Г20: На светот му треба одржлива шема за финансирање за иден одговор на пандемијата

Министрите за финансии и гувернерите на централните банки на земјите од Г-20 бараат одржлива меѓународна шема за финансирање за да изградат глобална отпорност во соочувањето со потенцијалните идни пандемии и да ги намалат празнините во здравствените системи меѓу земјите.

Финансиските лидери се осврнаа на прашањата во четвртокот, лично или виртуелно, за време на дводневниот состанок на министрите за финансии и гувернерите на Централните банки на Г20  одржан во Џакарта, а Индонезија служи како земја домаќин, пренесува новинската агенција Ксинхуа.

Министерот за финансии на Индонезија, Шри Мулјани Индравати им рече на учесниците на Г20 на панел дискусијата дека пандемијата „Ковид-19“ откри дека глобалниот здравствен систем не е доволно подготвен да се соочи со пандемијата и дека глобалниот систем за финансирање е сè уште несоодветен.

„Затоа, земјите-членки на Г20 треба да соработуваат за да изградат поотпорен глобален здравствен систем кој, навистина, ќе бара поголеми инвестиции и мобилизација на финансиски ресурси“, рече таа.

Претседателот на Групацијата на Светска банка, Дејвид Малпас, предложи земјите од Г-20 да изградат мултилатерални платформи кои би можеле да им помогнат на земјите во развој и на земјите со ниски приходи да излезат од кризата.

Индиската министерка за финансии Нирмала Ситараман истакна дека земјите со низок и среден приход немаат доволно ресурси за да се справат со пандемијата и имаат потреба од глобална поддршка.

Таа ги охрабри земјите-членки на Г20 да обезбедат „експедитивна и правична дистрибуција на вакцини“ како еден од едноставните начини за премостување на празнините во глобалната подготвеност за пандемии.

Норвешката министерка за меѓународен развој, Ане Беат Твинереим, рече дека покрај вакцините, земјите мора да се координираат и за градење посилни здравствени инфраструктури преку зголемување на меѓународните инвестиции во здравствената безбедност.

„Мораме да избегнеме фрагментација и да се залагаме за инклузивност. Ни требаат гласовите и од земјите со ниски приходи. Тие треба да се сметаат за легитимни“, рече Твинереим.

Во меѓувреме, американската министерка за финансии Џенет Јелен предложи нов посебен глобален здравствен фонд, директно контролиран од донатори, како глобална инвестиција за превенција и подготвеност за пандемијата.

Според нејзиниот предлог, фондот ќе се користи за доставување средства за итни случаи, вакцини и други медицински потреби.

Јелен рече дека фондот, исто така, ќе им помогне на земјите во развој и земјите со ниски приходи да ги подобрат системите за надзор за да се подготват за идните кризи и да помогнат во зајакнувањето на здравствената работна сила во земјите.

Одговарајќи на предлогот, генералниот директор на Светската здравствена организација (СЗО), Тедрос Аданом Гебрејесус, истакна дека „напорите за подобрување на управувањето, системите и финансирањето на глобалната здравствена безбедност можат да успеат само ако ја подобрат и улогата на СЗО“.

Тој рече дека СЗО, со својот уникатен мандат, техничка експертиза и глобален легитимитет, треба да биде посилна и одржливо финансирана бидејќи организацијата одигра централна улога во зајакнувањето на глобалната здравствена архитектура.

Кризата во Украина го засени собирот на финансиски лидери од 20-те најдобри светски економии што започна во четвртокот, при што претседателот на домаќинот Индонезија предупреди „сега не е време“ да се создадат нови ризици за кревкото глобално закрепнување, јвува Ројтерс.

Военото присуство на Русија на нејзините граници со Украина доведе до една од најдлабоките кризи во односите Исток-Запад со децении, потресувајќи ги финансиските пазари и зголемувајќи ги потешкотиите со кои се соочува глобалната економија која излегува од пандемијата Ковид-19.

Геополитичките ризици и економските последици од пандемијата се меѓу клучните теми на дебата на состанокот на финансиските лидери на Г20, како и зголемувањето на глобалната инфлација и построгата монетарна политика во некои региони.

Претседателот на Индонезија Џоко Видодо ги повика нациите од Г-20 да се фокусираат на соработка за заживување на глобалната економија која „сè уште е потресена“ од пандемијата.

„Во ситуација како сега, не е време за ривалство“, рече тој во воведниот говор на состанокот на Г20, на кој многу министри присуствуваат на интернет поради пандемијата.

Меѓутоа, аналитичарите предупредуваат дека различното членство во Г-20, кое го сочинуваат Соединетите Држави и нивните сојузници, но и ривали Кина и Русија, може да ја отежне координацијата на политиките.

ГЛОБАЛНА КООРДИНАЦИЈА

Во нацртот на коминикето на Г-20 што ќе биде објавено на крајот од дводневниот состанок, финансиските лидери ги означија инфлацијата и „тековните геополитички тензии“ како главни ризици за глобалното закрепнување кое стана „асинхроно“ поради нерамномерен пристап до вакцините Ковид-19.

Со оглед на тоа што американската Централна банка се движи кон зголемување на каматните стапки, а некои од нејзините колеги се очекува да го следат примерот, финансиските лидери на Г20 најверојатно ќе ги повикаат главните централни банки јасно да ги соопштат своите намери за да спречат големи промени на пазарот.

Креаторите на политиката на Г20, исто така, се очекува да ги предупредат земјите во развој да се подготват за потенцијалните последици на пазарот од монетарното затегнување во големите економии, според документот со договорената позиција на европските членки на Г-20, кој го доби на увид Ројтерс.

ММФ соопшти дека ќе побара поддршка од Г-20 за зајакнување на рамката за реструктуирање на долгот за сиромашните земји бидејќи се зголемуваат ризиците за неплаќање и се зголемуваат барањата за полесни услови за долгот.

Најбогатите земји во светот одат по тенката линија помеѓу обновата на нивните економии и обидот да ја задржат инфлацијата, а истовремено се плашат од ефектот на војната меѓу Русија и Украина, рече австралискиот министер за финансии, Џош Фрајденберг.

Секретарот за финансии на САД Џенет Јелен, на маргините на самитот изјаи дека Кина треба да направи повеќе за да ги забрза глобалните напори за да обезбеди олеснување на долгот за сиромашните нации што го зголемија задолжувањето за време на пандемијата. Во интервју за АФП, Јелен призна дека иницијативата на Групата 20 (Г20) за помош на нациите должници „не оди многу брзо“ и дека Соединетите држави „би се надеваат дека ќе видат поактивно учество“ од Кина.

За време на пандемијата Ковид-19, Г20 ја спроведе иницијативата за суспензија на долговите за да им помогне на земјите што позајмуваа многу да се справат со двојната здравствена и економска криза, но таа програма заврши во декември.

Г20 минатата година го усвои заедничкиот рамковен план кој треба да понуди пат за реструктуирање на големите долгови, но неговара реализација останува неизвесна, а само три земји – Чад, Етиопија и Замбија – побараа преговори според неговите услови.

Светската банка и Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) предупредија на страшни последици доколку на повеќе нации не им се одобри отстапување. Клучна пречка е недостатокот на информации за големината на долгот што го должат на Кина, како и на некои други кредитори, од приватни компании, како и од влади.