Аналитика
Социјалните трошоци во ЕУ се зголемуваат. Според Евростат, земјите-членки ги зголемија средствата за речиси 7% во 2024 година. Вкупните социјални трошоци достигнаа речиси 5 милијарди евра, а просекот на ЕУ е 27% од БДП.
Финска, Франција и Австрија водат во однос на социјалните трошоци во ЕУ, трошејќи околу 32% од БДП. Ирска е на дното со само 12% од БДП, што е најниско во ЕУ. Троши помалку дури и од БиХ (20%) и Србија (18%).
Според експерти, Ирска има младо население, а нејзиниот БДП е вештачки висок поради мултинационалните компании. Сепак, Ирска инвестира значително во социјални станови, таа е втора во ЕУ според овој индикатор.
Најмногу пари во ЕУ одат за пензии – 2 милијарди евра. Здравствената заштита и боледувањата трошат речиси 1,5 милијарди евра, објавува Financa.ba. Други ставки вклучуваат семејни бенефиции (0,4 милијарди) и бенефиции за инвалидитет (0,3 милијарди).
Австрија (14,7%), Италија (14,6%) и Финска (14,5%) од БДП трошат најмногу за пензии. Во здравството, Германија води со 9,9% од БДП, по што следат Франција и Холандија (9,5%). Надоместоците за невработеност се предводени од Франција (1,75% од БДП), по што следат Финска (1,65%) и Шпанија (1,5%).
Финска води во распределбата на средства за социјални станови – 0,99% од БДП. По неа следат Ирска (0,72%) и Германија (0,63%).
Евробарометарот од 2025 година покажува дека 40% од граѓаните на ЕУ сметаат дека достапното домување е најголем проблем, а во големите градови тој удел се зголемува на 51%.
Естонија и земјите од Источна Европа го забрзуваат растот на социјалните трошоци во ЕУ. Најголем раст во 2024 година забележаа: Естонија: +20%, Хрватска: +18%, Романија: +17,5%.
Во Естонија, растот е последица на инфлацијата, растот на платите и индексот на пензиите, а не само политичка одлука, пишува Инвестор.
Најбавен раст имаат Грција (+3,2%), Шведска (+3,9%), Италија и Данска (+4,3%). Германија забележа раст од 6,5%, притисокот доаѓа од трошоците за прифаќање на украински бегалци и забавувањето на економијата.
Социјалните трошоци во ЕУ остануваат клучен столб на европскиот модел. Водечките земји инвестираат значително, додека источните земји брзо ги зголемуваат своите алокации. Нееднаквостите меѓу земјите-членки растат, а предизвиците како што се прифатливите цени на домувањето и економските притисоци остануваат.
