Дали Кина повторно извезува руски гас во Европа?

Како што ЕУ се обидува да ја отстрани зависноста од рускиот гас, таа би можела да стане позависна од кинеските испораки, од кои некои доаѓаат од Русија. Ова може да ја поткопа целта за намалување на купувањето на неговите фосилни горива. Додека Кина и Русија се состануваат за да разгледаат пошироки прашања, извештаите покажуваат дека извозот на руски гас го наоѓа својот пат во Европа – преку Кина.

„Глобалниот пазар на течен природен гас (ЛНГ) е се повеќе добро интегриран, а регионалните промени во побарувачката можат да помогнат во балансирање на инаку тесните пазари“, изјави за ДВ од фирмата Гринмантл.

Пред зимата, складиштето на гас во Европа сега е скоро 80% полно, делумно благодарение на извозот на ЛНГ од Кина, пишува The Nikkei. Русија драстично ги намали испораките на гас за Европа по нејзината инвазија на Украина.

КИНА ГО ЗАБРЗУВА ИЗВОЗОТ НА ГАС

Кинеските компании за ЛНГ ги зголемија залихите за прекуокеанските пазари како одговор на зголемената побарувачка. Досега оваа година кинеските компании продале 4 милиони тони ЛНГ на меѓународните пазари. Тоа претставува околу 7% од потрошувачката на гас во Европа за првата половина од годината. Доказ за ова дојде од кинеската групација JOVO, брокер за ЛНГ, која рече дека продала товар на ЛНГ во вредност од дури 100 милиони долари (103 милиони евра) на европски купувач.

Најголемата кинеска рафинерија за нафта, Sinopec Group, исто така, рече дека го канализирала вишокот ЛНГ на меѓународниот пазар. Локалните медиуми објавија дека Синопек продал 45 товари ЛНГ, или околу 3,15 милиони тони.

„Ако Европа купува ЛНГ од Кина, тогаш да, потенцијално дел од него може да биде руски, особено ако е мешан“, изјави за ДВ Ана Микулска од Центарот за енергетски студии на Институтот за јавна политика Бејкер на Универзитетот Рајс. „Не верувам дека постојат правила за потеклото на содржината – на крајот сè уште е прашање на поместување на волумените“.

Ова изгледа како да се заобиколат санкциите кон Русија, иако ЕУ не го санкционираше рускиот гас. Русија систематски ја намалува понудата и пазарите на ЛНГ се меѓусебно поврзани. „Нема ништо што ЕУ може да направи освен да не купува од Кина, туку да се изложи на потенцијално сериозен недостиг на гас во зима“, додаде Микулска. „На овој начин, Кина, а не Русија е таа што го добива потенцијалниот дополнителен профит од препродажбата на овој гас“.

КИНЕЗИТЕ ТОП-МУШТЕРИИ ЗА РУСКИОТ ГАС

Продажбата на руски гас за Кина порасна за речиси 65% во првите шест месеци од годината во споредба со 2021 година. Од руската инвазија на Украина, трошењето на Кина за увоз на енергија од Русија скокна на 35 милијарди долари, од 20 милијарди долари една година порано, објави Блумберг.

Руски Газпром и Кинеската национална нафтена корпорација (ЦНПЦ) во 2014 година потпишаа 30-годишен договор од 400 милијарди долари за изградба на Моќта на Сибир, гасовод со дел од 3.000 километри (1.865 милји) во Русија и 5.000 километри во Кина. Гасоводот беше пуштен во употреба кон крајот на 2019 година и се очекува да ја снабдува Кина со до 38 милијарди кубни метри гас годишно откако ќе го достигне полн капацитет во 2025 година.

Енергетските планови на Москва предвидуваат зголемување на извозот во Кина. Русија знае дека треба да се диверзифицира на нови пазари бидејќи ЕУ ја намалува зависноста од нејзините залихи.

„Она што Русија ѝ го продава на Кина е исто така врз основа на договорена цена и, според мое разбирање, договорот што Кина и Русија го направија за „Моќта на Сибир 1“ беше прилично поповолен за Кина, исто така во однос на цената“, образложи Микулска.

„Кинезите ќе го скршат извозниот монопол на Газпром кога ќе го препродаваат рускиот ЛНГ гас“, рече Албрехт Ротачер, дипломат на ЕУ и специјалист за Источна Азија. „Кремљ ќе мора да биде навистина очаен – или политички многу ослабен – за да го дозволи тоа“, рече тој за ДВ.

Експертите предупредуваат дека Европа не може да очекува кинеските добавувачи да го покријат нејзиниот недостиг на енергија, имајќи предвид дека вкупната количина на гас што Кина може да ја извезе во Европа е ограничена, во споредба со другите извори како Русија. Исто така, со заживување на економската активност во Кина, ситуацијата ќе се промени, оставајќи ја Европа зависна од Пекинг за нејзиниот гас по повисоки цени. „Се плашам дека Кина сè уште не е на радарот на ЕУ за потенцијални испораки на ЛНГ“, рече Ротачер.  „Може да има вишок пратки од Јамал кои се упатуваат на запад кон Европа, но тие би биле мали во споредба со она што ЕУ треба да го увезе од Норвешка, Алжир, Катар, УАР, Туркменистан, Азербејџан, Оман, Израел, можеби Иран и последно САД да ги надоместат руските недостатоци, кои во моментов остануваат непредвидливи“.

Микулска од своја страна верува дека ситуацијата го разоткрива прашањето за кое ЕУ, како и САД и НАТО навистина ќе треба да размислуваат, имено, „дека додека гравитираат кон соработка, Русија и Кина можат да работат заедно за да манипулираат/влијаат на глобалните енергетски пазари на ниво што е многу поголемо отколку кога би дејствувале независно еден од друг“, предупреди Микулска.

„Ова нема да биде решено додека Европа не ги открие прашањата за алтернативно снабдување. Нема да биде лесно и нема да се случи оваа зима“, рече таа.

Микулска додава дека, исто така, нема да биде лесно за Русија од година во година да ги повторува своите високи профити од прилично ниската продажба на гас бидејќи европските земји се оддалечуваат од рускиот гас и се надеваме дека цените се умерени. „Покрај тоа, постои можност Русија да стане сè позависна од Кина за побарувачката на енергија. И додека овие земји соработуваат сега, тоа е во најмала рака комплициран однос“.