ЕВРОПА СООЧЕНА СО ИЛЈАДНИЦИ МОЖНИ СМРТНИ СЛУЧАИ како последица од најновиот топлотен бран, предупредуваат научниците

Шумските пожари убија двајца возрасни во Шпанија, додека мало момче починало, очигледно од топлотен удар, откако беше оставено во автомобил во каталонската покраина Тарагона. Уште две лица починале во Франција поради топлотниот бран што ја зафати Европа и предизвика затворање на нуклеарен реактор во швајцарска електрана. Ова е најновиот биланс на екстремниот топлотен бран што ја зафати Европа последниве два дена и ќе продолжи и во наредните.

ФРАНЦИЈА И ШПАНИЈА НА УДАР НА ТОПЛОТНИОТ БРАН

Со најавени повторно високи температури во текот на денешниот ден, Франција се бори со последиците на жештините, при што две лица починаа поради проблеми поврзани со жештината, а повеќе од 300 примиле итна медицинска помош, соопшти денеска француската министерка за животна средина, Ањес Пание-Рунахер.

Голем дел од Франција вчера ја зафати екстремна жештина, при што највисоко ниво на тревога беше активирано во 16 департмани, вклучувајќи го и Париз. Температурите достигнаа над 41 степен Целзиусов во јужна и централна Франција, додека главниот град регистрира 38 степени, пренесе ДПА.

Локалните медиуми јавија дека некои делови од Франција ги регистрирале највисоките температури некогаш забележани во јули.

Експерт на Светската здравствена организација издаде остро предупредување во понеделник, повикувајќи на повеќе мерки за да се спречат десетици илјади „непотребни и во голема мера спречливи смртни случаи“. „Веќе не е прашање дали ќе имаме топлотен бран, туку колку ќе доживееме оваа година и колку долго ќе траат“, рече Марисол Иглесијас Гонзалез, технички службеник за климатски промени и здравје во СЗО во Бон. Европа мора брзо да дејствува за да се соочи со екстремната топлина, бидејќи температурите надминуваат 40 степени, а во наредните денови се предвидуваат илјадници дополнителни смртни случаи.

Што се однесува до тоа колку луѓе би можеле да бидат изложени на ризик, Пјер Маселот, статистичар на Лондонската школа за хигиена и тропска медицина, изјави за Политико дека овој топлотен бран би можел да предизвика повеќе од 4.500 дополнителни смртни случаи помеѓу 30 јуни и 3 јули. Земјите што веројатно ќе доживеат највисоки стапки на прекумерна смртност се Италија, Хрватска, Словенија и Луксембург, рече тој. „Најлошите денови веројатно ќе бидат [вторник] и среда“.

ПОЛИТИЧАРИТЕ ТРЕБА ДА НАПРАВАТ ПОВЕЌЕ

Политичкиот кукавичлук ги попречува европските напори да се соочат со последиците од климатската криза, дури и кога континентот е погоден од рекордно висок топлотен бран, предупреди шефицата за зелена транзиција на ЕУ. Во интервју за „Гардијан“, Тереза ​​Рибера рече дека иако последиците од климатската вонредна состојба стануваат сè поочигледни, тие сè уште не се претвораат во соодветна акција. „Кога ќе ја видите картата на Европа, тоа е ужасно“, рече Рибера, зборувајќи среде топлотен бран со невидени јунски температури од Шпанија и Португалија до Велика Британија.

„Го видовме тоа во [јужната шпанска покраина] Хуелва, каде што во саботата беше 46 степени Целзиусови. Во Брисел е 36 степени Целзиусови и 38 степени Целзиусови на исток. Тоа се апсолутно ужасни температури кои имаат многу сериозно влијание врз екосистемите, врз економијата и врз здравјето. И мислам дека сè уште нема вистинско поместување од насловите за екстремни метеоролошки феномени кон подготовка на луѓето и разбирање што треба да се направи во случај на одредени настани.“

Многу крајно десничарски партии во Европа и пошироко ја третираат климатската криза како дел од културните војни. Шпанската партија Вокс се стреми да го укине законот за климатски промени и енергетска транзиција на владата предводена од социјалистите и се залага за поголема зависност од нуклеарната енергија, додека унгарскиот премиер, Виктор Орбан, ги опиша плановите на ЕУ за справување со климатскиот пад како „утописка фантазија“ што само ќе ги зголеми цените на енергијата.

Но, Рибера рече дека може да се постигне политички консензус, посочувајќи го значајниот договор од 1,4 милијарди евра постигнат минатата година помеѓу шпанската влада и регионалните власти на Андалузија за заштита на мочуриштата Доњана, кои се едни од најважните и најзагрозените јаглеродни понори во Европа.

ЖЕШТИНИТЕ УБИВААТ ИЛЈАДНИЦИ, ВЕЛИ СЗО

Топлината одзема повеќе од 175.000 животи низ европскиот регион на СЗО – што се протега од Исланд до Русија – секоја година. Голема студија, објавена во јануари, која опфати 854 европски градови, предупреди дека смртните случаи од топлина нагло ќе се зголемат ако не се даде приоритет на значајната климатска адаптација.

СЗО во понеделник повтори дека климатските промени, предизвикани од согорувањето на фосилни горива, значат дека топлотните бранови ќе станат почести, поопасни и поинтензивни, што ќе доведе до посериозни болести и смрт.

Речиси две третини од шпанските градови добија предупредувања за здравствен ризик, вклучувајќи 804 на највисоко ниво на тревога, според податоците од националната метеоролошка агенција Аемет. Портпаролот изјави дека интензивна топлина се очекува низ целата земја до 3 јули. Во меѓувреме, предупредувања за топлина се во сила и во Франција, Италија, Португалија и Грција.

СЗО советува да се остане хидриран, да се избегнува пладневната топлина и да се одржуваат домовите ладни, особено за ранливите групи, вклучувајќи ги постарите возрасни лица, децата, работниците на отворено, бремените жени и лицата со хронични здравствени состојби. Оние кои земаат лекови како антидепресиви или лекови за крвен притисок, исто така, треба да бидат внимателни, рече Иглесијас Гонзалез, бидејќи тие можат да влијаат на способноста за регулирање на телесната температура.

Сепак, не станува збор само за управување со топлотните бранови кога ќе се појават, туку и за поголема подготвеност, соопшти СЗО. Во анкетата од 2022 година, само 21 од 57 земји во регионот на СЗО за Европа пријавиле дека имаат национален акционен план за здравје од топлина. Од нив, 14 беа во ЕУ.

Од основните препораки на СЗО, најчесто имплементираните се системи за навремено предупредување и комуникациски кампањи. Но, земјите заостануваат во подготовката на своите здравствени системи и спречувањето на изложеноста на топлина преку подобро урбано планирање, рече Иглесијас Гонзалез.

СЗО ќе издаде нови ажурирани упатства за владите следната година, вклучувајќи совети за стратегии за „ладење центрирано кон луѓето“ на урбано и регионално ниво за заштита на луѓето од топлина, додаде таа.

МАКЕДОНИЈА СЕ ПЕЧЕ НА 40 ЦЕЛЗИУСОВИ

И Македонија е влезена во период на пеколни горештини – температурите од денес до средината на следната недела ќе бидат над 30, а локално и над 40 степени Целзиусови, соопшти Управата за хидрометеоролошки работи.

„Очекуваме сончево и многу топло време под влијание на топла воздушна маса од југ. Апелираме граѓаните да бидат претпазливи и да ги следат препораките од здравствените власти“, велат од УХМР.

Според најавите, во недела попладне и навечер се можни локални врнежи и грмежи, но горештините ќе продолжат и понатаму.

Грчката влада, исто така, издаде предупредувања за загадување на воздухот од пожарите што ги зафатија крајбрежните градови во близина на Атина. Во меѓувреме, повеќе од 50.000 луѓе се евакуирани во Турција, првенствено поради пожар во близина на Измир.

Во Албанија, помеѓу недела и понеделник беа пријавени 26 пожари, додека во Србија, метеоролозите објавија дека минатиот четврток бил најжешкиот ден откако започнале евиденциите во 19 век.