и 10.000 блокови секој месец, доволно за изградба на околу три куќи. Побарувачката е голема и компанијата планира нова фабрика, која треба да произведува околу 120.000 блокови месечно. Така, следниот проблем е да се набави доволно коноп за да се нахрани новата фабрика.
Во моментов Cânhamor купува коноп од странство што ја зголемува цената на неговите блокови. Планот е да се убедат повеќе локални фармери да го обработуваат растението. „Немаше фабрика затоа што немаше одгледување, а немаше култивација затоа што немаше фабрика. Имаме можност и привилегија да го прекинеме овој циклус“, вели г-дин Каспин.
„Со локални материјали и со поголем капацитет, трошоците за производство значително ќе се намалат. Во 2024 година ќе можеме да ги нудиме нашите блокови по многу пониски цени“, предвидува тој. Дури и поевтино од бетонот“.
За да се произведат доволно влакна од коноп, тој проценува дека ќе треба да се одгледуваат 1.000 хектари коноп.
„Ние сме во разговори со неколку земјоделци. Се понудивме да им го откупиме целиот род. А знаеме дека има луѓе кои сакаат да купат не само блокови, туку и секој нуспроизвод од коноп што ќе го направиме во новата фабрика“.
Тие ќе започнат тестови во јануари со неколку искусни локални фармери, кои ќе засадат коноп на површина до 10 хектари, „за да можат да се обидат и да видат“, вели г-дин Каспин.
Тој очекува дека до крајот на оваа година ќе може да искористи до 150 хектари локално производство на коноп. За 2024 година целта е 500 хектари. Но, тоа ќе зависи од подготвеноста на фармерите на Алентехо да го сменат гледиштето кон лиснатото растение. Канхамор ќе мора да се натпреварува со поголемите европски компании како што е белгиската „Изохемп“.
Нејзината фабрика, лоцирана во централна Белгија, има производствен капацитет од пет милиони блокови годишно, или доволно за изградба на околу две куќи дневно.
За разлика од Канхамор, најголемиот дел од конопот што му е потребен може да го набави локално, од северот на Франција и јужниот дел на Холандија. Но, двете фирми делат еден сличен предизвик. „Градежниот сектор е навистина многу традиционален пазар и на навиките им треба време за да се сменат. Моменталните пречки се недостатокот на познавање на производот“, вели Шарлот Де Белефроид од Isohemp.
Локалниот совет му го даде на Канхамор земјиштето кое му е потребно за новата фабрика. Канхамор ги собра парите потребни за изградба на фабриката, проценети на 5 милиони евра. „Триесет работни места се многу значајни за Оурик и Канхамор ќе стане еден од најголемите работодавци во градот“, рече градоначалникот. „Задоволни сме со неодамнешната еволуција во врска со канабисот во Португалија, не само во законодавна смисла, туку и во однос на прифаќањето на општеството“, додава тој.
