ЕУ му вели НЕ на Путин за рубљите, ќе купуваат течен гас од САД

Лидерите на некои земји-членки на Европската унија во четвртокот изјавија дека барањето на Русија „непријателските“ земји да користат рубљи за да купуваат нафта и гас може да ги прекршат договорите за снабдување.

Претседателот на Русија, Владимир Путин во средата побара рускиот гас да се плаќа во рубљи, со што ги зголеми цените на европскиот гас и ја зголеми загриженоста поради прекините во снабдувањето во ЕУ, која добива околу 40 отсто од својот гас од Русија. Германија и Италија со одговор дека овој потег може да ги прекрши договорите за снабдување со енергија. Германскиот канцелар Олаф Шолц изјави дека валутата што германските компании мора да ја платат за руските фосилни горива е фиксирана во нивните договори. „Постојат фиксни договори насекаде, а валутата во која треба да се платат испораките е дел од овие договори… во повеќето случаи пишува евра или долари“, рече Шолц при неговото пристигнување на самитот на ЕУ во четвртокот во Брисел.

Тоа го повтори и италијанскиот премиер Марио Драги. „Ова во основа е прекршување на договорот, ова е важно да се разбере“, рече тој. Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен се согласи и рече дека потегот е обид да се заобиколат санкциите на ЕУ против Русија. „Нема да дозволиме да се заобиколат нашите санкции“. Плаќањата во рубљи ќе ја поддржат руската валута која драстично падна по инвазијата на 24 февруари. Говорот на Путин ја подигна рубљата за 9% во однос на доларот во средата.

Аналитичарите, пак, велат дека исплатите на рубљата би биле можни без прекршување на санкциите на ЕУ, кои не ги погодуваат директно снабдувањето со нафта и гас, туку се насочени кон банки кои би можеле да бидат вклучени во трансакции со рубља. Главниот руски извозник на гас Гаспром има повеќе од 40 долгорочни договори за гас со европските договорни страни. со тоа што Европа плаќа стотици милиони евра дневно на Москва за фосилни горива. Според Газпром, околу 97 отсто од неговата продажба на гас во Европа и други земји заклучно со 27 јануари била исплатена во евра или американски долари.

Прекинот на увозот на руска нафта и гас ќе ги погоди некои земји од ЕУ потешко од другите. Германија, најголемата европска економија и потрошувач на енергија, добива 18 отсто од рускиот извоз на гас и 11 отсто од нејзината нафта.

Европската унија и Соединетите Држави се подготвени денес да објават договор за снабдување на Европа со повеќе американски течен природен гас (ЛНГ), изјавија извори за Ројтерс. Претседателот Џо Бајден, кој присуствуваше на самитот на лидерите на ЕУ во четвртокот во Брисел, вети дека Соединетите држави ќе испорачаат најмалку 15 милијарди кубни метри повеќе ЛНГ на Европа оваа година од планираното претходно, рекоа извори запознаени со ова прашање.

Џејсон Фир, глобален шеф за деловна интелигенција на Потен енд Партнерс, консултантска компанија за енергетика и транспорт, за Ројтерс изјави дека се очекува малку нов капацитет за извоз на ЛНГ да влезе во употреба во Соединетите Американски држави оваа година. Извозот на ЛНГ на САД во ЕУ минатата година надмина 22 милијарди кубни метри. Американските извозници испорачаа рекордни количини на ЛНГ во Европа три последователни месеци, бидејќи цените таму скокнаа на повеќе од 10 пати повисоки од пред една година, при што купувачите во Европа и Азија се натпреваруваат за тесно снабдување.

Еден од изворите додаде дека договорот ќе вклучува и поголем извоз на ЛНГ на САД во ЕУ во 2023 година. Но, бидејќи американските погони за ЛНГ веќе произведуваат со полн капацитет, аналитичарите велат дека најголемиот дел од дополнителниот гас што оди во Европа ќе треба да дојде од извозот што би отишол во други делови на светот.“ Но, речиси целиот течен гас во САД веќе припаѓа на некого“, вели Фир, истакнувајќи „Ако Европа сака повеќе ЛНГ, тие ќе мора да платат за тоа“.

„Очекуваме краткорочните мерки за поддршка на европскиот увоз на ЛНГ да се потпрат на прераспределбата на постојното снабдување“, велат аналитичарите на Голдман Сакс во извештајот, истакнувајќи дека „таквото преместување во Европа веќе се случува“, бидејќи европските цени на гасот во последните месеци главно биле највисоки во светот.

Москва во средата рече дека „непријателските“ земји, вклучително и земјите-членки на ЕУ, мора да почнат да плаќаат во рубли за руската нафта и гас. Ова ја зголеми загриженоста за потенцијални нарушувања на снабдувањето со гас во Европа.

Лидерите на ЕУ треба да се договорат денес, на вториот ден од нивниот самит, да „работат заедно на заедничко купување гас, ЛНГ и водород“ пред следната зима и да го координираат полнењето складиште на гас, според нивната нацрт-одлука, видена од Ројтерс.

Меѓутоа, земјите остануваат поделени околу тоа дали директно да се санкционираат руската нафта и гас, потег што веќе го презедоа САД. Ембаргото на ЕУ ќе бара едногласно одобрение од сите 27 земји-членки.

Летонија и Полска се меѓу оние кои сакаат да ги запрат стотиците милиони евра дневно што Европа ѝ плаќа на Русија за фосилни горива. Германија, која добива 18 отсто од рускиот извоз на гас, и Унгарија се меѓу оние кои се спротивставија, наведувајќи ја економската штета што би ја предизвикало нафтено ембарго.

Шпанија, Белгија, Италија, Грција и Португалија предложија ограничувања на цените на енергијата и раздвојување на цената на електричната енергија и гасот, за да се зауздаат ​​сметките за потрошувачите. Други земји предупредуваат дека ограничувањето на големопродажните цени ќе предизвика проблеми и ќе ги поткопа напорите за преминување кон зелена енергија.