Аналитика
Глобалниот јавен долг е на пат да надмине 100 трилиони долари оваа година за прв пат – а зголемувањето се заканува со поширока финансиска криза, предупреди Меѓународниот монетарен фонд.
Во извештајот, истражувачите на ММФ рекоа дека вкупното задолжување на државата треба да достигне 93 отсто од светскиот БДП оваа година и може да достигне 100 отсто до 2030 година, а САД и Кина ќе го поттикнат зголемувањето.
Растечките јавни долгови ја зголемуваат веројатноста за должнички проблеми или поширока финансиска криза, забележаа авторите, додавајќи дека плаќањата на каматите ги внесуваат државните буџети, ја намалуваат флексибилноста на трошењето и ја попречуваат нивната способност да одговорат на економските падови.
ММФ, исто така, предупреди на „сериозно неповолно сценарио“, во кое глобалниот долг би можел да достигне 115 отсто од глобалниот БДП до 2026 година поради „послабиот раст, построгите услови за финансирање, фискалните пропусти и поголемата економска и политичка несигурност“.
„Земјите се сè повеќе ранливи на глобалните фактори кои влијаат на нивните трошоци за задолжување, вклучително и прелевање од поголема несигурност во политиката во систематски важни земји, како што се Соединетите држави“, напишаа авторите во блогот што го придружува извештајот.
Авторите на извештајот прогнозираат дека околу две третини од земјите ќе ги стабилизираат или намалат своите долгови во наредните години, но додадоа дека има „ добри причини “ идниот долг да биде поголем од проектираниот.
Тие вклучуваат поширока политичка прегратка на зголемените владини трошоци, посилен отпор од законодавците кон повисоките даноци и притисок да се трошат на приоритети како што се транзицијата со чиста енергија, стареењето на населението и националната безбедност.
Американскиот национален долг се зголеми за повеќе од трипати за помалку од 25 години, од 10,3 трилиони долари во 2000 година на рекордни 35,7 трилиони долари, според веб-страницата на американското Министерство за финансии.
Порасна за повеќе од 7 трилиони долари од 2019 година, што ги одразува агресивното трошење на американската влада за време на пандемијата КОВИД-19 и поновите трошоци, како што се воената поддршка за Израел и Украина, кои заедно ја чинат над 100 милијарди долари.
Што се однесува до најголемите должници од сите, погледот на веќе објавениот извештај на ММФ содржи мрачна опомена, посочувајќи дека јавни финансии се сечиј проблем.
„Зголемените нивоа на долг и неизвесноста околу фискалната политика во системски важни земји, како што се Кина и САД, може да генерираат значителни прелевања во форма на повисоки трошоци за задолжување и ризици поврзани со долгот во другите економии“, велат од фондот.
Се чини дека долгот дополнително ќе расте со обајцата претседателски кандидати, Камала Харис и Доналд Трамп, кои ветија дека ќе трошат многу ако влезат во Белата куќа.
Харис предложи да се понуди помош со аванс за оние што првпат купуваат домови и да се прошири детскиот даночен кредит и да се ограничат трошоците за детска грижа за да им се помогне на младите родители.
Трамп предложи укинување на даноците за бакшиш, прекувремена работа и социјално осигурување, а истовремено продолжување на многу од даночните намалувања што ги направи како претседател во 2017 година.
