Аналитика
Брисел ги намалува прогнозите за раст и ги корегира очекуваните стапки на инфлација бидејќи енергетската криза предизвикана од руската инвазија на Украина остава сѐ подлабока трага врз економијата на ЕУ. Сега прогнозите се дека ЕУ и еврозоната ќе се прошират за 2,7 отсто оваа година, што е многу помалку од претходните очекувања од 4 отсто, се вели во нацртот на предвидувањата на Европската комисија што ќе бидат објавени во понеделник. Растот се очекува да биде 2,3 отсто во 2023 година.
Инфлацијата се очекува да се искачи над 6 отсто и во ЕУ и во еврозоната оваа година, при што некои земји од централна и источна Европа веројатно ќе забележат двоцифрен пораст на цените во 2022 година. Инфлацијата во еврозоната треба да биде околу 2,7 отсто во 2023 година. Но, таа е над целта на Европската централна банка од 2 отсто, што го нагласува деликатниот чин на балансирање со кој се соочуваат креаторите на политиката во средина на благ раст и зголемени цени.
Минатата недела, претседателката на централната банка Кристин Лагард сигнализираше дека ќе го поддржи зголемувањето на главната каматна стапка во јули, отворајќи го патот за првото зголемување за повеќе од една деценија. Комисијата претходно прогнозираше дека инфлацијата ќе падне под целта на ЕЦБ следната година.
Трошоците за енергија пораснаа, а довербата опадна по инвазијата на Украина.
Земјите-членки на ЕУ протуркаа пет рунди санкции и сега се во процес на обид за финализирање на пакетот насочен кон нафтениот сектор. Сепак, тие мерки допрва треба да се договорат, со оглед на отпорот на земјите-членки на ЕУ кои силно се потпираат на руската нафта – особено Унгарија. Претставниците на Комисијата остануваат ангажирани во разговори со Будимпешта, како и со Чешка и Словачка, за посебни услови за да им помогнат да се одвикнат од руската енергија.
Додека европската економија сè уште треба да се шири оваа година, комисијата нагласи дека дел од растот се сведува на статистички поттик што доаѓа од забрзувањето од минатата година. Заканите за растот, во меѓувреме, се зголемуваат.
Нацрт-анализата на комисијата сугерира дека доколку дојде до целосно прекинување на снабдувањето со гас од Русија, заедно со повисоки цени на енергетските производи, економијата ќе претрпи уште поголема штета. Растот оваа година би бил намален за 2,5 процентни поени на само 0,2 отсто според ова сценарио, додека процентен поен би бил намален од прогнозата за раст во 2023 година. Инфлацијата би била за 3 процентни поени повисока од основната проекција во 2022 година и еден процентен поен повисока во 2023 година.
Некои економисти сакаат Европската комисија да објави уште една суспензија на правилата за дефицитот и долгот следната година.
Покрај цените на енергијата, кои беа зголемени за 38 отсто на годишно ниво во април во еврозоната, домаќинствата се погодени од повисоките трошоци за храна, кои беа зголемени за повеќе од 6 отсто во истиот период.
Индустриското производство сè уште е попречено од прекини во синџирот на снабдување. Острото заклучување на Кина „Ковид-19“ дополнително ја штети глобалната трговија, додека изгледите на САД се сè понеизвесни со оглед на потребата на Федералните резерви да ја запре инфлацијата без да наметне премногу брутално ограничување на активноста.
И покрај суровата перспектива, комисијата сè уште очекува невработеноста да продолжи да опаѓа по напливот предизвикан од Ковид-19. Стапката на невработеност ќе се намали од 7,7 отсто минатата година на 7,3 отсто во 2022 година во еврозоната, според нацрт-прогнозите, пред дополнително да се лизне на 7 отсто во 2023 година.
Се очекува постепено подобрување и на буџетските салда. Се предвидува вкупниот буџетски јаз во еврозоната да се намали од 5,1 отсто од БДП минатата година на 3,7 отсто оваа година и 2,5 отсто во 2023 година.
