Аналитика
Северна Македонија годинава ќе има раст на БДП од два отсто, а во наредната, 2024 од три проценти, се наведува во најновата прогноза на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) за регионалните економски перспективи. Целиот регион на Западен Балкан во 2023 ќе забележи раст од 2,2, а догодина од 3,4 отсто.
ЕБОР за албанската економија годинава предвидува раст од 2,5, а следната 3,3 проценти, Босна и Херцеговина (2,0% и 3,0%), Косово (3,5% и 4,0%), Црна Гора (3,3% и 3,7%), и Србија (2,2% и 3,4%).
Инфлацијата, поттикната од високите цени на бензинот, како и заострените услови за финансирање го забавуваат растот на европските земји во развој, се вели во најновата прогноза за регионални економски перспективи на ЕБОР. Инфлацијата можеби почна да паѓа бидејќи цените на енергијата се ублажија, но во март таа сè уште беше во просек 14,3 отсто во регионите на ЕБОР. Повеќето домаќинства имаат многу ограничени бафери; 59 отсто од домаќинствата во регионите на ЕБОР изјавија дека не можат да ги покријат основните трошоци повеќе од еден месец без заштеда.
Производството во регионите на Банката, кои се протегаат на три континенти, сега се предвидува да порасне за 2,2 отсто во 2023 година, што е малку помалку од 2,3 отсто предвидени во неговото ажурирање во февруари.
Производството во централна Европа и балтичките земји се очекува да порасне за скромни 0,5 отсто во 2023 година, ревидиран надолу во однос на февруари поради побавниот од очекуваниот раст на напредните економии и постојаната базична инфлација. Додека регионот се покажа отпорен во 2022 година, закрепнувањето по ковид во голема мера остана без пареа и растот неодамна стана негативен во однос на кварталното тромесечје. Се очекува растот да достигне 2,9 отсто во 2024 година.
Производството во Западен Балкан се прогнозира да се зголеми со стапка од 2,2 отсто во 2023 година во услови на спротивставени ветрови од инфлаторните притисоци и пригушените изгледи за напредните економии во Европа, пред да се зголеми до 3,4 отсто во 2024 година. Со исклучок на нагорниот ревизија за Косово во 2023 година, прогнозите на Банката се непроменети од февруари.
ЕБОР благо ги корегираше и своите прогнози за растот во 2024, за кој очекува да се забрза до 3,4 отсто (за разлика од прогнозата од 3,3 отсто во февруари) бидејќи инфлаторните притисоци постепено се намалуваат. Двигателите на надолната ревизија за 2023 година ги вклучуваат: економското влијание на февруарските земјотреси и очекуваното заострување на кредитните услови подоцна во годината во Турција; одложени реформи во јужниот и источниот Медитеран; и ефектот од понискиот раст во напредните економии, постојаната инфлација и построгите услови за финансирање во централна Европа и балтичките земји.
Прогнозите за растот за 2023 година се ревидирани за економиите на југоисточна Европска унија (ЕУ), поддржани од изгледите за пристапување во еврозоната што ќе ја зајакне довербата на инвеститорите во Бугарија, повисоките јавни инвестиции во Романија и ефектот на пренесување на посилните резултати во Грција во последните квартали од 2022. Се очекува регионот да порасне за 2,3 отсто во 2023 година и 3 отсто во 2024 година.
Оваа техничка рецесија е четврта што ги погоди регионите на ЕБОР од средината на 1990-тите, а другите се оние по азиската и руската економска криза од 1997-98 година, глобалниот финансиски крах од 2008-09 година и пандемијата Ковид-19, соопшти банката.
Сепак, податоците што се во основата на раните проценки за кварталниот раст на бруто-домашниот производ (БДП) во 2022 година сè уште се прелиминарни и би можеле да бидат предмет на ревизија.
