Во недела во која Италија ја доживува најтешката суша во последните 70 години, а најмалку седум лица загинаа кога глечерот на Доломитите што забрзано се топи се распукал и паднал, Европскиот Парламент гласаше да се продолжи со планот за кој многумина предупредуваат дека е контрапродуктивен во однос на намалувањето на емисиите на јаглерод и забавување на глобалното затоплување.
Парламентот избра да ги поддржи правилата на ЕУ кои ги означуваат инвестициите во гас и нуклеарни централи како „климатски погодни“, одлука што може да ја обликува енергетската и климатската политика со години и доаѓа бидејќи ефектите од климатските промени итно се чувствуваат низ јужна Европа.
ТЕРМОЦЕНТРАЛИТЕ И НУКЛЕАРКИТЕ СЕ ВРАЌААТ ВО ИГРА
Новите правила ќе им овозможат на инвеститорите да означат и да продаваат некои гасни и нуклеарни централи како зелени, одлука што поставува голи длабоки поделби во Европската унија околу тоа како да се бори против климатските промени во време кога трошоците за енергија вртоглаво растат поради тоа што Русија го ограничува извозот на гас кон ЕУ.
Оние кои ја поддржуваат зелената класификација, за која се залагаат индустриите за гас и нуклеарна енергија, тврдат дека таа обезбедува помалку болна транзиција кон обновливите извори на енергија и го намалува согорувањето на јаглен кога цените на бензинот се високи.
Но, критичарите – од еколошки активисти и научници до многу инвеститори – ја обвинуваат ЕУ за отстапување на своите енергетски ветувања и новото означување, кое ќе стапи на сила во 2023 година, го нарекуваат „зелено перење“.
И додека мнозинството европски парламентарци гласаа за нуклеарната и гасната енергија да се нарекуваат „зелена“ енергија, поголемиот дел од Европа е среде екстремна топлина, научниците велат дека се предизвикани од климатските промени. Засилени од климатските промени предизвикани од човекот и прекумерната потрошувачка на вода, јужноевропејците ги чувствуваат последиците од поекстремните топлотни бранови и подолгите суши.
Владите од Португалија до Италија ги повикуваат граѓаните да го ограничат користењето на водата на минимум. Но, на некои места тоа не е доволно. Додека приватната потрошувачка на вода во ЕУ сочинува само 9% од вкупната употреба, околу 60% се апсорбира од земјоделството.
Посувите европски лета и зими ќе станат почести, покажува новото истражување на германската метеоролошка служба. Климатолозите потврдија дека по многу сушниот март со само една третина од вообичаениот обем на врнежи, постпролетната суша во Европа значително го намали нивото на водата.
Се гледа дека се појавува дефицит на врнежи во речиси сите 11 испитувани европски региони, потврдувајќи го трендот во Германија, на пример, каде речиси секоја пролет од 2009 година е премногу сува.
И БЕРБЕРИТЕ ШТЕДАТ НА МИЕЊЕ КОСА: ИТАЛИЈА НА УДАР НА СУШАТА
Ситуацијата е веројатно најдраматична во северна Италија, каде регионот е подложен на најекстремната суша од 1950-тите. Повеќе од 100 градови се повикани да ја ограничат потрошувачката на вода што е можно повеќе. Во понеделникот италијанската влада прогласи вонредна состојба во пет региони до крајот на годината. Планира да обезбеди 36 милиони евра (37 милиони долари) на краток рок за борба против кризата со вода.
Поради неколкумесечна суша и оскудни зимски дождови, нивото на водата на Дора Балтеа и По – најголемата река во Италија – е осум пати пониско од вообичаеното. Двете реки го хранат еден од најважните земјоделски региони во цела Европа, со 30% од производството во моментов загрозено од суша.
Управата за наводнување во северозападниот регион околу реката Сесија веќе нареди овошките и тополите повеќе да не се наводнуваат. Заштедената вода ќе се користи за наводнување на економски значајниот род на ориз.
Градоначалникот на градот Верона најави дека до крајот на август е забрането наводнување градини и спортски терени, миење автомобили и дворови, полнење на базени и базени за да се заштитат резервите на вода за пиење. Градините со зеленчук може да се наводнуваат само ноќе.
Пиза исто така прибегнува кон рационализирање. Од овој месец, водата за пиење може да се користи само „за домашна употреба и лична хигиена“. Непочитувањето ќе резултира со казни до 500 евра (516 долари). Во Милано, пак, се исклучени сите украсни фонтани.
Градоначалникот на малиот град Кастенасо сака да се справи со проблемот неконвенционално: Тој им забрани на фризерите и берберите двапати да ја мијат косата на своите клиенти. Во малото гратче со 16.000 жители има 10 фризери, а целта е мерката да заштеди илјадници литри вода дневно.
ВО ПОРТУГАЛИЈА СУШАТА ПОГОДИ 97% ОД ДРЖАВАТА
Португалија почна да се подготвува за екстремно сува година уште во зима. На почетокот на 2022 година, недостатокот на врнежи и ниските нивоа на вода во браните ја натераа владата да ја ограничи употребата на хидроелектрични централи на два часа неделно. Целта е да се гарантира снабдувањето со вода за пиење за 10 милиони жители на Португалија за најмалку две години.
Она што стана очигледно во текот на зимата е уште поочигледно денес. До крајот на мај, голема суша веќе преовладуваше во 97% од земјата.
Поради согорувањето на јаглен, нафта и гас, сушите кои вообичаено се случуваат само еднаш на секои 10 години веќе станаа речиси двојно поверојатно во медитеранскиот регион. Некои региони ја доживуваат најлошата сушна сезона во последните илјада години.
Здружението за земјоделско наводнување во градовите Силвес, Лагоа и Портимао во јужна Португалија веќе активираше итен план според кој 1.800 фарми треба да го преполоват наводнувањето на некои култури. Дуарте Кордеиро, португалскиот министер за животна средина и климатски активности, минатата недела изјави дека и покрај сегашните подготовки, земјата во иднина ќе мора да живее со ограничувања и повисоки трошоци за вода.
Дуарте ја повика бизнис заедницата да инвестира во мерки за заштеда на вода, при што Нихат Зал од ЕЕА гледа различни можности за зголемување на ефикасноста и намалување на трошењето вода. „Во просек, 25 отсто од свежата вода се губи на патот од изворот на вода, како што е реката, до индустриска област“, истакна Зал. Да се направи инфраструктурата за вода поефикасна ќе донесе „огромни потенцијални заштеди“.
ДВЕ ТРЕТИНИ ОД ШПАНИЈА ОПУСТИНУВААТ
Шпанија е исто така екстремно сува, со две третини од нејзината вкупна копнена површина во опасност од опустинување. Некогаш плодните почви се повеќе се претвораат во песок, особено по втората најсушна зима од 1961 година, според шпанското метеоролошки биро.
На север, 17 локалитети беа принудени да преземат драстични мерки уште во февруари, при што градот Кампелс во Каталонија ја ограничи проточната вода на неколку часа дневно. За итни случаи, општината депонирала кофи со вода кои секојдневно се полнат на пет локации во селото. Во малиот град Вакарисес во провинцијата Барселона, суви се и бунарите и цевките за подземни води. Во моментов луѓето имаат вода само помеѓу шест и десет наутро и од осум навечер до полноќ.
Шпанија е трет по големина производител на земјоделски производи во ЕУ. Најмалку 70% од целата свежа вода се користи за земјоделство.
„Побарувачката не престанува да расте“, рече Хуан Бареа од Гринпис Шпанија. „Наместо да предлагаме политики кои штедат вода, ние се однесуваме како Шпанија да има вода колку Норвешка или Финска. Во реалноста, ние сме повеќе на ниво на Северна Африка.
Иако ефикасното наводнување капка по капка веќе се користи на голем дел од земјоделското земјиште, најмалку една петтина сè уште се наводнува со неодржливи методи. За подобро управување со водните кризи, неопходно е да се префрлиме од управувањето со кризи и рационализирањето на водата, наместо да се размислува на долг рок, вели Зал од ЕЕА.
Ова значи поголема ефикасност во користењето на водата, напредно управување со ризикот и подготовка за следната криза. Тоа значи и „прилагодување на климатските промени на индивидуално ниво, на локално ниво, на ниво на влада, на сите нивоа“.